#
Konwencja o ochronie macierzyństwa, 2000 (nr 183) #
Preambuła
Konferencja Ogólna Międzynarodowej Organizacji Pracy,
zwołana do Genewy przez Radę Administracyjną Międzynarodowego Biura Pracy i zebrana tam w dniu 30 maja 2000 r. na 88. sesji,
Odnotowując potrzebę rewizji Konwencji o ochronie macierzyństwa (zrewidowanej) z 1952 r. oraz Zalecenia w sprawie ochrony macierzyństwa z 1952 r. w celu dalszego wspierania równości wszystkich kobiet wśród pracowników oraz zdrowia i bezpieczeństwa matki i dziecka, a także w celu uznania różnorodności rozwoju gospodarczego i społecznego Członków, jak również różnorodności przedsiębiorstw oraz rozwoju ochrony macierzyństwa w prawie i praktyce krajowej,
Biorąc pod uwagę postanowienia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka (1948), Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (1979), Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach dziecka (1989), Deklaracji Pekińskiej i Platformy Działania (1995), Deklaracji Międzynarodowej Organizacji Pracy w sprawie równości szans i traktowania pracownic (1975), Deklaracji Międzynarodowej Organizacji Pracy w sprawie podstawowych zasad i praw w pracy oraz działań następczych ( 1998), a także międzynarodowe konwencje i zalecenia dotyczące pracy mające na celu zapewnienie równych szans i traktowania pracowników płci męskiej i żeńskiej, w szczególności Konwencja dotycząca pracowników mających obowiązki rodzinne, 1981 r., oraz
Biorąc pod uwagę sytuację pracownic i potrzebę zapewnienia ochrony przed ciążą, za które wspólnie odpowiada rząd i społeczeństwo, oraz
postanowiwszy przyjąć pewne propozycje dotyczące rewizji Konwencji o ochronie macierzyństwa (zrewidowanej) z 1952 r. i Zalecenia z 1952 r., która to kwestia jest czwartym punktem porządku dziennego sesji,
postanowiwszy, że propozycje te przyjmą formę konwencji międzynarodowej;
przyjmuje dnia piętnastego czerwca dwa tysiące roku następującą
Konwencję, która otrzyma nazwę:
Konwencja o ochronie macierzyństwa, z 2000 r. #
ZAKRES #
Artykuł 1 #
Dla celów niniejszej konwencji termin „ kobieta” odnosi się do każdej osoby płci żeńskiej bez jakiejkolwiek dyskryminacji, a termin „ dziecko” odnosi się do każdego dziecka bez jakiejkolwiek dyskryminacji.
Artykuł 2 #
- 1. Niniejsza Konwencja ma zastosowanie do wszystkich kobiet najemnych, w tym kobiet wykonujących nietypowe formy pracy zależnej.
- 2. Jednakże każdy Członek, który ratyfikuje niniejszą konwencję, może, po konsultacji z zainteresowanymi reprezentatywnymi organizacjami pracodawców i pracowników, całkowicie lub częściowo wyłączyć z zakresu stosowania konwencji ograniczone kategorie pracowników, jeżeli jej zastosowanie do nich wywołałoby szczególne problemy o istotnym charakterze.
- 3. Każdy Członek, który skorzysta z możliwości przewidzianej w poprzednim ustępie, w swoim pierwszym sprawozdaniu ze stosowania Konwencji na podstawie artykułu 22 Konstytucji Międzynarodowej Organizacji Pracy wymieni kategorie pracowników w ten sposób wykluczonych oraz przyczyny ich wykluczenia. W swoich kolejnych sprawozdaniach Członek opisze środki podjęte w celu stopniowego rozszerzenia postanowień Konwencji na te kategorie.
OCHRONA ZDROWIA #
Artykuł 3 #
Każdy Członek, po konsultacji z reprezentatywnymi organizacjami pracodawców i pracowników, przyjmie odpowiednie środki w celu zapewnienia, że kobiety w ciąży lub karmiące piersią nie będą zobowiązane do wykonywania pracy, która została uznana przez właściwą władzę za szkodliwą dla zdrowia matki lub dziecka, lub gdy ocena wykazała znaczne zagrożenie dla zdrowia matki lub jej dziecka.
URLOP MACIERZYŃSKI #
Artykuł 4 #
- 1. Po przedstawieniu zaświadczenia lekarskiego lub innego odpowiedniego zaświadczenia, określonego przez ustawodawstwo i praktykę krajową, stwierdzającego przewidywaną datę porodu, kobieta, do której stosuje się niniejszą Konwencję, będzie uprawniona do urlopu macierzyńskiego w wymiarze nie krótszym niż 14 tygodni.
- 2. Długość okresu urlopu, o którym mowa powyżej, zostanie określona przez każdego Członka w deklaracji dołączonej do ratyfikacji niniejszej Konwencji.
- 3. Każdy Członek może następnie złożyć u Dyrektora Generalnego Międzynarodowego Biura Pracy kolejną deklarację przedłużającą okres urlopu macierzyńskiego.
- 4. Z należytym uwzględnieniem ochrony zdrowia matki i dziecka, urlop macierzyński obejmuje okres sześciu tygodni obowiązkowego urlopu po porodzie, chyba że rząd i reprezentatywne organizacje pracodawców i pracowników uzgodnią inaczej na szczeblu krajowym.
- 5. Część prenatalną urlopu macierzyńskiego przedłuża się o okres, który upłynął między przewidywaną datą porodu a datą rzeczywistą porodu, bez skracania obowiązkowej części urlopu poporodowego.
URLOP W PRZYPADKU CHOROBY LUB POWIKŁANIA #
Artykuł 5 #
Urlopu udziela się za okazaniem orzeczenia lekarskiego przed lub po urlopie macierzyńskim w razie choroby, powikłań lub ryzyka wystąpienia powikłań ciąży lub porodu. Charakter i maksymalny czas trwania takiego urlopu można określić zgodnie z prawem krajowym i praktyką krajową.
KORZYŚCI #
Artykuł 6 #
- 1. Świadczenia pieniężne będą przyznawane zgodnie z krajowymi przepisami ustawowymi i wykonawczymi lub w inny sposób zgodny z praktyką krajową kobietom nieobecnym w pracy na urlopie, o którym mowa w art. 4 lub 5.
- 2. Świadczenia pieniężne ustala się na poziomie zapewniającym kobiecie utrzymanie siebie i dziecka we właściwych warunkach zdrowotnych i odpowiednim poziomie życia.
- 3. Jeżeli zgodnie z ustawodawstwem krajowym lub praktyką krajową świadczenia pieniężne wypłacane z tytułu urlopu, o którym mowa w art. 4, oparte są na wcześniejszych zarobkach, kwota takich świadczeń nie może być niższa niż dwie trzecie wcześniejszych zarobków kobiety lub takich zarobków, jakie są brane pod uwagę przy obliczaniu świadczeń.
- 4. Jeżeli zgodnie z prawem krajowym lub praktyką krajową stosuje się inne metody ustalania świadczeń pieniężnych wypłacanych z tytułu urlopu, o którym mowa w art. 4, wysokość takich świadczeń jest porównywalna z kwotą wynikającą średnio z zastosowania poprzedniego ustępu.
- 5. Każdy Członek zapewni, aby warunki uprawniające do świadczeń pieniężnych mogły być spełnione przez zdecydowaną większość kobiet, do których niniejsza Konwencja ma zastosowanie.
- 6. Jeżeli kobieta nie spełnia warunków uprawniających do otrzymywania świadczeń pieniężnych zgodnie z krajowymi przepisami ustawowymi i wykonawczymi lub w inny sposób zgodny z praktyką krajową, ma prawo do odpowiednich świadczeń z funduszy pomocy społecznej, z zastrzeżeniem kryterium dochodowego wymaganego dla takiej pomocy.
- 7. Świadczenia medyczne będą zapewniane kobiecie i jej dziecku zgodnie z krajowymi przepisami ustawowymi i wykonawczymi lub w inny sposób zgodny z praktyką krajową. Świadczenia medyczne obejmują opiekę prenatalną, porodową i poporodową, a także opiekę szpitalną w razie potrzeby.
- 8. W celu ochrony sytuacji kobiet na rynku pracy świadczenia z tytułu urlopu, o którym mowa w art. 4 i 5, udzielane są z obowiązkowego ubezpieczenia społecznego lub ze środków publicznych albo w sposób określony przez ustawodawstwo i praktykę krajową. Pracodawca nie ponosi indywidualnej odpowiedzialności za bezpośredni koszt takiego świadczenia pieniężnego dla zatrudnionej przez niego kobiety bez wyraźnej zgody tego pracodawcy, z wyjątkiem sytuacji, gdy:
(a) jest to przewidziane w prawie krajowym lub praktyce Państwa członkowskiego przed datą przyjęcia niniejszej Konwencji przez Międzynarodową Konferencję Pracy; Lub
(b) jest następnie uzgadniany na szczeblu krajowym przez rząd i reprezentatywne organizacje pracodawców i pracowników.
Artykuł 7 #
- 1. Członka, którego gospodarka i system zabezpieczenia społecznego są niedostatecznie rozwinięte, uważa się za spełniającego warunki artykułu 6 ustępy 3 i 4, jeżeli świadczenia pieniężne są udzielane w stawce nie niższej niż stawka należna z tytułu choroby lub tymczasowej niezdolności do pracy zgodnie z krajowymi przepisami ustawowymi i wykonawczymi.
- 2. Członek, który skorzysta z możliwości przewidzianej w poprzednim ustępie, powinien w swoim pierwszym sprawozdaniu ze stosowania niniejszej Konwencji zgodnie z artykułem 22 Konstytucji Międzynarodowej Organizacji Pracy wyjaśnić przyczyny takiego stanu rzeczy i wskazać stawkę wypłacanych świadczeń pieniężnych. W swoich kolejnych sprawozdaniach Członek opisze środki podjęte w celu stopniowego podnoszenia stawki świadczeń.
OCHRONA ZATRUDNIENIA I NIEDYSKRYMINACJA #
Artykuł 8 #
- 1. Rozwiązanie stosunku pracy przez pracodawcę z kobietą w okresie ciąży lub nieobecności na urlopie, o którym mowa w art. 4 lub 5, lub w okresie następującym po jej powrocie do pracy, określonym przez ustawodawstwo krajowe, jest niezgodne z prawem, z wyjątkiem przyczyn niezwiązanych z ciążą lub narodzinami dziecka i ich skutkami lub karmieniem piersią. Ciężar udowodnienia, że przyczyny zwolnienia nie mają związku z ciążą lub porodem i jego następstwami lub karmieniem piersią, spoczywa na pracodawcy.
- 2. Kobiecie zapewnia się prawo powrotu na to samo stanowisko lub stanowisko równorzędne, opłacane w tej samej stawce po zakończeniu urlopu macierzyńskiego.
Artykuł 9 #
- 1. Każdy Członek przyjmie odpowiednie środki w celu zapewnienia, aby macierzyństwo nie stanowiło źródła dyskryminacji w zatrudnieniu, w tym – niezależnie od artykułu 2 ustęp 1 – w dostępie do zatrudnienia.
- 2. Środki, o których mowa w poprzednim ustępie, obejmują zakaz wymagania od kobiety ubiegającej się o zatrudnienie testu ciążowego lub zaświadczenia o przeprowadzeniu takiego testu, z wyjątkiem sytuacji, gdy wymagają tego krajowe przepisy ustawowe lub wykonawcze dotyczące pracy, która jest:
- a) zakazane lub ograniczone dla kobiet w ciąży lub karmiących na mocy krajowych przepisów ustawowych lub wykonawczych; Lub
- b) gdy istnieje rozpoznane lub znaczące zagrożenie dla zdrowia kobiety i dziecka.
MATKI KARMIĄCE PIERSIĄ #
Artykuł 10 #
- 1. Kobieta ma prawo do jednej lub kilku przerw w ciągu dnia albo do skrócenia dobowego wymiaru czasu pracy na karmienie dziecka piersią.
- 2. Okres, w którym dozwolone są przerwy na karmienie piersią lub skrócenie dobowego wymiaru czasu pracy, ich liczba, czas trwania przerw na karmienie oraz tryb skrócenia dobowego wymiaru czasu pracy, określa ustawodawstwo i praktyka krajowa. Przerwy te lub skrócenie dobowego wymiaru czasu pracy są wliczane do czasu pracy i odpowiednio wynagradzane.
PERIODYCZNA RECENZJA #
Artykuł 11 #
Każdy Członek będzie okresowo badał, w porozumieniu z reprezentatywnymi organizacjami pracodawców i pracowników, zasadność przedłużenia okresu urlopu, o którym mowa w artykule 4, lub podwyższenia kwoty lub stawki świadczeń pieniężnych, o których mowa w artykule 6.
REALIZACJA #
Artykuł 12 #
Niniejsza Konwencja będzie realizowana za pomocą ustaw lub przepisów wykonawczych, z wyjątkiem sytuacji, gdy zostanie ona wprowadzona w życie za pomocą innych środków, takich jak układy zbiorowe, orzeczenia arbitrażowe, orzeczenia sądowe lub w jakikolwiek inny sposób zgodny z praktyką krajową.
POSTANOWIENIA KOŃCOWE #
Artykuł 13 #
Niniejsza konwencja stanowi rewizję Konwencji o ochronie macierzyństwa (zrewidowanej) z 1952 r.
Artykuł 14 #
Formalne ratyfikacje niniejszej konwencji zostaną przekazane Dyrektorowi Generalnemu Międzynarodowego Biura Pracy w celu rejestracji.
Artykuł 15 #
- 1. Niniejsza Konwencja będzie obowiązywać tylko tych Członków Międzynarodowej Organizacji Pracy, których ratyfikacje zostały zarejestrowane przez Dyrektora Generalnego Międzynarodowego Biura Pracy.
- 2. Wejdzie w życie po upływie 12 miesięcy od daty zarejestrowania przez Dyrektora Generalnego ratyfikacji dwóch Członków.
- 3. Następnie niniejsza Konwencja wejdzie w życie dla każdego Członka po upływie 12 miesięcy od daty zarejestrowania jej ratyfikacji.
Artykuł 16 #
- 1. Członek, który ratyfikował niniejszą Konwencję, może ją wypowiedzieć po upływie dziesięciu lat od dnia, w którym Konwencja po raz pierwszy weszła w życie aktem przekazanym Dyrektorowi Generalnemu Międzynarodowego Biura Pracy w celu rejestracji. Takie wypowiedzenie nabierze mocy dopiero po upływie jednego roku od daty jego zarejestrowania.
- 2. Każdy Członek, który ratyfikował niniejszą Konwencję i który w ciągu roku następującego po upływie dziesięcioletniego okresu, o którym mowa w poprzednim ustępie, nie skorzysta z prawa wypowiedzenia przewidzianego w niniejszym artykule, będzie związany umową na kolejny okres dziesięcioletni, a następnie będzie mógł wypowiedzieć niniejszą Konwencję po upływie każdego dziesięcioletniego okresu na warunkach przewidzianych w niniejszym artykule.
Artykuł 17 #
- 1. Dyrektor Generalny Międzynarodowego Biura Pracy zawiadomi wszystkich członków Międzynarodowej Organizacji Pracy o zarejestrowaniu wszystkich ratyfikacji i aktów wypowiedzenia przekazanych przez członków Organizacji.
- 2. Zawiadamiając Członków Organizacji o rejestracji drugiej ratyfikacji, Dyrektor Generalny zwróci uwagę Członków Organizacji na datę wejścia w życie Konwencji.
Artykuł 18 #
Dyrektor Generalny Międzynarodowego Biura Pracy przekaże Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, w celu zarejestrowania, zgodnie z artykułem 102 Karty Narodów Zjednoczonych, pełne dane wszystkich ratyfikacji i aktów wypowiedzenia zarejestrowanych przez Dyrektora Generalnego zgodnie z postanowieniami poprzednich artykułów.
Artykuł 19 #
Rada Administracyjna Międzynarodowego Biura Pracy w każdym czasie, jaki uzna za konieczny, przedstawi Konferencji Ogólnej sprawozdanie z funkcjonowania niniejszej konwencji i zbada celowość włączenia do porządku obrad Konferencji kwestii jej całkowitej lub częściowej rewizji.
Artykuł 20 #
- 1. Jeżeli Konferencja przyjmie nową Konwencję zmieniającą niniejszą Konwencję w całości lub w części, wówczas, o ile nowa Konwencja nie stanowi inaczej:
- (a) ratyfikacja przez Członka nowej konwencji poddanej rewizji będzie ipso jure pociągała za sobą natychmiastowe wypowiedzenie niniejszej konwencji, niezależnie od postanowień artykułu 16 powyżej, jeżeli i kiedy nowa konwencja poddana rewizji wejdzie w życie;
- (b) począwszy od daty wejścia w życie nowej Konwencji rewizyjnej, niniejsza Konwencja przestanie być otwarta do ratyfikacji przez Członków.
- 2. Niniejsza Konwencja w każdym przypadku pozostanie w mocy w swojej aktualnej formie i treści w stosunku do tych Członków, którzy ją ratyfikowali, ale nie ratyfikowali Konwencji rewizyjnej.
Artykuł 21 #
Angielska i francuska wersja tekstu niniejszej konwencji są jednakowo autorytatywne.
Dodaj komentarz