Wpływ Wojen na Środowisko i Przyrodę ad. 2024

Dużo mówi się o Wojnach. Zapominamy przy tym o środowisku a przekładają się one na środowisko. Wojny to głód a głodny człowiek zabije każde zwierzę. I w czasie pokoju istnieje kłusownictwo, ale w czasie wojny nabiera apokaliptycznych rozmiarów.

Konflikty zbrojne w najważniejszych punktach różnorodności biologicznej na świecie stanowią poważne zagrożenie dla wysiłków na rzecz ochrony przyrody. Do tej pory badania i polityka skupiały się bardziej na ostatecznych skutkach konfliktów dla dzikiej przyrody, a nie na procesach ekologicznych, społecznych i ekonomicznych, które je tworzą. Jednak militaryzacja towarzysząca konfliktom zbrojnym, a także wynikające z niej zmiany w zarządzaniu, gospodarce i osadnictwie ludzkim, mają różnorodny wpływ na populacje i siedliska dzikich zwierząt –

Wojna i dzika przyroda: łączenie konfliktów zbrojnych z ochroną przyrody – Lauren Withey  Earthjustice

Chronione obszary, mimo starań nielicznych strażników stają się miejscem polowań na dużą skalę, są również miejscem, gdzie ludność szuka schronienia, jedzenia i opału. Tereny te przeważnie są ubogie, niestabilne społecznie, bez silnej władzy, która byłaby zainteresowana poprawą sytuacji W regionach, gdzie ludzie żyją w ubóstwie, kłusownictwo może być postrzegane jako szybki sposób na zarobienie pieniędzy. Wysokie ceny na trofea generuje zysk. Zarabiają głównie pośrednicy. Brak skutecznej egzekucji prawa oraz korupcja w organach ścigania ułatwiają działalność kłusowników i pośrednikom. Niski poziom świadomości na temat znaczenia ochrony dzikiej przyrody może prowadzić do ignorowania lub lekceważenia problemu kłusownictwa. Wojny rujnują szkolnictwo. Konsekwencjami kłusownictwa na Trofea jest wymieranie gatunków: Kłusownictwo przyczynia się do spadku populacji wielu gatunków, niektóre z nich są zagrożone wyginięciem, jak słonie, nosorożce czy tygrysy. Innym skutkiem jest zaburzenie ekosystemów, ponieważ usunięcie dużych drapieżników czy roślinożerców może prowadzić do ich destabilizacji.

Zdegradowanie ekosystemu przekłada się na wymierne straty ekonomiczne i na terenach sąsiednich: Spadek populacji zwierząt wpływa negatywnie na turystykę ekologiczną, która jest ważnym źródłem dochodów dla wielu krajów.

W wielu kulturach dzikie zwierzęta mają znaczenie symboliczne i duchowe. Masowe Kłusownictwo narusza wiekowe tradycje związane z dzikimi zwierzętami a to przyczynia się do degradacji kultury danego obszaru.

Wojny to grabież, bandy bardziej lub mniej zorganizowane zajmują tereny by bez opamiętania grabić, plądrować i mordować. Watażkowie w takich czy innych mundurach czy też garniturach lub innych łachach bogacą się na mordach i kradzieży. Jeżeli trafi im się teren bogaty surowcowo stają się partnerami dla korporacji i rządów. Ta chciwość daje im mandat międzynarodowy.

Wojna niszczy również ekosystem miejski w tym Ogrody Zoologiczne. ZOO jest bardzo narażonym miejscem na głód i mordy na zwierzętach. Powyżej prywatny Ogród Zoologiczny ze Strefy Gazy

Opiekun zoo w Gazie boi się o swoje zwierzęta, gdy wojna zbiera żniwo. Fathi Ahmed Gomaa i jego synowie opiekują się zwierzętami w stodole w Khan Yunis po przeniesieniu ich z zoo w Rafah po wtargnięciu armii izraelskiej do najbardziej wysuniętego na południe miasta Gazy. Gomaa apeluje o ułatwienie ewakuacji trzech lwów, które pozostają bez jedzenia i wody w zoo w Rafah, gdy wojna izraelska zbiera żniwo.

Przyroda jest jedną z ofiar konfliktów. Za niszczenie środowiska nie ma kar a sprawcy chodzą wolni.

Wojny i konflikty zbrojne mają daleko idące skutki nie tylko dla ludzi, ale także dla środowiska naturalnego i przyrody. Poniżej znajduje się omówienie tych wpływów z uwzględnieniem różnych aspektów. Oczywiście jest to wybór bardzo wybiórczy i skrótowy, ale dający przykład, iż powinniśmy na ten aspekt Wojny zwracać uwagę.

Wpływ Wojen na Środowisko i Przyrodę

1. Wpływ na Faunę i Florę

Zniszczenie Siedlisk: Konflikty zbrojne często prowadzą do zniszczenia siedlisk naturalnych. Bomby, pożary i inne formy dewastacji niszczą lasy, łąki i wodne ekosystemy, pozbawiając zwierzęta schronienia i zasobów.

Polowanie i Kłusownictwo: W czasie wojny ludzie, zmagający się z głodem i brakiem zasobów, często polują na dzikie zwierzęta. Kłusownictwo staje się powszechne, prowadząc do drastycznego spadku populacji wielu gatunków.

2. Degradacja Środowiska

Zanieczyszczenia: Wojny prowadzą do zanieczyszczeń gleby, wody i powietrza. Eksplozje i użycie chemikaliów wojennych mogą wprowadzać toksyczne substancje do ekosystemów, niszcząc je na długie lata.

Zmiany Klimatyczne: Konflikty zbrojne przyczyniają się do emisji gazów cieplarnianych poprzez spalanie ropy naftowej, pożary lasów i inne destrukcyjne działania. Te zmiany dodatkowo pogarszają sytuację środowiskową.

3. Wpływ Ekonomiczny i Społeczny

Ekonomiczna Eksploatacja: Watażkowie i grupy zbrojne często przejmują kontrolę nad zasobami naturalnymi. Eksploatacja tych zasobów w celach finansowych może prowadzić do długotrwałej degradacji środowiska. Korporacje międzynarodowe, które współpracują z takimi grupami, często przymykają oko na ekologiczne konsekwencje.

4. Migracje i Uchodźcy:

Konflikty zmuszają ludzi do opuszczenia swoich domów, co prowadzi do zwiększonego obciążenia dla ekosystemów w regionach, do których uciekają uchodźcy. Nowe osiedla mogą przyczyniać się do wylesiania, nadmiernej eksploatacji wód i degradacji gleby.

Ziemia oferuje wystarczająco dużo, by zaspokoić potrzeby każdego człowieka, ale nie chciwość – Mahatma Gandhi 

Poniżej przedstawiam konkretne przykłady tych wpływów:

1. Wojna w Wietnamie (1955-1975)

Agent Orange: Amerykańskie wojsko używało herbicydu znanego jako Agent Orange, który miał na celu usunięcie roślinności, aby odkryć pozycje Vietcongu (wiet. Việt Cộng). Ten chemiczny środek zniszczył ogromne połacie lasów tropikalnych, zabijając rośliny, zwierzęta i powodując długotrwałe skażenie gleby i wód. Skutki te są odczuwalne do dzisiaj, z trwałymi zmianami w ekosystemach a w tym i w zdrowiu ludzi.

2. Wojna w Afganistanie (2001 – obecnie)

Deforestacja: W wyniku konfliktów w Afganistanie dochodziło do masowej deforestacji. Drzewa były wycinane na opał przez przesiedleńców, co prowadziło do utraty siedlisk dla wielu gatunków oraz erozji gleby.

3. Wojny na Bliskim Wschodzie (2003 – obecnie)

Irak i Syria: Konflikty w tych krajach doprowadziły do zniszczenia środowiska naturalnego przez bombardowania, pożary i wycieki ropy. Bagna Mezopotamii, które były kiedyś jednym z największych ekosystemów mokradeł na świecie, zostały zniszczone przez osuszanie, bombardowania i zanieczyszczenia.

4. Wojna Domowa w Syrii (od 2011)

Zniszczenia rolnicze i infrastruktury wodnej: Wojna domowa doprowadziła do znacznych zniszczeń terenów rolniczych. Pola uprawne zostały zaminowane, a systemy irygacyjne zniszczone, co utrudniło rolnikom uprawę i doprowadziło do degradacji gleb. Konflikt spowodował znaczne zniszczenia infrastruktury wodnej, w tym tam, systemów irygacyjnych i oczyszczalni ścieków. Zanieczyszczenie wody i brak dostępu do czystej wody pitnej miały katastrofalne skutki dla zdrowia publicznego i środowiska.

5. Wojna w Zatoce Perskiej (1990-1991)

Pożary szybów naftowych: Podczas odwrotu z Kuwejtu, irackie siły podpaliły setki szybów naftowych. Powstały dym i zanieczyszczenia spowodowały poważne problemy zdrowotne dla ludzi i zwierząt, a także znaczne zanieczyszczenie powietrza, wody i gleby.

6. Konflikt w Demokratycznej Republice Konga (od lat 90.)

Park Narodowy Virunga: Jest to jeden z najstarszych parków narodowych w Afryce i dom dla goryli górskich. Konflikty zbrojne w regionie prowadziły do nielegalnego kłusownictwa, wycinania lasów i zanieczyszczeń w parku, zagrażając nie tylko dzikiej faunie, ale także różnorodnym gatunkom roślin. Nielegalne wydobycie minerałów: Konflikty zbrojne napędzały nielegalne wydobycie minerałów, takich jak kobalt, koltan, cyna, tantal, wolfram i złoto, są to kluczowe surowce dla globalnego przemysłu technologicznego i motoryzacyjnego. Kopalnie te często działają bez żadnych regulacji, prowadząc do skażenia rzek, degradacji gleb i niszczenia siedlisk dla dzikiej fauny. Zatrudniają dzieci za przysłowiową miskę ryżu. Korporacje napędzają ten proceder np. Glencore – jedna z największych firm handlujących surowcami na świecie i jednym z głównych nabywców minerałów z DRK, zwłaszcza kobaltu.

7. Wojna w Rwandzie (1994)

Park Narodowy Akagera: Podczas ludobójstwa w Rwandzie uchodźcy i przesiedleńcy wprowadzili się do Parku Narodowego Akagera. Rozległe pożary, polowanie na dzikie zwierzęta dla żywności i drewno opałowe spowodowały poważne zniszczenia w ekosystemach tego parku.

Można ich mnożyć. Istnieją konkretne raporty na ten temat. Zamieszczam jeden z nich tutaj.:

Wojny i konflikty zbrojne powodują niszczenie siedlisk, kłusownictwo, deforestację oraz zanieczyszczenie środowiska, co ma długotrwałe skutki dla fauny i flory. Przykłady te pokazują, jak różnorodne mogą być te skutki i jak trudne jest ich naprawienie po zakończeniu konfliktów.

Międzynarodowe rządy i korporacje często angażują się w konflikty zbrojne na terenach bogatych w surowce. Chciwość i dążenie do zysków z zasobów naturalnych mogą prowadzić do eskalacji konfliktów i dalszej degradacji środowiska.

Międzynarodowe regulacje mające na celu ochronę środowiska podczas konfliktów zbrojnych są częścią międzynarodowego prawa humanitarnego, traktatów oraz umów, które mają na celu ograniczenie szkód wyrządzonych środowisku naturalnemu. Poniżej zamieszczam najważniejsze z nich. Część z nich znajdziecie na naszym portalu, a pozostałe zostaną zamieszczone.

1. Protokół I do Konwencji Genewskich (1977)

Protokół ten jest jednym z najważniejszych dokumentów w międzynarodowym prawie humanitarnym. Artykuł 35(3) i Artykuł 55 zakazują stosowania metod i środków walki, które mogą spowodować szeroko zakrojone, długotrwałe i poważne szkody w środowisku naturalnym. Zgodnie z tym protokołem:

 Artykuł 35(3): „Zakazane jest stosowanie metod lub środków walki, które mają na celu lub mogą spowodować szeroko zakrojone, długotrwałe i poważne szkody w środowisku naturalnym.”

Artykuł 55(1): „W czasie prowadzenia działań wojennych należy stosować wszelkie możliwe środki ostrożności w celu ochrony środowiska naturalnego przed szeroko zakrojonymi, długotrwałymi i poważnymi szkodami.”

2. Konwencja ENMOD (1977)

Konwencja o zakazie wojskowego lub innego wrogiego użycia technik modyfikacji środowiska (ENMOD) zakazuje stosowania technik modyfikacji środowiska w celach wojskowych, które mogłyby mieć szeroko zakrojone, długotrwałe lub poważne skutki. Techniki te obejmują zmiany klimatyczne, tektoniczne oraz zmiany w hydrosferze.

3. Konwencja o broni chemicznej (1993)

Konwencja ta zakazuje produkcji, gromadzenia oraz użycia broni chemicznej. Oprócz ochrony ludzi, ma także na celu ochronę środowiska przed szkodliwymi skutkami chemikaliów używanych w celach wojskowych.

4. Konwencja o broni biologicznej (1972)

Podobnie jak w przypadku broni chemicznej, konwencja ta zakazuje produkcji i używania broni biologicznej, chroniąc tym samym zarówno ludzi, jak i środowisko przed niekontrolowanym rozprzestrzenianiem się organizmów patogennych.

5. Dyrektywy Unii Europejskiej

Unia Europejska przyjęła szereg dyrektyw i regulacji mających na celu ochronę środowiska, które mogą być stosowane także w kontekście konfliktów zbrojnych, takie jak Dyrektywa Rady 2008/99/WE w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne.

6. Agenda 2030 i Cele Zrównoważonego Rozwoju (SDGs)

Choć nie są bezpośrednimi regulacjami prawnymi, Cele Zrównoważonego Rozwoju, przyjęte przez ONZ, obejmują zobowiązania do ochrony środowiska i promowania pokoju. Cel 16 dotyczący pokoju, sprawiedliwości i silnych instytucji oraz Cel 15 dotyczący życia na lądzie mogą być interpretowane jako wspierające działania na rzecz ochrony środowiska podczas konfliktów.

7. Deklaracje i Zalecenia

Konwencja o różnorodności biologicznej , Deklaracja Rio (1992): Zawiera zasady dotyczące ochrony środowiska, które mogą być stosowane w kontekście konfliktów.

Raport ILC (International Law Commission) na temat ochrony środowiska podczas konfliktów zbrojnych: Zawiera rekomendacje i zasady, które mają na celu zmniejszenie szkód środowiskowych w czasie wojen.

 8.  Konwencja waszyngtońska z 1979 r- CITES: Międzynarodowa konwencja o handlu zagrożonymi gatunkami dzikiej fauny i flory (CITES) reguluje handel tymi gatunkami, aby zapobiegać ich wyginięciu.

Chociaż istnieją międzynarodowe regulacje mające na celu ochronę środowiska w czasie konfliktów, ich egzekwowanie jest często słabe. Niezbędne są silniejsze mechanizmy nadzoru i ochrony, aby minimalizować szkody ekologiczne. Pocieszające jest to, że Unia Europejska i Stany Zjednoczone wprowadzają odgórnie etyczne zasady jakimi powinny kierować się podmioty gospodarcze. Zawierają one zapisy wymuszające na wszystkich uczestnikach produkcji i handlu zachowania zgodnego z wymaganiami. Wpływ rządów na duże korporacje musi być bardziej znaczący. Na rządy i korporacje powinien być większy nacisk od Organizacji Pozarządowych (NGO), czyli Nas konsumentów, odbiorców usług, towaru i Wyborców. Istnieją NGO (np. WWF, Greenpeace ) które prowadzą kampanie na rzecz ochrony zagrożonych gatunków i zwalczania kłusownictwa.

Niezbędnym elementem musi być wsparcie lokalnych Społeczności. Istnieją Inicjatywy mające na celu zapewnienie alternatywnych źródeł dochodu dla lokalnych społeczności, aby zniechęcić je do kłusownictwa.

Niezbędne jest również wzmocnienie Prawa i Egzekwowania: Zwiększenie kar za kłusownictwo oraz korupcję wśród strażników przyrody. Te elementy nie istnieją, albo są marginalne na obszarach wojny i konfliktów.

Po napisaniu tego artykułu dostałem poprzez avaaz do podpisania deklarację.

ReconAfrica, kanadyjska spółka naftowo-gazowa, próbowała kupić moje milczenie, oferując mi pracę i pieniądze.

Ale ja i cała nasza społeczność mamy dosyć korupcji. Nie będziemy milczeć wobec gróźb paliwowego giganta, który depcze nasze prawa i przyczynia się do zagłady naszej przyrody.

Na ziemiach, które od pokoleń są naszym domem, zajmujemy się ochroną gatunków, w tym lwów, żyraf i słoni afrykańskich. Kiedyś ich populacja wynosiła 26 milionów, dziś jest ich mniej niż 450 tysięcy. Największa populacja słoni żyjących na wolności w Afryce, która liczy zaledwie 130 tysięcy tych zwierząt i zamieszkuje dorzecze rzeki Okawango, stoi u progu wyginięcia. Zagraża im koncern ReconAfrica. Czy możecie sobie wyobrazić, że wszystkie te zwierzęta znikną?

Podpisałem i Ty podpisz.

https://secure.avaaz.org/campaign/pl/okavango_loc/?copy

Podsumowanie.

Konflikty zbrojne mają katastrofalne skutki dla środowiska i przyrody. Zniszczenie siedlisk, polowanie na zwierzęta, zanieczyszczenia oraz ekonomiczna eksploatacja zasobów naturalnych prowadzą do długotrwałej degradacji ekosystemów. Międzynarodowa społeczność musi zwiększyć swoje wysiłki na rzecz ochrony środowiska w obszarach dotkniętych konfliktami, aby minimalizować te negatywne konsekwencje

Napisałem powyższe słowa z notatek które poczyniłem przez lata i z serca. Nie jest to dysertacja naukowa a raczej przyczynek do dyskusji i przemyśleń. Posiłkowałem się dokumentami do których zamieściłem odnośniki.

Częściowo korzystałem z portalu researchgate.net

Jestem w trakcie czytania ciekawej pozycji: Środowiskowy Konflikt (Environmental Conflict) Paula R Diehl ( z Department of Political Science, University of Illinois) oraz  Nilsa Pettera Gleditsch (Internationational Peace Research Institute, Oslo (PRIO) and Norwegian University of Science and Technology, Trondheim

Książkę tę można zidentyfikować jako publikację Biura Projektowego w Oslo Globalnego Programu Zmian Środowiska i Bezpieczeństwa Ludzkiego (GECHS) Międzynarodowego Programu Wymiarów Ludzkich w sprawie Globalnych Zmian Środowiska (IHDP).