8 marca, czyli zamiast kwiatka dajcie nam równość.
Takiego artykułu w takiej formie nie powinno być. Dyskryminacja zgodnie z wykładnią Rzecznika Praw Obywatelskich “to sytuacja, w której człowiek ze względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, religię, wyznanie, światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną, jest traktowany mniej korzystnie niż byłby traktowany inny człowiek w porównywalnej sytuacji”1. Powinna być z gruntu zabroniona i karana, jednakże ma się na świecie i w Polsce dobrze.
“Międzynarodowy Dzień Kobiet (8 marca) to światowe święto upamiętniające społeczne, gospodarcze, kulturalne i polityczne osiągnięcia kobiet. Dzień ten jest również wezwaniem do działania na rzecz przyspieszenia równouprawnienia kobiet.
International Women’s Day istnieje od ponad wieku, a pierwsze zgromadzenie IWD odbyło się w 1911 r., przy wsparciu ponad miliona osób. Dziś IWD należy do wszystkich grup łącznie na całym świecie. IWD nie jest specyficzny dla kraju, grupy ani organizacji”2
Organizacja Narodów Zjednoczonych zaczęła obchodzić Międzynarodowy Dzień Kobiet w 1975 roku, który został ogłoszony Międzynarodowym Rokiem Kobiet. W 1977 roku Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych wezwało państwa członkowskie do ogłoszenia 8 marca oficjalnym świętem ONZ na rzecz praw kobiet i pokoju na świecie. Od tego czasu jest corocznie obchodzony przez ONZ i większą część świata, przy czym coroczne obchody skupiają się na określonym temacie lub kwestii w ramach praw kobiet.
W tym roku, jak co roku środowiska feministyczne, postępowe, lewicowe zorganizowały manifestację przeciwko dyskryminacji kobiet na wielu płaszczyznach. Sytuacja kobiet w Polsce i na świecie jest zróżnicowana. Z jednej strony mogą one robić zawrotne kariery, być równoprawnym członkiem społeczeństwa, ale bywa też, że są tłamszone i niszczone przez swoich partnerów, środowisko, w którym żyją, instytucje religijne, a czasem i władze swoich państw. Pozwolę sobie na pewne uproszczenie, ale myślę, że jest ono bliskie prawdzie, że im bardziej społeczeństwo jest autokratyczne, im bardziej jest totalitarne, im więcej jest fundamentalizmu religijnego tym sytuacja kobiet jest cięższa. Można też odwrócić to stwierdzenie, iż im więcej jest demokracji tym sytuacja kobiet jest lepsza.
Jednym z głównych powodów dyskryminacji kobiet jest stereotypowe myślenie, które skłania do przypisywania kobietom określonych ról i zachowań, a także ogranicza ich dostęp do określonych zawodów i dziedzin. Na przykład, w niektórych społeczeństwach kobiety są postrzegane jako osoby, których głównym zadaniem jest zajmowanie się domem i rodziną, podczas gdy mężczyźni powinni pracować i zarabiać na rodzinę. Taka postawa może prowadzić do dyskryminacji kobiet na rynku pracy i w innych sferach życia.
Innym powodem dyskryminacji kobiet może być brak równości w dostępie do edukacji i innych zasobów. W wielu krajach dziewczynki i kobiety mają mniejsze szanse na zdobycie wykształcenia niż mężczyźni, co prowadzi do zmniejszenia szansy na uzyskanie pracy i rozwój kariery. Ponadto, kobiety często zarabiają mniej niż mężczyźni za taką samą pracę, co stanowi formę dyskryminacji płacowej.
Dyskryminacja kobiet może mieć również charakter kulturowy i religijny, gdzie kobiety są traktowane jako mniej wartościowe lub niżej postawione w hierarchii społecznej ze względu na swoją płeć. Tego typu dyskryminacja jest szczególnie powszechna w krajach, gdzie kultura i religia mają duży wpływ na życie społeczne i polityczne.3
Sytuacja kobiet w Polsce, na tle innych krajów UE jest zła. Dotyczy to nie tylko ich sytuacji materialnej i społecznej, ale i zdrowotnej.
Polska jest w grupie krajów europejskich z najgorszym dostępem do antykoncepcji. Analizując politykę państwa w zakresie dostępu do środków antykoncepcyjnych, poradnictwa w temacie planowania rodziny oraz udostępniania informacji online, Polska ma najniższą pozycję w Europie. W Atlasie Polityki Antykoncepcyjnej 2022, Polska jest jedynym krajem cofającym się pod względem dostępu do antykoncepcji: dostępność spadła z 44,8% (2018 rok) do 33,5% (2022 rok), jak wynika z zestawienia Europejskiego Forum Parlamentarnego na rzecz Praw Seksualnych i
Reprodukcyjnych (EPF) za 2022 rok.4
Najnowsze badanie przeprowadzone przez RMF FM i Dziennik Gazeta Prawna wykazało, że tylko 12,6% respondentów uważało, że przedłużenie urlopu rodzicielskiego poprawi sytuację kobiet w Polsce, a 8,6% sugerowało wprowadzenie dłuższego obowiązkowego urlopu ojcostwa. Najczęściej sugerowanym rozwiązaniem było skuteczne ściganie sprawców przemocy domowej (wybranych przez ponad 55% respondentów) oraz zmiana definicji i karania gwałtu – tak, by umożliwiło to skuteczniejsze ściganie sprawców (52,3%) Te dwa punkty jasno pokazują o stanie naszego społeczeństwa. Na szczęście jest coraz większa świadomość co przekłada się na liczbę miejsc pozarządowego wsparcia w których kobiety mogą szukać pomocy i porady.
Warto dodać, że większość ankietowanych jest za tym, by wprowadzić kary dla przedsiębiorców, którzy dyskryminują kobiety płacowo. To przeciwko tej dyskryminacji poświęcono tegoroczną Manifę.
Na naszym Portalu można znaleźć inne ważne Akty Prawne związane z prawami człowieka a więc i kobiet oraz artykuły na temat ich walki o Prawa Kobiet (opengarden.org.pl)
Andrzej Gaj
