Wieloryb na stole czyli barbarzyńskie praktyki.

Większość z upolowanych wielorybów pochodzi z gatunku Płetwal karłowaty (Minke Whale). Łącznie ich upolowano 28370 szt.  Najmniej zginęło Kaszalotów spermacetowy (Sperm whale) – 18. Norwegia skoncentrowała się na występujących na ich wodach Płetwalu karłowatym (13 194 szt.) a Czukcze w Rosji na Pływaczu szarym (Gray whale) (2997) Najbardziej ‘uniwersalnymi” wielorybnikami są mieszkańcy Japonii- polują na cztery gatunki.  Najbardziej narażonymi wielorybami na spotkanie z polującymi na nie ludźmi są populacje wielorybów z północnych akwenów.

Z powyższych wykresów wynika, że liczba zabijanych wielorybów przez wielorybników ulega zmniejszeniu, szczególnie widoczne jest to w przypadku Japonii. Porównując dwa okresy: 2000-2009 i 2010-2023, średnia roczna liczba zabijanych wielorybów spadła z 790 do 414. W Norwegii liczba zabijanych wielorybów utrzymuje się na stabilnym poziomie około 550 rocznie. Islandia, która rozpoczęła polowania w 2003 roku,

zabija około 100 wielorybów rocznie.

Japonia i wielorybnictwo

Japonia jest odpowiedzialna za połowy pięciu gatunków wielorybów. W tym najbardziej zagrożonych Płetwala zwyczajny (finwal; Balaenoptera physalus), Kaszalota spermacetowego (Sperm whale Physeter macrocephalus) oraz Płetwala czerniakowy (Sei whale, Balaenoptera borealis) Płetwal zwyczajny (finwal; Balaenoptera physalus)

Jak podaje Greenpeace “W ciągu ostatnich 20 lat Japonia złowiła ponad 10 000 wielorybów, głównie płetwali karłowatych, na które polowano w Oceanie Południowym. Oficjalnie służy to celom naukowym. Nie stanowiłoby to zatem naruszenia międzynarodowego moratorium. W rzeczywistości chodzi o zaopatrzenie rynku japońskiego w mięso wielorybie. Greenpeace potępił te praktyki w 2008 roku, po kilkumiesięcznym dochodzeniu. Dwóch działaczy Greenpeace Japan, Junichi Sato i Toru Suzuki, odkryło handel mięsem wielorybów na dużą skalę. Zamiast prowadzić dochodzenie w sprawie handlu ludźmi, władze japońskie aresztowały aktywistów. Japonia jest gotowa zrobić wszystko, aby kontynuować połowy wielorybów. W ramach Międzynarodowej Komisji Wielorybniczej (IWC), organu zarządzającego globalnymi zasobami wielorybów, Japonia wzywa do zniesienia międzynarodowego moratorium. Kupuje nawet głosy niektórych krajów, aby wpłynąć na większość w Komisji.

Australia zareagowała na masowe zabijanie Wielorybów.

Japonia pod pozorem badań Wielorybów prowadziła działalność komercyjną. Według Australii od 1987 r.  w ramach tego tak zwanego programu naukowego JARPA II upolowano prawie 10 000 wielorybów. (od 2000 do 2009 Japonia zabiła 8140 wielorybów)

31 maja 2010 r. Australia wszczęła postępowanie przeciwko Japonii w związku z „kontynuacją przez Japonię szeroko zakrojonego programu połowów wielorybów w ramach drugiej fazy japońskiego programu badań wielorybów na podstawie specjalnego zezwolenia na Antarktyce („JARPA II”), co stanowi naruszenie zobowiązań podjętych przez Japonię na mocy Międzynarodowej konwencji o regulacji połowów wielorybów („ICRW”), a także jej innych międzynarodowych zobowiązań w zakresie ochrony ssaków morskich i środowiska morskiego”.

Sąd zajął się następnie implikacjami tego wniosku, w świetle twierdzenia Australii, że Japonia naruszyła kilka postanowień Załącznika do Konwencji. Po ustaleniu, że Japonia rzeczywiście naruszyła niektóre z powołanych postanowień (mianowicie moratorium na komercyjne połowy wielorybów i statki przetwórnie oraz zakaz komercyjnego połowu wielorybów w Southern Ocean Sanctuary), rozważył kwestię środków zaradczych. Ponieważ JARPA II był trwającym programem, nakazał Japonii cofnięcie wszelkich istniejących upoważnień, pozwoleń lub licencji na zabijanie, odławianie lub leczenie wielorybów w związku z nim oraz powstrzymanie się od udzielania dalszych pozwoleń na mocy Artykułu VIII, paragrafu 1 Konwencji, zgodnie z tym programem.

W 2014 r. MTS wydał orzeczenie na korzyść Australii, uznając, że program JARPA II nie jest zgodny z trzema postanowieniami rozporządzeń stanowiących załącznik do międzynarodowej konwencji o regulacji połowów wielorybów. Trzy kryteria podające w wątpliwość naukowy charakter programu to: jego nieograniczony czas trwania, niewystarczające wyniki naukowe po kilkudziesięciu latach realizacji oraz brak współpracy z innymi programami badawczymi na Antarktydzie.

Jednak już po rocznej przerwie Japoński Departament Rybołówstwa poinformował IWC, że kampania „naukowa” zostanie wznowiona w latach 2015–2016 zgodnie ze zmienionym planem. Podczas pierwszej wyprawy zabito 333 płetwale karłowate (lub wieloryby karłowate) …Greenpeace jest obserwatorem Międzynarodowej Komisji Wielorybniczej i uważa za niedopuszczalne, aby rząd Japonii ignorował wnioski MTS pod przykrywką „programu naukowego”.

W zeszłym tygodniu nauka pojawiła się w niezwykłym świetle w Sądzie Najwyższym ONZ, gdy sędziowie nakazali Japonii wstrzymanie kontrowersyjnych naukowych polowań na wieloryby na Antarktydzie. Orzeczenie z 31 marca, że zabójstwo nie jest “dla celów badań naukowych”, zachwyciło Australię, która naciskała na sprawę, i jej sojuszników walczących z wielorybami.

“To wyraźne zwycięstwo wielorybów i uczciwości nauki” – mówi genetyk C. Scott Baker z Oregon State University w Corvallis, który zasiada w Komitecie Naukowym Międzynarodowej Komisji Wielorybniczej (IWCís). “Orzeczenie sądu potwierdza to, co wielu z nas [w komisji] argumentowało przez 20 lat, że japońskie wielorybnictwo naukowe jest po prostu słabo zawoalowanym komercyjnym programem wielorybniczym

(…) Decyzja ta oznaczała “dobry dzień zarówno dla prawa międzynarodowego, jak i dla nauki” – mówi profesor prawa Alison Rieser z Uniwersytetu Hawajskiego w Manoa. Wąskie, ale głębokie orzeczenie sądu pokazało, że “istnieją obiektywne sposoby osądzania badań naukowych”. Dodaje, że decyzja ta może pomóc wzmocnić pozycję paneli ds. przeglądu naukowego w innych organach zarządzających zasobami naturalnymi

Od 2010 roku Japonia zmniejszyła połowy Wielorybów. Jednakże w okresie 2000-2023 Japonia jest odpowiedzialna za zabicie 13 973 szt. Wielorybów.

Jak przypomina Zielona Interia, od 2019 roku zabijane przez Japończyków komercyjnie są płetwal czerniakowy, płetwal Bryde’a i płetwal karłowy. Do tej listy mają wkrótce dołączyć wspomniane finwale, czyli płetwale zwyczajne. Ostateczna decyzja o komercyjnym zabijaniu finwali zapadnie w lipcu 2024 roku. Obecnie brutalne tradycje wielorybnicze wspiera m.in. premier Japonii Fumio Kishida.

Japonia nie zamierza rezygnować z połowów wielorybów. Japończycy w teorii zbyt cenią wielorybie mięso, które jest częścią japońskiej kultury. Podobnie jest z delfinami, których Japończycy co roku zabijają dla rozrywki i zysku przerażającą liczbę.

Wieloryby są ważnym źródłem jedzenia. Powinny więc być odławiane jak każde inne zwierzęta morskie. I jest to uzasadnione naukowo- powiedział japoński polityk Yoshimasa Hayashi.

Według Agencji Badania Środowiska (IEA) rząd Japonii ogłosił 9 maja, że ​​finwale (Balaenoptera physalus) stanowią uczciwą zwierzynę dla wielorybników zamieszkujących wyłączną strefę ekonomiczną kraju. Uwzględnienie finwali zwiększa liczbę gatunków wielorybów uprawianych w celach komercyjnych w Japonii do czterech, wraz z płetwalami karłowatymi, wielorybami Bryde’a i sejwalami

Co ciekawe po wystąpieniu z IWC Japonia zmniejszyła połowy  

Norwegia i wielorybnictwo. 

Norwegia w przeciwieństwie do Japonii utrzymuje wysoki poziom połowów i skoncentrowana jest głównie na swoich wodach terytorialnych i na jednym gatunku – Płetwalu karłowatym (Minke Whale; Balaenoptera acutorostrata)

W latach 2000- 2023 wielorybnicy z Norwegii zabili 13 194 szt. (550 rocznie) W ostatnich latach można zaobserwować tendencję malejącą po rekordowym 2014 roku. W okresie 20010 – 2023 średnio zabija się w tym kraju ok 538 wielorybów. Norwegia subsydiuje swoje wielorybnictwo.

Unia Europejska stworzyła Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 września 2017 r. w sprawie polowań na wieloryby w Norwegii.

Wielorybnictwo w Norwegii ma się dobrze i nie widać planów ograniczenia tego procederu.

Wielorybnictwo w Islandii 

Wielorybnictwo Islandii skalą ustępuje i Norwegii, i Japonii. Łącznie zabija mniej wielorybów niż Inuici Z Grenlandii. Jednakże jej połowy dotyczą głównie zagrożonego gatunku Płetwala zwyczajny (finwal; Balaenoptera physalus). Jedynie ten kraj w takim stopniu zabija te cenne ssaki.

Wielorybnictwo w Norwegii ma się dobrze i nie widać planów ograniczenia tego procederu.

Wielorybnictwo w Islandii 

WIELORYBY UMIERAJĄ 2 GODZINY

Na Portalu Avazz ukazała się taka petycja:

Do premiera Bjarniego Benediktssona, ministra rybołówstwa Bjarkeya Olsena Gunnarsdóttira oraz do całego rządu i parlamentu Islandii:

“Jako obywatelki i obywatele całego świata, jesteśmy wstrząśnięci faktem, że Islandia wciąż zezwala na polowanie na wieloryby. Stanowczo domagamy się od władz Islandii, aby trwale zakazały tych polowań oraz by zadbały o objęcie wielorybów skuteczniejszą ochroną na całym świecie. „Dowiedz się więcej: Kilka dni temu wielorybnik i milioner Kristján Loftsson otrzymał od władz Islandii zgodę na zabicie 128 zagrożonych wielorybów – finwali.

Finwale to niesamowite stworzenia. Komunikują się między sobą śpiewem, potrafią odczuwać miłość i dojmujące cierpienie. Loftsson często zabija ciężarne samice, a naukowcy niedawno wykazali, że po trafieniu harpunem te olbrzymie, piękne zwierzęta umierają nawet przez 2 godziny.

Możemy położyć kres temu okrucieństwu i wziąć pod ochronę drugiego co do wielkości ssaka na Ziemi – nie tylko w tym roku, ale na zawsze. By tak się stało, pomóżmy zmienić prawo, by Islandia już nigdy nie wydawała zezwoleń na zabijanie wielorybów.

Opinia publiczna naciska na rząd Islandii. Ministra, która wydała decyzję, przyznała, że jest przeciwna polowaniom na wieloryby, ale prawo nie pozwalało jej odmówić zezwolenia. Część islandzkich posłów i posłanek zamierza więc to prawo zmienić.

Możemy w tym pomóc, tak jak to już kiedyś zrobiliśmy: zbierzmy 2 miliony głosów, by Kristján Loftsson i jemu podobni ludzie nie mogli dłużej prowadzić swojego krwawego biznesu. Niech nacisk całego świata stanie się wizerunkowym koszmarem dla rządu Islandii. Czas ucieka! Podpisz i powiadom wszystkich znajomych: Opublikowane: 15 czerwca 2024

Zabijanie wielorybów wynika z zapotrzebowania konsumentów na ich mięso. W Japonii, Norwegii i Islandii można je kupić w sklepach oraz zamówić dania zawierające to mięso. Traktowane jest jako „dziczyzna” albo mięso “z wolnego wybiegu”.

5. Wieloryb na talerzu. 

Ciesz się niskokalorycznym, niskotłuszczowym i wysokobiałkowym mięsem wieloryba!!

Hasło jednej z japońskich restauracji.

a. Japonia.  鯨肉 (mięso wieloryba}

Wieloryb z food trucka? Tylko w Japonii. 

W Japan Forward (internetowym japońskim portalu) znalazłem ciekawy artykuł pt.

“Kuchnia wielorybów „Kitchen Car”: Nowe pokolenie poznaje kulturę wielorybnictwa”. (..) Jestem naprawdę szczęśliwy, gdy ktoś po raz pierwszy próbuje wieloryba i mówi:» to jest naprawdę dobre! «ーSzef kuchni Rajiku, Takatoyo Itahana.” Zajmuję się również badaniem wielorybnictwa i jego kultury , więc gdy mój przyjaciel polecił mi restaurację, w której serwowano „ulicznego wieloryba dla smakoszy”, nie wahałem się ani chwili.  Pewnej niedawnej soboty, kiedy ciężarówka z wielorybami wypłynęła w Tokio, zabrałem studentów z jednego z kursów college’u, w którym uczę, na wycieczkę do eleganckiej dzielnicy Aoyama w Tokio. W okolicy rozsiane były food trucki, ale szukaliśmy jedynego w kraju, który serwuje dania z waleni . Wiedzieliśmy, że nadeszła pora lunchu, gdy przed szkołą układania kwiatów metodą „ikebana” zobaczyliśmy małą białą ciężarówkę z gigantycznym rysunkiem wieloryba fiszbinowego na przedniej szybie. 

w Japonii mięso wieloryba można znaleźć w różnych restauracjach i sklepach specjalistycznych, co odzwierciedla zarówno tradycyjne praktyki kulinarne, jak i współczesne doznania kulinarne.

W Whaling Today (Polowanie na wieloryby dzisiaj „Whaling Today” powstało pod koniec 2019 r. jako platforma do dostarczania informacji i opinii na temat wielorybnictwa i powiązanych z nim kwestii. Ta strona internetowa jest wspierana przez non-profit Institute of Cetacean Research (ICR) i JAPAN Forward, tokijską gazetę internetową.) w artykule pt.

“W Minamiboso w prefekturze Chiba trwa walka o zachowanie tradycji połowów wielorybów przybrzeżnych „Piman”, słynna  restauracja wielorybnicza  w pobliżu portu Wada, oferuje menu pełne szerokiego wyboru dań z wielorybów, w tym tatsuta-age (smażone mięso wieloryba) i namero, lokalny przysmak. Podczas wizyty w grudniu 2021 r., gdy sytuacja związana z COVID-19 nieco się uspokoiła, stoliki w restauracji były prawie pełne, wypełnione turystami i miejscowymi. Byli nawet klienci czekający na jedzenie na wynos. Zapytany o  popularność jedzenia z wielorybów , właściciel Shuji Ichihara powiedział: „Widzimy wielu młodych klientów i rodziny. Przychodzą nawet ludzie z Zachodu, żeby zjeść”. Widzi wielu stałych klientów i czuje, że ludzie naprawdę lubią jedzenie. Jego żona Yachiyo prowadzi niedaleko, na lokalnym targu, restaurację serwującą dania z wielorybów o nazwie „Michi no Eki Wada Ura WA-O!”. W restauracji serwowane są zestawy dań z wielorybami, oparte na tradycyjnych posiłkach, które obejmowały dania z mięsa wieloryba. „Chcemy między innymi wprowadzić nowe pozycje w menu, aby przyciągnąć więcej klientów” – powiedział Ichihara. Społeczności wielorybnictwa przybrzeżnego, ściśle związane z tą tradycyjną kulturą kulinarną, obecnie istnieją w Japonii w niewielkich liczbach. Ich dalsze przetrwanie zależy od rozszerzenia krajowego rynku wielorybów poprzez zdrową równowagę popytu i podaży”.

Znalazłem następujące restauracje serwujące mięso wielorybów

Kujiraya w Tokio: Położona w Shibuya restauracja specjalizuje się w daniach z wielorybów od 1950 roku. Oferują różnorodne części wieloryba, w tym aromatyczne czerwone mięso i rzadki “Saezuri” lub język wieloryba. Restauracja promuje się na większości portali społecznościowych.

Na www.tripadvisor.com osiągnęła 4 gwiazdki posiada 87 opinii i jest na 86 pozycji z 3713 restauracji w Shibuya w Tokio
pozwolę sobie zacytować najnowszy wpis: marzec 2024

Niezależnie od tego, czy jesteś doświadczonym weteranem wielorybnictwa, czy też jedzącym wieloryby po raz pierwszy, MUSISZ tu przyjechać. Poszliśmy tu na późną kolację z wielorybów. Zamówiliśmy około 6 różnych dań a la carte. Wszystkie były fantastyczne, a obsługa była niezwykle uprzejma, dobrze poinformowana i pomocna. To było niesamowite doświadczenie. Mają nawet kartkę, która pokazuje, jaki rodzaj wieloryba jesz i z której części wieloryba to jest. Ich angielski też był dobry!

Poszukując materiału o udziale mięsa wieloryba w kuchni japońskiej natrafiłem na stronę prezentującą różne japońskie restauracje. Po wpisaniu hasła “mięso wieloryba” znalazłem 18 miejsc, gdzie można je zjeść.

Wybrałem dwa charakterystyczne miejsca.

Taruichi Shinjuku Main Branch

Świeża ryba, wieloryb i sake. Delektuj się bogactwem morza z Sanriku, bezpośrednio z prefektury Miyagi!

Taruichi to restauracja, w której można delektować się świeżymi wielorybami i owocami morza. Nazwa restauracji to połączenie słowa „Taru (beczka)”, powiązany ed to sake, a słowo „ichi” oznaczające początek wszystkiego, z myślą o stopniowym wznoszeniu się krok po kroku. Podążając za tym mottem, restauracja nadal przyciąga wielu ludzi, oferując wysokiej jakości smaki, nawet po ponad 50 latach działalności. Najpopularniejszym menu jest, jak dotąd, kuchnia wielorybów. Możesz w pełni cieszyć się pysznym smakiem świeżych wielorybów, dostarczanych bezpośrednio z Miyagi, jednej z japońskich baz wielorybniczych. Parowanie z różnymi „Urakasumi” bezpośrednio z browaru sake jest również bardzo popularne, a w restauracji jest kilka rzadkich oryginalnych marek sake, więc miłośnicy sake nie powinni tego przegapić. Dlaczego nie zrelaksujesz się i nie odpoczniesz w relaksującej przestrzeni, w której możesz poczuć ciepło drewna?

Yamato Kurodo

Szczególną uwagę przywiązujemy również do dań z wielorybów, które są tradycyjnym japońskim jedzeniem, a młodzi ludzie mogą cieszyć się świeżymi smakami, takimi jak sashimi i bekon. W spokojnym sklepie prowadzonym przez małżonków panuje domowa atmosfera i jest on lubiany przez szerokie grono klientów, od osób podróżujących samotnie, przez pary, kobiety i rodziny z małymi dziećmi

Oprócz restauracji, mięso wielorybów można również znaleźć w specjalistycznych sklepach z owocami morza w całej Japonii. Targ Toyosu w Tokio jest głównym ośrodkiem, w którym sprzedawane jest najwyższej jakości mięso wielorybów, często osiągające wysokie ceny ze względu na jego świeżość i jakość (JAPAN Forward).

Przepisy kulinarne z mięsem wielorybów obejmują tradycyjne potrawy, takie jak: Harihari Nabe: Danie z gorącego garnka z cienko pokrojonego mięsa wieloryba, mizuny (zieleniny z Kioto) i bulionu z bonito, sosu sojowego, sake, cukru i mirinu. To danie jest popularne w regionie Kansai, szczególnie w miesiącach zimowych, kiedy trwa sezon na mizunę.

Japońska kultura kulinarna jest niezwykle bogata i różnorodna, a mięso wieloryba nie stanowi jej głównego elementu. Porównując liczbę restauracji w Japonii do tych serwujących dania z wieloryba, tych drugich jest stosunkowo niewiele. Mimo że są dostępne i cieszą się pewnym zainteresowaniem, stanowią one raczej ciekawostkę niż podstawę diety przeciętnego Japończyka.

Rola mięsa wieloryba w japońskiej kulturze kulinarnej Marginalne znaczenie: Mięso wieloryba było bardziej popularne w powojennej Japonii, kiedy stanowiło ważne źródło białka w czasie niedoboru żywności. Obecnie jest to raczej specjalność, podawana w ograniczonej liczbie restauracji i często traktowana jako egzotyczna czy luksusowa pozycja w menu​.

Istnieją nawet food trucki serwujące dania z wieloryba, ale są to raczej wyjątkowe przypadki i nie mają one dużego wpływu na całą gastronomię japońską​ 

Japonia słynie z bogatej różnorodności kulinarnych tradycji, w tym sushi, sashimi, ramen, tempura, różnorodnych potraw rybnych, warzywnych i mięsnych. Nawet bez wielorybnictwa, kultura kulinarna Japonii pozostanie niezwykle bogata i zróżnicowana, oferując mnóstwo alternatyw dla tradycyjnych i nowoczesnych smaków.

Niewielki uszczerbek: Rezygnacja z wielorybnictwa nie wpłynęłaby znacząco na kulinarną scenę Japonii. Dania z wieloryba są raczej niszowe i ich brak nie spowodowałby poważnych strat w gastronomii kraju​

Koncentracja na ochronie środowiska: Zakończenie wielorybnictwa mogłoby przyczynić się do pozytywnego wizerunku Japonii na arenie międzynarodowej, zwłaszcza w kontekście ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju.

b. Norwegia i Islandia. 

Mięso wielorybów jest zazwyczaj przygotowywane na różne sposoby, takie jak:

Sashimi: Cienko pokrojone surowe mięso wieloryba, często podawane z sosem sojowym i wasabi.

Stek: Grillowany lub smażony na patelni, zwykle podawany z sosami lub jako część mieszanego dania z owoców morza.

Whale Jerky: Suszone i przyprawione mięso wieloryba, które jest tradycyjną przekąską w niektórych regionach.

Na Islandii mięso wieloryba jest często uważane za przysmak, podawany przede wszystkim turystom, a nie miejscowym, którzy rzadko spożywają je w znacznych ilościach (Tripadvisor) (Luxury Experience).

Wędzony Wieloryb (Lettrøkt hvalkjøtt) (Wędzony wieloryb, Wędzone mięso wieloryba)

Lettrøkt hvalkjøtt to tradycyjne norweskie lekko wędzone mięso wieloryba. Mięso wieloryba jest zanurzane w sekretnej mieszance przypraw, a następnie lekko wędzone. Może być podawane jako przystawka, zwykle cienko pokrojone jako carpaccio. Świeże steki z wieloryba są zwykle smażone i obsmażane z surowym środkiem.

Smak jest zwykle opisywany jako tłusty, oleisty, słony, słodki, przypominający dziczyznę, wołowinę i przypominający olej z wątroby dorsza. Mięso jest bogate w żelazo, witaminę A, witaminę D i witaminę B. Oprócz wielorybnictwa aborygeńskiego Norwegia i Islandia to jedyne dwa kraje, które nadal praktykują komercyjne wielorybnictwo, pomimo regularnych protestów ze strony grup zajmujących się prawami zwierząt i zwykłych ludzi, którzy sprzeciwiają się okrutnej praktyce zabijania wielorybów.

W Norwegii płetwal karłowaty jest najczęściej upolowanym gatunkiem. Gatunek ten żyje na wolnym wybiegu i nie jest zagrożony. Jednak w 2000 r. organizacja ochrony przyrody WWF ostrzegła, że ​​mięso wieloryba norweskiego jest toksyczne i zawiera substancje chemiczne zaburzające gospodarkę hormonalną oraz metale, takie jak organiczna rtęć, która ulega bioakumulacji.

Stek z wieloryba (Hvalbiff) (Stek z wieloryba)

Hvalbiff to tradycyjne norweskie danie składające się ze steków z wieloryba. Świeże steki z wieloryba są zazwyczaj smażone i obsmażane na wysokim ogniu z obu stron, z surowym środkiem. Można je również marynować przed smażeniem lub grillowaniem. Przyprawy, takie jak sól i pieprz, są zazwyczaj dodawane po usmażeniu steków.

Steki są często podawane z sosem cebulowym, pieczonymi ziemniakami lub smażonymi warzywami, takimi jak cebula i papryka. Większość ludzi opisuje smak steków z wieloryba jako tłusty, słony, słodki i lekko przypominający wołowinę i dziczyznę. W Norwegii płetwal karłowaty jest najczęściej upolowanym gatunkiem.

Gatunek ten żyje na wolnym wybiegu i nie jest zagrożony. Jednak w 2000 r. organizacja ochrony przyrody WWF ostrzegła, że ​​mięso wieloryba norweskiego jest toksyczne i zawiera substancje chemiczne zaburzające gospodarkę hormonalną oraz metale, takie jak organiczna rtęć, która ulega biokumulacji. Żadna z substancji chemicznych nie przekroczyła limitów WHO w momencie wydania ostrzeżenia. Oprócz aborygeńskiego wielorybnictwa, Norwegia i Islandia to dwa jedyne kraje, które nadal praktykują komercyjne połowy wielorybów. W chwili wydania ostrzeżenia żadna z substancji chemicznych nie przekroczyła limitów dopuszczalnych przez WHO.

Inuici.

6. Alternatywa:  Wartości/korzyści płynące z obserwacji wielorybów

(zaadaptowano z  Hoyt, E. A blueprint for dolphin and whale watching development. Humane Society International, 32 (2007) ⁴  )

Korzyści odpowiedzialnego obserwowania wielorybów

1. Edukacja i świadomość:
   • Obserwowanie wielorybów może zwiększać świadomość ekologiczną uczestników. Dzięki bezpośredniemu kontaktowi z przyrodą, obserwatorzy mogą lepiej zrozumieć znaczenie ochrony morskich ekosystemów.
   • Dzieci i uczniowie, którzy uczestniczą w takich wycieczkach, mogą być zainspirowani do nauki i pracy na rzecz ochrony środowiska w przyszłości.
2. Korzyści ekonomiczne dla lokalnych społeczności:
   • Turystyka związana z obserwacją wielorybów może przynosić znaczne dochody lokalnym społecznościom poprzez tworzenie miejsc pracy i wspieranie lokalnych przedsiębiorstw.
   • Zwiększony ruch turystyczny może stymulować rozwój infrastruktury i usług w regionie.
3. Wzmacnianie ochrony przyrody:
   • Dochody z turystyki mogą być reinwestowane w programy ochrony przyrody i badania naukowe, co może przyczynić się do lepszej ochrony wielorybów i ich siedlisk.
   • Obserwacje wielorybów mogą dostarczać cennych danych naukowych, które mogą być wykorzystane w badaniach nad populacjami wielorybów i ich zachowaniem.
4. Kształtowanie pozytywnych relacji między ludźmi a przyrodą:
   • Bliski kontakt z wielorybami może wzmacniać więź ludzi z naturą i budować poczucie odpowiedzialności za jej ochronę.
   • Może to prowadzić do bardziej proekologicznych postaw i działań w codziennym życiu obserwatorów.

Rola operatorów wycieczek w odpowiedzialnym obserwowaniu wielorybów

1. Projektowanie i sprzedaż wycieczek:
   • Operatorzy powinni projektować swoje wycieczki tak, aby minimalizować wpływ na wieloryby i ich środowisko. Obejmuje to przestrzeganie odpowiednich odległości obserwacyjnych i unikanie zakłócania naturalnych zachowań zwierząt.
   • Ważne jest, aby operatorzy edukowali swoich klientów na temat odpowiedzialnego obserwowania wielorybów przed i podczas wycieczek.
2. Współpraca z lokalnymi społecznościami:
   • Operatorzy powinni angażować się we współpracę z lokalnymi społecznościami, aby zapewnić, że korzyści z turystyki są równomiernie rozdzielane i wspierają lokalny rozwój.
   • Wspieranie inicjatyw społecznościowych i programów edukacyjnych może przyczynić się do zrównoważonego rozwoju turystyki.
3. Bezpieczeństwo i dobrostan wielorybów:
   • Operatorzy powinni stosować się do wytycznych i przepisów dotyczących obserwacji wielorybów, aby zapewnić, że ich działalność nie zagraża zdrowiu i dobrostanowi zwierząt.
   • Regularne szkolenia dla załogi na temat etycznych i ekologicznych praktyk obserwacji wielorybów mogą pomóc w ochronie tych zwierząt.

Odpowiedzialne obserwowanie wielorybów ma potencjał przynoszenia wielu korzyści, ale wymaga starannego zarządzania i współpracy wszystkich zaangażowanych stron. Operatorzy wycieczek odgrywają kluczową rolę w tym procesie, projektując swoje produkty w sposób, który jest korzystny dla ludzi, społeczności i samych wielorybów. Poprzez odpowiednie praktyki, obserwowanie wielorybów może stać się narzędziem edukacji, ochrony przyrody i zrównoważonego rozwoju.

7. Wieloryby objęte limitowanymi polowaniami:

1. Płetwal karłowaty (Minke Whale; Balaenoptera acutorostrata)

28 370 sztuk zostało zabitych w latach 2000 – 2023. Rocznie to 1182 szt. 

W okresie 2010-2023 nastąpił duży spadek polowań w Japonii co przełożyło się na ogólną liczbę zabitych Płetwali Karłowatych. Japonia w okresie 2000-2009 łowiła ok 814 sztuk a w 20010-2023 – 417. Czyli o 397 mniej. Wszystkie państwa łowiące ten gatunek zmniejszyły swój połów. 

Najczęściej zabijany waleń (63%). Poza Rosją i Saint Vincent i  Grenadyny wszystkie kraje pozwalają na polowania. Norwegia zezwalała na ten proceder. Norwescy wielorybnicy  w badanym okresie zabili  6871 Płetwali karłowatych. Regularnie również polują na nie rybacy z Islandii i Japonii. 

Występują dwa gatunki płetwali karłowatych to płetwal karłowaty zwyczajny (lub północny) i płetwal karłowaty antarktyczny (lub południowy).

Są Gatunki Najmniejszej Troski (Least Concern): Płetwale karłowate zostały oznaczone jako gatunki najmniejszej troski na Czerwonej Liście IUCN dla gatunków zagrożonych. Decyzja ta wynika głównie z faktu, że były one mniej eksploatowane przez komercyjne wielorybnictwo w porównaniu do innych gatunków wielorybów fiszbinowych.
Antarktyczne płetwale karłowate są uważane za gatunki o niewystarczających danych (Data Deficient) na Czerwonej Liście IUCN. Oznacza to, że brakuje wystarczających informacji, aby dokładnie ocenić ich stan populacji i poziom zagrożenia.

Wygląd Dorosłego Osobnika
Długość: Dorosłe osobniki osiągają długość do 8,8 metra.
Waga: Waga dorosłych osobników może dochodzić do 9 100 kg.
Noworodek: Młode mają długość od 2,4 do 2,7 metra i ważą około 320 kg.
Charakterystyczne Cechy
Plama Siodłowa: Mają charakterystyczną jasnoszarą siodłową plamę przed płetwą grzbietową. Plama ta jest zmienna między osobnikami.
Płetwa Grzbietowa: Jest zakrzywiona, spiczasta i umiejscowiona w 2/3 odległości między głową a ogonem.
Kolor: Kolor ciała może być czarny, ciemnoszary lub brązowawy. Płetwy ogonowe są czarne na wierzchu i blade od spodu.
Głowa: Głowa jest spłaszczona z spiczastym pyskiem. Ma około 50-70 rowków gardłowych.
Płetwy i Rowki Gardłowe
Płetwy Piersiowe: Małe, smukłe i spiczaste płetwy piersiowe mają charakterystyczny biały pasek, który jest obecny na wszystkich formach pospolitych, ale nie na wielorybach antarktycznych.
Rowki Gardłowe: Posiadają 50-70 rowków gardłowych, które rozciągają się od pyska do okolic brzusznych.
Różnice Płciowe
Rozmiar: Podobnie jak w przypadku wszystkich wielorybów fiszbinowych, samice są generalnie większe niż samce.
Trudności w Rozróżnieniu Płci: Nie ma skutecznego sposobu na rozróżnienie płci wielorybów minke na morzu.

Wieloryby minke są jednym z mniejszych gatunków wielorybów fiszbinowych, charakteryzującym się smukłym, opływowym ciałem i szeregiem unikalnych cech fizycznych, takich jak jasnoszara siodłowa plama i białe paski na płetwach piersiowych. Choć ich populacje są różne w różnych regionach świata, szczególne cechy fizyczne i różnice między osobnikami pozwalają na identyfikację tego gatunku w naturze.

Dieta płetwali karłowatych
Płetwale karłowate mają zróżnicowaną dietę, która zależy od populacji i regionu. Wiele populacji żywi się różnymi gatunkami małych ryb ławicowych, takimi jak:

Sardele
Makrele
Śledzie
Gromadniki
Dorsze
Niektóre populacje żywią się również planktonem, a kryl jest szczególnie ważnym elementem diety płetwali karłowatych u wybrzeży Grenlandii.

Pogłowie Płetwala Karłowatego jest opisane tutaj.

Antarktyczne płetwale karłowate:

Żywią się prawie wyłącznie krylem, co jest podobne do diety wielu innych gatunków płetwali fiszbinowych w wodach Antarktydy.
Reprodukcja i wzrost struktury społecznej
Sezonowe ruchy płetwali karłowatych są mniej przewidywalne i mniej wyraźne w porównaniu do wielu innych gatunków wielorybów fiszbinowych, które mają wyraźny sezonowy wzorzec migracji między letnimi żerowiskami a zimowymi lęgowiskami.

Rozród:

Może odbywać się przez cały rok.
Cielęta rodzą się około 10 miesięcy po zapłodnieniu.
Cielęta pozostają z matkami przez 5-6 miesięcy.
Samice: Osiągają wiek rozrodczy w wieku 7-8 lat.
Wydają się być w stanie urodzić jedno cielę rocznie, co różni się od wielu innych wielorybów fiszbinowych, które rodzą jedno cielę co 2-3 lata.
Podsumowanie
Płetwale karłowate wykazują dużą elastyczność w diecie i reprodukcji, co może być korzystne dla przystosowania się do różnych warunków środowiskowych i zmieniających się zasobów pokarmowych.

Naturalni drapieżnicy
Orki są jedynymi znanymi drapieżcami które polują na płetwale karłowate.
Płetwale karłowate mogą stanowić główny składnik diety niektórych populacji orek na Antarktydzie.

Zagrożenia wywołane przez człowieka
Zaplątanie w sprzęt połowowy: Płetwale karłowate, podobnie jak większość gatunków wielorybów i delfinów, mogą zaplątać się w sprzęt połowowy.
Przyłów (przypadkowe złowienie) płetwali karłowatych jest szczególnie wysoki u wybrzeży Japonii i Korei.
Płetwale karłowate są narażone na bioakumulację zanieczyszczeń, takich jak chlorowane związki organiczne i DDT, które mogą gromadzić się w ich tłuszczu.

Płetwal karłowaty antarktyczny (lub południowy)-  Antarctic Minke Whales (Balaenoptera bonaerensis)

Eksploatacja wielorybów antarktycznych była intensywna szczególnie w XX wieku, co miało znaczący wpływ na populacje tych zwierząt. Wczesne lata siedemdziesiąte przyniosły szczyt połowów, co spowodowało poważne spadki liczebności. Oto szczegółowe informacje dotyczące sytuacji wielorybów antarktycznych:

Wielorybnictwo komercyjne prowadziło do masowych połowów, które znacząco wpłynęły na populacje wielorybów.
Spadki Populacji: Nadmierne połowy spowodowały drastyczne spadki liczebności wielu gatunków wielorybów w regionie antarktycznym.
Najnowsze Szacunki (1998): W badanych obszarach na południe od 60°S szacowana liczebność wielorybów antarktycznych wynosiła ponad 50 000. Jest to znaczący wzrost w porównaniu do historycznych danych, ale istnieją kontrowersje co do rzeczywistego stanu populacji.
Zmiany w Szacunkach: Badania przeprowadzone w latach 1985/6-1990/91 i 1991/92-2003/04 wykazały znaczny spadek szacowanej liczebności. Trwają prace nad ustaleniem, czy ten spadek jest rzeczywisty, czy też jest wynikiem błędów metodologicznych lub innych artefaktów.
Zmiany klimatyczne mają znaczący wpływ na ekosystemy morskie, w tym na populacje wielorybów. Topnienie lodu, zmiany w temperaturze wody i dostępności pokarmu wpływają na migracje i rozmieszczenie wielorybów.
Ekosystem Antarktyczny: Antarktyka jest szczególnie wrażliwa na zmiany klimatyczne, co może prowadzić do dalszych problemów dla wielorybów, takich jak zmniejszenie zasobów kryla, który jest kluczowym składnikiem ich diety.

Płetwal karłowaty zwyczajny (lub północny) –  Common Minke Whales (Balaenoptera acutorostrata)

Północny Atlantyk (Balaenoptera acutorostrata acutorostrata)
Stan Populacji: Populacje wielorybów minke w północnym Atlantyku są w stosunkowo dobrym stanie.
Liczebność: Ostatnie wiarygodne szacunki liczebności dla północno-wschodniego i środkowego północnego Atlantyku oraz wybrzeży zachodniej Grenlandii wynoszą około 200 000 osobników.
Stado na Wschodnim Wybrzeżu Kanady: Liczy około 20 000 wielorybów.

Północny Pacyfik (Balaenoptera acutorostrata scammoni)
Połowy: W zachodnim Północnym Pacyfiku intensywnie polowano na wieloryby minke, co wpłynęło na strukturę i liczebność stad.
Złożoność Struktury Stada: Złożoność struktury stada utrudnia wyciągnięcie jednoznacznych wniosków na temat statusu populacji.
Szacunki: Zachodni Północny Pacyfik: Szacunkowa liczebność wynosi 23 000 osobników.
Wschodni Północny Pacyfik: Badania nie obejmują pełnego rozmieszczenia gatunku, częściowe szacunki wynoszą łącznie 4 000 osobników.
Japonia: Odłowiła w latach 2010-2023 3556 sztuk. 273 sztuk rocznie. Co stanowi ewidentny wzrost ( szacowano, że Japonia zabija ok 120 sztuk rocznie.)
Obawy o Stado “J”: Stado to obejmuje Morze Żółte, Morze Wschodniochińskie i Morze Japońskie/Morze Wschodnie, gdzie występuje znaczny przyłów w narzędziach połowowych, co budzi obawy dotyczące jego statusu.
Półkula Południowa Rozmieszczenie: Wieloryb karłowaty zazwyczaj występuje od równika do Antarktydy.
Luki w Wiedzy: Istnieją znaczące luki w wiedzy na temat biologii, struktury populacji i liczebności płetwali karłowatych na półkuli południowej.
Zmiany Klimatyczne: Stanowią poważne zagrożenie dla ekosystemów morskich, wpływając na dostępność pożywienia i siedliska wielorybów.
Przyłów: W niektórych regionach, zwłaszcza w Azji Wschodniej, wieloryby minke są często ofiarami przyłowu w narzędziach połowowych.

Komercyjne Połowy: Chociaż IWC wprowadziła moratorium na komercyjne połowy wielorybów w 1986 roku, niektóre kraje (np. Japonia, Norwegia, Islandia) nadal prowadzą połowy, powołując się na tradycje lub cele naukowe.

2. Pływacz szary (Gray whale; Eschricthtius robustus).

Wieloryby szare są prawnie chronione przed komercyjnym wielorybnictwem od czasu moratorium ustanowionego przez Międzynarodową Konwencję o Regulacji Wielorybnictwa. Jednakże ludy tubylcze zabijają wschodnie wieloryby szare  

Większość tych połowów odbywa się w Czukotce w Federacji Rosyjskiej, ale niewielka część limitu połowowego IWC jest przydzielana Stanom Zjednoczonym. 

Rosja w latach 2000-2023 3000 sztuk/ (3 sztuki złowiono na Alasce) średnio 125 rocznie. Zaistniał niewielki wzrost upolowanych Pływaczy w okresie 20010-2030.

Subpopulacja wielorybów szarych (Eschrichtius robustus), żerująca w pobliżu rosyjskiej wyspy Sachalin i półwyspu Kamczatka na zachodnim Pacyfiku, jest jedną z najmniejszych i najbardziej zagrożonych populacji wielorybów na świecie

Długość dorosłego osobnika: 11-15 m

Waga dorosłego osobnika: do 45 000 kg

Noworodek: 4,6-4,9 m / 680-920 kg

Fizyczne cechy płetwala szarego
Otwory wydmuchowe zlokalizowane na szczycie głowy, zanurzone na płytkiej płetwie grzbietowej.
Umiejscowione poniżej widocznych “kostek” lub mięsistych gałek, między garbem grzbietowym a ogonowym, co może się różnić w zależności od osobnika.

Płytka płetwa grzbietowa zlokalizowana poniżej widocznych “kostek” lub mięsistych gałek.

Ciemnoszara skóra pokryta jest cętkami i bliznami.

Przywry na skórze są cętkowane, z postrzępionymi, poszarpanymi krawędziami i spiczastymi końcami.

Wąska, trójkątna głowa. Głowa nachyla się i wygina w łuk między pyskiem a resztą ciała. Na głowie często występują plamy w jasnych kolorach, takich jak białe, żółte lub pomarańczowe.

Parazyty: Wszy wielorybie i pąkle są zwykle obecne na głowie. Plamy wszy wielorybich i pąkli mają białe, żółte lub pomarańczowe zabarwienie.

Szerokie płetwy w kształcie łopatek.

Blizny na ciele płetwala szarego często są wynikiem ataków orek, co świadczy o ich roli jako naturalnych drapieżników tych wielorybów.

Wieloryby szare (Eschrichtius robustus) są znane z ich przybrzeżnego trybu życia i migracji wzdłuż wybrzeży Północnego Pacyfiku.

Rozmieszczenie Geograficzne
Najwięcej wielorybów szarych występuje wzdłuż zachodniego wybrzeża Kanady, Stanów Zjednoczonych i Meksyku.
Niewielkie liczby wielorybów szarych są obserwowane co roku w przybrzeżnych wodach wschodniej Rosji i Japonii.
Wieloryby szare występują rodzimie lub sezonowo w następujących krajach: Kanada; Chiny; Japonia; Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna
Republika Korei; Meksyk; Federacja Rosyjska; Stany Zjednoczone

Migracje i Siedliska
Migracje: Wieloryby szare słyną ze swoich długich migracji, pokonując do 20 000 km rocznie. Migrują między obszarami żerowania na północy a obszarami rozrodu na południu.
Obszary Żerowania: Latem wieloryby szare żerują w chłodnych, bogatych w pokarm wodach Arktyki, głównie w Morzu Beringa, Morzu Czukockim i Morzu Beauforta.
Obszary Rozrodu: Zimą migrują do cieplejszych wód w pobliżu Baja California w Meksyku, gdzie odbywają się porody i karmienie młodych.
Wieloryby szare mają szerokie, ale specyficzne rozmieszczenie geograficzne, obejmujące przybrzeżne wody Północnego Pacyfiku. Ich obecność w różnych krajach jest związana głównie z sezonowymi migracjami między obszarami żerowania a obszarami rozrodu. Dzięki temu są jednym z najbardziej rozpoznawalnych gatunków wielorybów w regionie Północnego Pacyfiku.

Dieta
Żerują w płytkich, błotnistych zatokach. Szare wieloryby żywią się różnorodnymi małymi skorupiakami, a ich dieta obejmuje: Larwy krabów; Krewetki mysid
Mogą również żywić się małżami,  larwami ryb w toni wodnej.  Ich najczęstsza zdobycz to małe, pchłopodobne skorupiaki zwane obunogami.
Stosują różne techniki, aby zdobyć pokarm.  Mogą ssać lub ślizgać się po wodzie zarówno w toni wodnej, jak i blisko powierzchni. Żerowanie Przegrzebujące: Są głównie zwierzętami żerującymi przydennie. Podczas żerowania przydennego wieloryby szare mogą pozostawiać wyżłobione szlaki lub bruzdy w osadach, świadczące o ich aktywności.
Dzienne Spożycie: Szary wieloryb może zjeść nawet 1200 kg pożywienia. 

Ciekawostki

Preferencje podczas Karmienia: Ponad 90% wielorybów szarych wyposażonych w znaczniki mierzące ich zachowanie nurkowe i orientację pod wodą wykazywało preferencję do przewracania się na prawy bok podczas karmienia. To sugeruje pewną asymetrię w ich technikach żerowania.

Szare wieloryby są wyjątkowymi ssakami specjalizującymi się w spożywaniu różnych małych skorupiaków. Ich zdolność do konsumowania dużych ilości pożywienia dziennie oraz specyficzne techniki żerowania, takie jak preferencja do przewracania się na prawy bok, pokazują ich adaptacyjne zachowania. Dzięki tym umiejętnościom mogą skutecznie zdobywać pokarm w różnych środowiskach przybrzeżnych.

System Godowy

Wieloryby szare mają rozwiązły system godowy, w którym zarówno samce, jak i samice mogą łączyć się z kilkoma partnerami w tym samym sezonie. Sezon Godowy: Gody zaczynają się późną jesienią podczas migracji na południe i trwają na zimowych terenach rozrodu i karmienia.
Po zapłodnieniu okres ciąży trwa od 11 do 13 miesięcy.
Cielęta rodzą się między końcem grudnia a początkiem marca.
Matki i cielęta są ściśle związane przez 7-8 miesięcy, aż do odstawienia cielęcia od piersi. W tym czasie cielę będzie spożywać do 1800 litrów mleka dziennie. Skład Mleka: Mleko wieloryba szarego jest niezwykle bogate, zawiera 53% tłuszczu i 6% białka, co czyni je bardziej bogatym niż mleko jakiegokolwiek innego znanego gatunku wieloryba lub delfina.

Migracja i Ochrona

Migracja na Północ: Matki i cielęta pozostają blisko brzegu podczas migracji na północ, zazwyczaj w odległości 200 metrów od brzegu.
Unikanie Drapieżników: Ta bliskość brzegu prawdopodobnie służy uniknięciu ataków orki.
Opiekuńczość Matki: Matki są bardzo opiekuńcze, czasami walczą na śmierć i życie, aby zapobiec atakom na swoje cielęta.
Wieloryby szare mają skomplikowany system godowy i rozwinięte mechanizmy opieki nad potomstwem. Okres ciąży trwa od 11 do 13 miesięcy, a nowonarodzone cielęta są intensywnie karmione bogatym mlekiem matki przez pierwsze 7-8 miesięcy życia. Bliskość brzegu podczas migracji na północ jest strategią unikania drapieżników, a matki wykazują niezwykłą opiekuńczość, chroniąc swoje młode przed atakami.

Drapieżniki

Najczęstszymi drapieżnikami polującymi na wieloryby szare, zwłaszcza młode osobniki, są orki. Wiele wielorybów szarych nosi na swoich ciałach blizny po zębach orek, szczególnie na płetwach ogonowych.  Ataki orek na wieloryby szare nie zawsze są śmiertelne, ale stada orek regularnie atakują, zabijają i zjadają wieloryby szare, zwłaszcza młode. Ataki te mogą występować zarówno podczas migracji, jak i w letnich rejonach żerowania.

Zagrożenia Spowodowane przez Człowieka

Przyłowy, czyli przypadkowe złapanie wielorybów w sieci rybackie, stanowią poważne zagrożenie dla ich populacji. IWC prowadzi programy mające na celu redukcję przyłowów poprzez wprowadzenie nowych technologii i metod rybołówstwa.  Takie incydenty mogą prowadzić do obrażeń lub śmierci.

Eksploracja i Produkcja Ropy naftowej i Gazu: Zachodnie żerowiska wielorybów szarych znajdują się w centralnych miejscach ważnych złóż ropy naftowej i gazu u wybrzeży Rosji. Istnieje duże zaniepokojenie potencjalnym wpływem poszukiwań i produkcji ropy naftowej i gazu na populację Sachalinu.

Poszukiwania ropy i gazu mogą prowadzić do zanieczyszczenia środowiska, zakłóceń akustycznych oraz fizycznych zagrożeń dla wielorybów, które mogą wpływać na ich zdrowie i zdolność do rozmnażania.
Wieloryby szare muszą stawić czoła zarówno naturalnym drapieżnikom, takim jak orki, jak i zagrożeniom spowodowanym przez działalność człowieka. Ataki orek są częstym zagrożeniem, zwłaszcza dla młodych wielorybów, a ślady takich ataków są często widoczne na ich ciałach. Zagrożenia spowodowane przez człowieka, takie jak przypadkowe zaplątanie się w sprzęt wędkarski oraz eksploatacja ropy naftowej i gazu, stanowią poważne wyzwania dla ochrony tych majestatycznych zwierząt. Szczególne obawy budzi wpływ działalności przemysłowej na populacje wielorybów w regionie Sachalinu.

Subpopulacja wielorybów szarych (Eschrichtius robustus), żerująca w pobliżu rosyjskiej wyspy Sachalin i półwyspu Kamczatka na zachodnim Pacyfiku, jest jedną z najmniejszych i najbardziej zagrożonych populacji wielorybów na świecie. Intensywnie eksploatowane w pierwszej połowie XX wieku, zachodnie wieloryby szare są nadal klasyfikowane przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) jako gatunki krytycznie zagrożone.

W pierwszej połowie XX wieku polowania na wieloryby szare doprowadziły do dramatycznego spadku ich liczebności. W 2004 roku populację szacowano na zaledwie 115 osobników. Dzięki wysiłkom ochronnym, liczba wielorybów u wybrzeży Sachalinu wzrosła do 174 osobników w 2015 roku. Choć ten wzrost jest pozytywnym sygnałem, populacja nadal zmaga się z licznymi wyzwaniami, które mogą utrudniać jej pełne odrodzenie.

Niewielka liczba samic zdolnych do rozrodu w populacji to jeden z kluczowych czynników ograniczających jej odradzanie się. Samice wielorybów szarych mają długi cykl reprodukcyjny, a niska liczba samic może prowadzić do powolnego wzrostu populacji

Wieloryby szare są narażone na zaplątanie się w sprzęt rybacki, co może prowadzić do obrażeń lub śmierci. To ryzyko jest szczególnie wysokie u wybrzeży Japonii oraz w innych częściach Azji, gdzie rybołówstwo jest intensywne.

Wschodnia populacja wielorybów szarych odradzała się po okresie ochrony przed komercyjnym wielorybnictwem, osiągając prawie 30 000 osobników w latach 1997/98. Jednak masowe wydarzenie śmiertelności w latach 2000-2002 spowodowało znaczny spadek liczebności do około 18 000. Główne przyczyny tego spadku to prawdopodobnie zmiany klimatyczne prowadzące do niedoborów żywności oraz utrzymująca się pokrywa lodowa, która ograniczała dostęp do głównych żerowisk. Mimo tych wyzwań, wschodnia populacja wielorybów szarych jest obecnie klasyfikowana jako gatunek najmniejszej troski na Czerwonej Liście IUCN.

3. Płetwal Bryde’a (Bryde’s whale Balaenoptera edeni).

Płetwale Bryde’a zabijają  jedynie wielorybnicy Japonii. W latach 2000-2023 zabito 1670 sztuk (dwa wieloryby zabito w St. Vincent i Grenadynach. Potraktowano to jako wykroczenie) czyli ok 70 rocznie. w latach.  W latach 2010-2023 nastąpił znaczący  wzrost upolowanych tych Płetwali o 70 % 

Czerwona Lista IUCN i Konwencje Ochrony:

• Od 2018 r. płetwal Bryde’a jest uważany za gatunek najmniejszej troski na Czerwonej Liście Gatunków Zagrożonych IUCN.
• Gatunek ten jest wymieniony w Załączniku II Konwencji o Gatunkach Wędrownych (CMS) oraz w Załączniku I CITES.

Wymiary

• Dorosły osobnik:
  • Długość: 11,5-15 metrów
  • Waga: 25-30 ton
• Noworodek:
  • Długość: 4-4,5 metra
  • Waga: 1-2 tony

Cechy fizyczne

1. Skóra:
   • Może być cętkowana z okrągłymi bliznami od pasożytów.
   • Ciało ma kolor dymno-szary, który może wyglądać brązowo w niektórych światłach.
2. Płetwa grzbietowa:
   • Smukła płetwa grzbietowa z głęboko zakrzywioną krawędzią.
3. Płetwy ogonowe:
   • Czarne na wierzchu, blade pod spodem.
4. Rowki gardłowe:
   • 40-70 rowków gardłowych, które rozciągają się aż do pępka.
   • Spód ciała jest blady, może wyglądać na jasnofioletowy lub różowy podczas aktywności.
5. Płetwy:
   • Małe, smukłe, spiczaste płetwy, stanowiące tylko 1/10 długości ciała.
6. Grzbiety na pysku:
   • Trzy równoległe grzbiety biegnące od otworów wydmuchowych do czubka pyska w kształcie litery V.

Kształt ciała Opływowy kształt ciała, który ułatwia poruszanie się w wodzie.

Dieta

Wieloryby Bryde’a żywią się głównie rybami ławicowymi ( m.in.: Sardynkami Sardelami; Makrelami; Śledziami); skorupiakami ( Krylem ; Widłonogami; Pelagicznymi krabami czerwonymi); kałamarnicami:

Wieloryby Bryde’a są aktywnymi żerującymi na wodzie. Można je zaobserwować, jak przebijają się przez gęste ławice ryb z rozwartymi ustami i rozciągniętymi fałdami gardła.  Często żerują z wieloma innymi gatunkami, takimi jak głuptaki, delfiny zwyczajne, foki i rekiny.

Struktura społeczna Reprodukcja i wzrost

Płetwale Bryde’a są zazwyczaj obserwowane pojedynczo lub w małych grupach, choć większe skupiska można spotkać w obszarach obfitych w pokarm. Rozmnażanie w populacjach pełnomorskich odbywa się w miesiącach zimowych, natomiast populacje przybrzeżne, takie jak te w Afryce Południowej, nie wykazują sezonowych ograniczeń w godach i cieleniu się. Okres ciąży trwa około 11 miesięcy, a cielęta pozostają z matkami przez 6-7 miesięcy. Płetwale Bryde’a mają zdolność do rodzenia jednego cielęcia co dwa lata.

Naturalni drapieżnicy

Podczas gdy brak jest szczegółowych badań dotyczących naturalnych drapieżników wieloryba Bryde’a, orki są powszechnie uznawane za potencjalnych drapieżników, zdolnych do polowania na tego rodzaju wieloryby.

Zagrożenia wywołane przez człowieka

Chociaż od czasu zaprzestania komercyjnego wielorybnictwa dostępnych jest niewiele informacji na temat obecnych zagrożeń dla płetwali Bryde’a, wiadomo, że zderzenia ze statkami i zaplątanie się w sprzęt połowowy stanowią znaczące zagrożenie. Połowy tuńczyków mogą również wpływać na te wieloryby, choć nie jest jasne, jak duży wpływ mają te działania na śmiertelność gatunku. Populacje przybrzeżne są szczególnie narażone z powodu ich mniejszej liczebności i niższej różnorodności genetycznej.

Płetwale Bryde’a, dzięki ich głównie tropikalnemu rozmieszczeniu i mniejszej atrakcyjności komercyjnej, uniknęły intensywnej eksploatacji, która dotknęła inne gatunki wielorybów. Chociaż mylenie gatunków oraz niejasności taksonomiczne utrudniają pełną ocenę ich populacji, ich obecny status ochronny sugeruje, że nie są one w chwili obecnej zagrożone. Jednak nadal istnieje potrzeba dalszych badań i monitorowania, aby zapewnić ochronę tych unikalnych morskich ssaków.

Płetwal czerniakowy (Sei whale, Balaenoptera borealis).

Na tego Walenia podobnie jak poprzedniego polują jedynie Japończycy.

Zabito w przedziale 2000-2023  1753 sztuki ( 1 Sei zabito na Grenlandii)  czyli blisko 73 sztuki rocznie. W okresie 2010-2023 nastąpił nieznaczny wzrost rocznych zabitych Płetwali. W tym okresie łowiono ok 76 sztuk rocznie.

Uważa się, że globalna populacja płetwali sejwal zmniejszyła się nawet o 80% w latach 1900. Spadek ten był głównie spowodowany intensywnym wielorybnictwem. Gatunek uznany za zagrożony na Czerwonej liście gatunków zagrożonych przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN). Płetwal sejwal jest wymieniony w Załączniku I Konwencji o ochronie gatunków wędrownych, co oznacza, że jest uznawany za gatunek wymagający ochrony międzynarodowej w całym jego zasięgu występowania.

Wymiary

• Dorosły osobnik:
  • Długość: do 18 metrów
  • Waga: do 45 000 kg
• Noworodek:
  • Długość: 4,5-4,8 metra
  • Waga: około 725 kg

Cechy fizyczne

1. Skóra:
   • Przeważnie stalowoszare ciało, prawdopodobnie cętkowane bliznami.
   • Jaśniejszy spód, który może być cętkowany okrągłymi bliznami od rekinów i minogów.
2. Grzbiety:
   • Pojedynczy grzbiet biegnący od otworu wydmuchowego do końca rostrum.
   • W przeciwieństwie do wieloryba Bryde’a, który ma trzy równoległe grzbiety.
3. Głowa:
   • Opada od otworu wydmuchowego do pyska.
4. Rowki gardłowe:
   • Dolne 40-65 rowków gardłowych, które rozciągają się do pępka, mają ten sam kolor po obu stronach.
5. Płetwy:
   • Smukłe i stosunkowo krótkie płetwy, ciemne zarówno powyżej, jak i poniżej.
   • Smukła i wyprostowana płetwa grzbietowa.
   • Gruby trzon ogona.
6. Różnice płciowe:
   • Samice są nieco większe niż samce, ale nie ma możliwości odróżnienia ich na morzu.

• Blizny:
  • Blizny mogą pochodzić od rekinów i minogów.
• Ogólna budowa:
  • Opływowy kształt ciała z jednolitym kolorem rowków gardłowych

Pogłowie Sejwala opisane jest tutaj:

Siedlisko i rozmieszczenie

• Preferowane obszary Otwarte wody oceaniczne w regionach umiarkowanych i subpolarnych. Preferują temperatury w zakresie 8-18°C.
• Geograficzne rozmieszczenie: Brak obecności w pasie równikowym. Nie zapuszczają się tak daleko w stronę biegunów i krawędzi lodu jak inne gatunki wielorybów fiszbinowych.
• Migracje sezonowe: Udokumentowano sezonowe przemieszczanie się między letnimi obszarami żerowania na wyższych szerokościach geograficznych a zimowymi obszarami cielenia na niższych szerokościach geograficznych. Obszary te nie są przewidywalne i stabilne, jak w przypadku wielu innych gatunków wielorybów fiszbinowych. Płetwale sejwalskie mogą być obecne w danym obszarze przez jeden rok, a nieobecne w następnym.

Jako jeden z najmniej poznanych wielorybów fiszbinowych, płetwale sejwalskie są często mylone z wielorybami Bryde’a na morzu.To mylenie mogło zaburzyć wcześniejsze zrozumienie ich globalnego rozmieszczenia.

Płetwale sejwale to gatunek waleni, które są skąpożerne, co oznacza, że głównie żywią się planktonem. Żywią się zbierając duże ilości planktonu z wody, korzystając z otwartych pysków i rozciągniętych fałdów gardła do filtrowania go przez płyty fiszbinowe. Ich ulubioną zdobyczą są maleńkie skorupiaki planktonowe zwane “widłonogami”, ale jedzą także kryla lub małe ławicowe ryby. Jest to sposób żywienia charakterystyczny dla tego gatunku wielorybów sejwalów.

Rozród

• Sezon i miejsce narodzin:
  • Sejwale zwykle rodzą w środku zimy na niższych szerokościach geograficznych lub w cieplejszych obszarach zasięgu występowania gatunku.
• Ciąża i odstawienie od piersi:
  • Ciąża trwa 10-12 miesięcy.
  • Cielęta odstawiają się od piersi w wieku 6-9 miesięcy po migracji do chłodniejszych wód z matkami.

Naturalni drapieżnicy i Zagrożenia wywołane przez człowieka – takie samo jak przy innych ww. waleni. 

4. Dziobogłów/ Wal grenlandzki (Bowhead Balaena mysticetus)

w okresie 2000 -2023 zabito 1380 sztuk. Na Walenie te polują Inuici z Alaski ( zabili 1347) i Czukcze (24 sztuki)

Średnio zabito 58 sztuk. W 2010 – 2023 zabito więcej Dziobogłowów (mimo, że Czukcze o 50% mniej) 

Opis Fizyczny

• Długość dorosłego osobnika: do 18 m
• Waga dorosłego osobnika: do 90 000 kg
• Długość noworodka: 4-4,5 m
• Waga noworodka: 1000 kg

Cechy Charakterystyczne

• Grzbiet: Zaokrąglony, bez płetwy grzbietowej lub grzbietowej grani.
• Głowa: Enormous head (stanowi około jednej trzeciej długości ciała) z dużymi sub-dorosłymi.
• Pysk: Zakrzywiona/wypukła linia pyska.
• Skóra: Gładka, czarna, niebiesko-czarna lub ciemnoszara skóra (bez zrogowaceń lub narośli).
• Płetwy:
  • Płetwy piersiowe: Szerokie, do prawie długości ciała.
  • Płetwy ogonowe: Duże, w kształcie łopatek, możliwe blade plamy, szczególnie wokół końca ogona.
• Podbródek: Biały podbródek z charakterystycznym ciągiem czarnych plam.

Wieloryby grenlandzkie mają unikalne adaptacje do życia w ekstremalnych warunkach Arktyki. Ich zaokrąglony grzbiet, masywna głowa oraz gruba warstwa tłuszczu pozwalają im przetrwać w zimnych wodach pełnych lodu.

Stada (populacje) wielorybów grenlandzkich 

1. Morze Ochockie: Niewielka, genetycznie odrębna populacja.
2. Morze Beringa, Morze Czukockie, Morze Beauforta (BCB): Populacja migrująca na odległość około 1500 km.
3. Wschodnia Kanada i zachodnia Grenlandia: Zimowanie i letnie żerowanie odbywa się w stosunkowo bliskich rejonach.
4. Spitsbergen: Znajduje się w rejonie Arktyki, często blisko lądu lub lodu morskiego.

Siedliska:

• Wieloryby grenlandzkie preferują wody płytsze niż 200 m.
• Często występują blisko lądu lub lodu morskiego.
• Wiosną migrują na północ przez lód morski do wyższych szerokości geograficznych, a zimą wracają do południowych obszarów swojego zasięgu.

Występowanie:

• Rodzime kraje: Kanada, Dania (Grenlandia), Islandia, Norwegia, Federacja Rosyjska, Stany Zjednoczone (Alaska).
• Kraje, w których pojawiają się sporadycznie: Francja, Irlandia, Wielka Brytania.

Charakterystyka migracji: Migracje nie są tak dalekie jak u innych wielorybów fiszbinowych. Sezonowe ruchy między obszarami zimowania (gdzie dochodzi do godów i cieleń) a letnimi obszarami żerowania są względnie krótkie (około 1500 km dla populacji BCB).

Dieta: Wieloryby grenlandzkie mają zróżnicowaną dietę składającą się głównie z widłonogów, kryla i zooplanktonu, ale mogą również żerować na rybach i skorupiakach żyjących przy dnie. Korzystają z długich fiszbinów do efektywnego filtrowania pokarmu zarówno na powierzchni, jak i w różnych głębokościach wody.

Struktura społeczna, reprodukcja i wzrost wielorybów grenlandzkich

Struktura społeczna:
Wieloryby grenlandzkie zazwyczaj żyją w małych grupach, składających się z trzech lub mniejszej liczby osobników.
Mogą gromadzić się w większe grupy w miejscach obfitujących w pożywienie lub podczas migracji.

Reprodukcja:
Gody: Zakłada się, że gody odbywają się w marcu.
Ciąża Trwa 13-14 miesięcy.
Poród Cielęta rodzą się w kwietniu lub maju następnego roku.
Dojrzałość rozrodcza Samice zaczynają rodzić cielęta w wieku około 25 lat.
Częstotliwość narodzin Samice rodzą jedno cielę co 3-7 lat.
Masa noworodka Cielęta ważą około 1000 kg przy urodzeniu.
Odstawienie od piersi Następuje między 6 a 12 miesiącem życia cielęcia.

Wzrost:
Tempo wzrostu Cielęta rosną najszybciej w pierwszym roku życia.
Warstwa tłuszczu  Dorosłe wieloryby mają warstwę tłuszczu o grubości do 50 cm, która zapewnia izolację termiczną.

Komunikacja:
Dźwięki Wieloryby grenlandzkie używają dźwięków do komunikacji pod wodą.
Zagrożenia związane z hałasem Zakłócenia w żerowaniu i komunikacji mogą wystąpić z powodu głośnych dźwięków pochodzących z badań sejsmicznych lub działalności żeglugowej i przemysłowej.

Wieloryby grenlandzkie charakteryzują się długim okresem dojrzewania rozrodczego oraz niską częstotliwością rozrodu, co wpływa na powolne tempo wzrostu populacji. Ich zdolność do komunikacji za pomocą dźwięków czyni je wrażliwymi na zakłócenia akustyczne w ich środowisku.

Zagrożenia dla wielorybów grenlandzkich spowodowane przez człowieka:

Zaplątanie się w sprzęt rybacki: Wieloryby grenlandzkie mogą być przypadkowo łapane w sieci rybackie, co prowadzi do utraty życia lub poważnych obrażeń. Uderzenia statków: Wzrasta ryzyko kolizji wielorybów grenlandzkich z dużymi statkami, co może prowadzić do poważnych obrażeń lub śmierci zwierzęcia.
Hałas podwodny: Rozwój żeglugi, rybołówstwa oraz poszukiwań ropy i gazu w Arktyce generuje intensywne hałasy podwodne. Te zakłócenia mogą wpływać na komunikację, żerowanie i orientację wielorybów grenlandzkich.
Globalne ocieplenie i topnienie lodu: Rozszerzające się siedliska żerowania wielorybów grenlandzkich mogą być korzystne krótkoterminowo, ale długoterminowe konsekwencje są nieznane. Istnieje ryzyko łączenia się i mieszenia populacji atlantyckich i pacyficznych, które były historycznie rozdzielone, co może prowadzić do zmian w strukturze genetycznej i ekologicznej populacji.
Kontakt między populacjami: Otwarcie Przejścia Północno-Zachodniego spowodowało, że populacje atlantyckie i pacyficzne wielorybów grenlandzkich zaczęły się spotykać i łączyć. To może mieć długoterminowe konsekwencje dla różnorodności genetycznej i adaptacyjności gatunku.

Wszystkie te czynniki stanowią poważne zagrożenia dla wielorybów grenlandzkich, które mimo swojej odporności, są wrażliwe na wpływ działalności człowieka i zmian klimatycznych. Długoterminowe monitorowanie i ochrona są kluczowe dla zapewnienia przetrwania tego wyjątkowego gatunku.

Wieloryby grenlandzkie były przedmiotem intensywnych polowań przez wieki, zarówno przez lokalne społeczności arktyczne, jak i komercyjnie. Polowania te skupiały się na pozyskiwaniu oleju oraz fiszbinów (substancji wypełniającej pysk). Poniżej przedstawione są kluczowe informacje dotyczące polowań na te wieloryby oraz ich obecnych statusów populacyjnych:

Polowania przez społeczności tubylcze: Grupy tubylcze w Arktyce polowały na wieloryby grenlandzkie przez wieki. Polowania te były lokalne i miały na celu pozyskiwanie oleju oraz innych surowców.

Komercyjne polowania: W XIX i XX wieku wieloryby grenlandzkie stały się celem komercyjnych polowań, głównie ze względu na wartość oleju i fiszbinów. Intensywne polowania znacząco zmniejszyły populacje tych wielorybów.

Międzynarodowe regulacje: Ze względu na drastyczny spadek populacji, polowania komercyjne na wieloryby grenlandzkie zostały zakazane w ramach międzynarodowych konwencji od lat 30. XX wieku. Obecnie istnieją rygorystyczne przepisy regulujące polowania aborygeńskie na te wieloryby.

Obecny status populacji:

1. Podpopulacja BCB (Morze Beringa, Czukockie, Morze Beauforta): Liczebność tej podpopulacji jest szacowana na około 16 000 osobników. Populacja ta rośnie w tempie około 3% rocznie.
2. Podpopulacja wschodnia Kanady – zachodnia Grenlandia: Liczebność tej podpopulacji szacuje się na 4500-11 000 osobników. Istnieją oznaki, że populacja ta również rośnie.
3. Pozostałe podpopulacje: Podpopulacje wschodniej Grenlandii, Svalbardu, Morza Barentsa i Morza Ochockiego są klasyfikowane jako zagrożone. Ich liczby są znacznie mniejsze w porównaniu do podpopulacji BCB i wschodniej Kanady.

Status ochrony i regulacje:

1. Międzynarodowe regulacje: Wieloryby grenlandzkie są objęte ochroną międzynarodową. Są one wymienione w Załączniku I Konwencji o handlu dzikimi zwierzętami i roślinami zagrożonymi wyginięciem (CITES) oraz Konwencji o ochronie gatunków wędrownych (CMS).
2. Polowania aborygeńskie: Mimo zakazu polowań komercyjnych, polowania aborygeńskie na wieloryby grenlandzkie nadal są prowadzone w USA, Rosji, Grenlandii oraz Kanadzie. Polowania te są ściśle regulowane przez odpowiednie władze, w tym Międzynarodową Komisję Wielorybniczą (IWC).
3. Kanada: Kanada wycofała się z IWC w 1981 roku, co pozwala jej na regulowanie polowań na wieloryby grenlandzkie przez swoje społeczności tubylcze.

W świetle tych informacji, pomimo że niektóre populacje wielorybów grenlandzkich wykazują oznaki poprawy, pozostają one narażone na szereg zagrożeń związanych z działalnością ludzką oraz zmianami klimatycznymi. Monitoring i ochrona tych wielorybów pozostają kluczowe dla ich dalszego przetrwania i odbudowy populacji.

5. Płetwal zwyczajny (finwal; Balaenoptera physalus) 

W latach 2000 – 2023 zabito 1282 finwali. Islandia zarejestrowała 1024  a Grenlandczycy (Dania) – 202 sztuki. Japonia 56.Islandia jako jedyny z tych trzech zanotowała znaczący wzrost polowań na tego narażonego na wyginięcie ssaka.