Dyrektywa w sprawie zwalczania terroryzmu (UE) z dnia 15 marca 2017 r.

(1) #

Unia opiera się na uniwersalnych wartościach, którymi są godność ludzka, wolność, równość i solidarność oraz poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności. Unia opiera się na zasadach demokracji i praworządności, które są wspólne dla państw członkowskich.

(2) #

Akty terroryzmu stanowią jedno z najpoważniejszych pogwałceń uniwersalnych wartości, na których opiera się Unia, takich jak godność ludzka, wolność, równość i solidarność oraz poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności. Są one również jednym z najpoważniejszych zamachów na demokrację i praworządność, czyli zasady wspólne państwom członkowskim i stanowiące fundament Unii.

(3) #

Decyzja ramowa Rady 2002/475/WSiSW (3) jest podstawą działań państw członkowskich służących zwalczaniu terroryzmu, które prowadzi wymiar sprawiedliwości w sprawach karnych. Ramy prawne wspólne dla wszystkich państw członkowskich, a w szczególności zharmonizowana definicja przestępstw terrorystycznych, stanowią punkt odniesienia dla wymiany informacji i współpracy między właściwymi organami krajowymi na podstawie decyzji ramowej Rady 2006/960/WSiSW (4), decyzji Rady 2008/615/WSiSW (5) i 2005/671/WSiSW (6), rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 603/2013 (7) i decyzji ramowych Rady 2002/584/WSiSW (8) i 2002/465/WSiSW (9).

(4) #

Zagrożenie terrorystyczne w ostatnich latach narasta i szybko się zmienia. Osoby określane mianem „zagranicznych bojowników terrorystycznych” podróżują za granicę w celach terrorystycznych. Powracający zagraniczni bojownicy terrorystyczni stanowią zwiększone zagrożenie dla bezpieczeństwa wszystkich państw członkowskich. Zagranicznych bojowników terrorystycznych powiązano z przeprowadzonymi niedawno i przygotowywanymi atakami w kilku państwach członkowskich. Ponadto Unia i jej państwa członkowskie stają w obliczu zwiększonych zagrożeń ze strony osób pozostających w Europie, które są jednak inspirowane lub instruowane przez grupy terrorystyczne działające za granicą.

(5) #

W rezolucji RB ONZ 2178 (2014) Rada Bezpieczeństwa ONZ wyraziła zaniepokojenie rosnącym zagrożeniem ze strony zagranicznych bojowników terrorystycznych i wezwała wszystkie państwa członkowskie ONZ do zapewnienia, by przestępstwa związane z tym zjawiskiem podlegały karze na mocy prawa krajowego. W tym kontekście Rada Europy przyjęła w 2015 r. Protokół dodatkowy do Konwencji Rady Europy o zapobieganiu terroryzmowi.

(6) #

Biorąc pod uwagę zmieniający się charakter zagrożeń terrorystycznych oraz prawne zobowiązania Unii i państw członkowskich wynikające z prawa międzynarodowego, należy dokonać we wszystkich państwach członkowskich dalszego zbliżenia definicji przestępstw terrorystycznych, przestępstw dotyczących grupy terrorystycznej oraz przestępstw związanych z działalnością terrorystyczną, tak by definicja ta obejmowała czyny związane zwłaszcza z zagranicznymi bojownikami terrorystycznymi i finansowaniem terroryzmu bardziej kompleksowo. Takie czyny powinny także podlegać karze, w przypadku gdy doszło do nich za pośrednictwem internetu, w tym mediów społecznościowych.

(7) #

Ponadto transgraniczny charakter terroryzmu wymaga prowadzenia zdecydowanych i skoordynowanych działań i współpracy zarówno w państwach członkowskich i między tymi państwami, jak również z i między właściwymi agencjami i organami Unii zajmującymi się zwalczaniem terroryzmu, w tym Eurojustem i Europolem. W tym celu należy efektywnie wykorzystywać dostępne narzędzia i zasoby w zakresie współpracy, takie jak wspólne zespoły dochodzeniowo-śledcze i spotkania koordynacyjne organizowane przy pomocy Eurojustu. Globalny charakter terroryzmu wymaga podjęcia działań na szczeblu międzynarodowym, co oznacza, że Unia i jej państwa członkowskie muszą zacieśnić współpracę z odpowiednimi państwami trzecimi. Zdecydowane i skoordynowane działania i współpraca są również niezbędne do celów zabezpieczania i pozyskiwania dowodów elektronicznych.

(8) #

Niniejsza dyrektywa zawiera wyczerpujący wykaz poważnych przestępstw, takich jak ataki na życie ludzkie, stanowiących czyny umyślne, które można zakwalifikować jako przestępstwa terrorystyczne wyłącznie w przypadku, gdy zostały popełnione w określonym celu terrorystycznym, mianowicie, aby poważnie zastraszyć ludność, bezprawnie zmusić rząd lub organizację międzynarodową do podjęcia lub zaniechania działania lub aby poważnie zdestabilizować lub zniszczyć podstawowe struktury polityczne, konstytucyjne, gospodarcze lub społeczne danego państwa lub danej organizacji międzynarodowej. Groźby popełnienia takich czynów umyślnych również należy uznawać za przestępstwa terrorystyczne, jeżeli obiektywne przesłanki wskazują, że dopuszczono się ich, kierując się jednym z wymienionych celów terrorystycznych. Natomiast czynów, których celem jest na przykład zmuszenie rządu do podjęcia lub zaniechania jakiegokolwiek działania, ale których nie umieszczono w wyczerpującym wykazie poważnych przestępstw, nie uznaje się zgodnie z niniejszą dyrektywą za przestępstwa terrorystyczne.

(9) #

Przestępstwa związane z działalnością terrorystyczną mają bardzo poważny charakter, gdyż mogą prowadzić do popełniania przestępstw terrorystycznych oraz umożliwiać terrorystom i grupom terrorystycznym dalsze prowadzenie i rozwijanie działalności przestępczej; z tego względu zasadne jest uznanie takich czynów za przestępstwo.

(10) #

Przestępstwo związane z publicznym nawoływaniem do popełniania czynów będących przestępstwem terrorystycznym obejmuje m.in. pochwalanie i usprawiedliwianie terroryzmu lub rozpowszechnianie w internecie lub poza nim wiadomości lub obrazów, w tym obrazów dotyczących ofiar terroryzmu, w celu zdobycia poparcia dla idei terrorystycznych lub w celu poważnego zastraszania ludności. Taki czyn powinien podlegać karze, jeżeli stwarza niebezpieczeństwo popełnienia aktów terrorystycznych. W każdym konkretnym przypadku przy ocenianiu, czy takie niebezpieczeństwo istnieje, uwzględnić należy szczególne okoliczności sprawy, takie jak autora i adresata wiadomości, a także kontekst, w jakim doszło do popełnienia czynu. To, czy niebezpieczeństwo jest istotne i czy ma ono wiarygodny charakter, należy również brać pod uwagę przy stosowaniu przepisu o publicznym nawoływaniu zgodnie z prawem krajowym.

(11) #

Uznawanie za przestępstwo odbywania szkolenia na potrzeby terroryzmu jest uzupełnieniem obowiązującego przepisu uznającego za przestępstwo prowadzenie takich szkoleń i ma w szczególności na celu zwalczanie zagrożeń stwarzanych przez osoby aktywnie przygotowujące się do popełniania przestępstw terrorystycznych, w tym osoby działające ostatecznie w pojedynkę. Odbywanie szkolenia na potrzeby terroryzmu obejmuje zdobywanie wiedzy, dokumentów lub umiejętności praktycznych. Zdobywanie wiedzy na własną rękę, w tym za pośrednictwem internetu lub z wykorzystaniem materiałów szkoleniowych spoza internetu, należy również uznawać za szkolenie na potrzeby terroryzmu, jeżeli jest ono związane z aktywnym działaniem i z zamiarem popełnienia lub przyczynienia się do popełnienia przestępstwa terrorystycznego. W kontekście wszystkich szczególnych okoliczności danej sprawy na taki zamiar może wskazywać na przykład rodzaj materiałów szkoleniowych i to, jak często z nich korzystano. Tym samym pobranie z internetu podręcznika po to, by wytworzyć materiały wybuchowe w celu popełnienia przestępstwa terrorystycznego, można uznać za odbywanie szkolenia na potrzeby terroryzmu. Natomiast samego odwiedzania stron internetowych lub zbierania materiałów szkoleniowych w celach zgodnych z prawem, takich jak cele akademickie lub badawcze, nie uznaje się na mocy niniejszej dyrektywy jako odbywanie szkolenia na potrzeby terroryzmu.

(12) #

Ze względu na poważny charakter zagrożenia i konieczność w szczególności powstrzymania przepływu zagranicznych bojowników terrorystycznych niezbędne jest uznanie za przestępstwo podróży zagranicznych w celach terrorystycznych, obejmujących nie tylko popełnianie przestępstw terrorystycznych i prowadzenie lub odbywanie szkolenia, lecz także uczestnictwo w działalności grupy terrorystycznej. Nie jest niezbędne uznanie za przestępstwo samej podróży jako takiej. Coraz większe zagrożenie dla bezpieczeństwa stanowią ponadto podróże w celach terrorystycznych na terytorium Unii. Państwa członkowskie mogą również zdecydować, że aby przeciwdziałać zagrożeniom terrorystycznym związanym z podróżami w celach terrorystycznych na ich terytorium, za przestępstwa należy uznać działania przygotowawcze, które mogą obejmować planowanie lub spiskowanie i których celem jest popełnienie lub przyczynienie się do popełnienia przestępstwa terrorystycznego. Za przestępstwo należy uznać również każdy czyn służący ułatwianiu takich podróży.

(13) #

Nielegalny handel bronią palną, ropą naftową, narkotykami, papierosami, podrabianymi towarami i dziełami sztuki, a także handel ludźmi i wymuszenia rozbójnicze stały się lukratywnym sposobem zdobywania środków finansowych przez grupy terrorystyczne. W tym kontekście rosnące zagrożenie dla bezpieczeństwa Unii stanowią coraz silniejsze powiązania między przestępczością zorganizowaną i grupami terrorystycznymi; dlatego organy, które prowadzą postępowania karne w państwach członkowskich, powinny brać takie powiązania pod uwagę.

(14) #

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 (10) ustanawia wspólne przepisy dotyczące zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego Unii do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Niezależnie od tego prewencyjnego podejścia finansowanie terroryzmu powinno podlegać karze w państwach członkowskich. Za przestępstwo należy uznać nie tylko finansowanie aktów terrorystycznych, lecz także finansowanie grupy terrorystycznej, a ponadto inne przestępstwa związane z działalnością terrorystyczną, takie jak werbowanie i szkolenie lub odbywanie podróży w celach terrorystycznych w celu rozbicia struktur wsparcia ułatwiających popełnianie przestępstw terrorystycznych.

(15) #

Karze powinno w państwach członkowskich podlegać – jako pomocnictwo w terroryzmie lub finansowanie terroryzmu – udzielanie materialnego wsparcia terroryzmowi poprzez osoby zajmujące się dostarczaniem lub przemieszczaniem usług, mienia i towarów, w tym transakcji handlowych obejmujących wprowadzanie na obszar Unii lub wyprowadzanie z tego obszaru, takich jak sprzedaż, nabycie lub wymiana dobra kultury o wartości archeologicznej, artystycznej, historycznej lub naukowej, które nielegalnie wywieziono z obszaru kontrolowanego przez grupę terrorystyczną w momencie wywozu, lub osoby będące pośrednikami w takich działaniach, jeżeli dokonywane są one ze świadomością, że operacje te lub pochodzące z nich przychody są w całości lub w części przeznaczone do celów terrorystycznych lub przysporzą one korzyści grupom terrorystycznym. Aby skutecznie zwalczać nielegalny handel dobrami kultury, stanowiący źródło dochodu grup terrorystycznych, konieczne może być podjęcie dalszych środków.

(16) #

Karze powinno podlegać usiłowanie odbycia podróży za granicę w celach terrorystycznych oraz usiłowanie prowadzenia szkolenia i werbowania do celów terrorystycznych.

(17) #

W odniesieniu do przestępstw, o których mowa w niniejszej dyrektywie, pojęcie umyślności musi dotyczyć wszystkich znamion tych przestępstw. O umyślnym charakterze czynu lub zaniechania można wnioskować z obiektywnych, faktycznych okoliczności.

(18) #

W stosunku do osób fizycznych i prawnych, które są odpowiedzialne za tego rodzaju przestępstwa, należy przewidzieć sankcje i kary odzwierciedlające wagę tych przestępstw.

(19) #

Jeżeli werbowanie i szkolenie na potrzeby terroryzmu skierowane jest do dziecka, państwa członkowskie powinny zapewnić, by sędziowie mogli wziąć pod uwagę te okoliczności przy osądzaniu sprawców; sędziowie nie powinni mieć jednak obowiązku zaostrzenia kary. Ocena tej okoliczności wraz z innymi faktami w danej sprawie zależy od uznania sędziego.

(20) #

Należy ustanowić przepisy odnoszące się do jurysdykcji, aby zapewnić możliwość skutecznego ścigania przestępstw określonych w niniejszej dyrektywie. W szczególności stosowne wydaje się ustanowienie jurysdykcji w odniesieniu do przestępstw popełnianych przez organizatorów szkoleń na potrzeby terroryzmu, niezależnie od ich przynależności państwowej, ze względu na ewentualne skutki takich czynów na terytorium Unii i ścisłe powiązanie materialne między przestępstwami polegającymi na prowadzeniu i odbywaniu szkoleń na potrzeby terroryzmu.

(21) #

Aby prowadzenie postępowań przygotowawczych w sprawie przestępstw terrorystycznych, przestępstw dotyczących grupy terrorystycznej lub przestępstw związanych z działalnością terrorystyczną oraz oskarżanie w sprawie takich przestępstw było skuteczne, podmioty odpowiedzialne za prowadzenie takich postępowań lub za oskarżanie powinny mieć możliwość wykorzystywania skutecznych narzędzi stosowanych w ramach postępowania przygotowawczego, takich jak narzędzia do zwalczania przestępczości zorganizowanej lub innych poważnych przestępstw. Narzędzia takie należy wykorzystywać, zgodnie z prawem krajowym, w sposób ukierunkowany, uwzględniając zasadę proporcjonalności oraz rodzaj i wagę przestępstw objętych postępowaniem przygotowawczym, a także należy przestrzegać prawa do ochrony danych osobowych. W stosownych przypadkach narzędzia takie powinny obejmować na przykład przeszukiwanie własności osobistej, przechwytywanie informacji w sieciach telekomunikacyjnych, niejawną obserwację, w tym nadzór elektroniczny, pozyskiwanie i utrwalanie nagrań dźwiękowych w pojazdach i miejscach prywatnych lub publicznych oraz wizerunków osób w pojazdach i miejscach publicznych, a także dochodzenia finansowe.

(22) #

Skutecznym sposobem zwalczania terroryzmu w internecie jest usuwanie treści publicznie nawołujących do popełnienia przestępstwa terrorystycznego, u ich źródła. Państwa członkowskie powinny dokładać wszelkich starań, aby współpracować z państwami trzecimi w celu zapewnienia, by treści internetowe publicznie nawołujące do popełnienia przestępstwa terrorystycznego były usuwane z serwerów na ich terytorium. Jeżeli jednak usunięcie takich treści u źródła nie jest wykonalne, można również wprowadzić mechanizmy, które będą blokować dostęp do nich z terytorium Unii. Środki podejmowane przez państwa członkowskie zgodnie z niniejszą dyrektywą w celu usuwania treści internetowych publicznie nawołujących do popełnienia przestępstwa terrorystycznego lub, jeśli nie jest to wykonalne, w celu blokowania dostępu do takich treści mogą opierać się na działaniach publicznych, takich jak działania ustawodawcze, działania nieustawodawcze lub działania podejmowane przez sąd. W tym kontekście niniejsza dyrektywa pozostaje bez uszczerbku dla dobrowolnych działań podejmowanych przez branżę internetową w celu zapobiegania niewłaściwemu wykorzystywaniu świadczonych przez nią usług i wspierania takich działań przez państwa członkowskie, w tym wykrywania i sygnalizowania treści terrorystycznych. Bez względu na to, jaką podstawę działania lub metodę wybiorą państwa członkowskie, powinny one zapewnić, by to działanie lub metoda gwarantowały użytkownikom i dostawcom usług odpowiedni poziom pewności i przewidywalności prawa, a także możliwość wystąpienia na drogę sądową zgodnie z prawem krajowym. Każdy taki środek musi uwzględniać prawa użytkowników końcowych i być zgodny z obowiązującymi procedurami prawnymi i sądowymi oraz z Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej (Karta).

(23) #

Przewidziane w niniejszej dyrektywie usunięcie lub – jeśli usunięcie nie jest możliwe – zablokowanie dostępu do takich treści internetowych publicznie nawołujących do popełnienia przestępstwa terrorystycznego powinno pozostawać bez uszczerbku dla przepisów ustanowionych w dyrektywie 2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (11). W szczególności nie należy nakładać na dostawców usług żadnego ogólnego obowiązku w zakresie monitorowania przekazywanych lub przechowywanych przez nich informacji ani aktywnego wyszukiwania faktów lub okoliczności wskazujących na nielegalną działalność. Ponadto dostawcy usług hostingowych nie powinni być pociągani do odpowiedzialności, o ile nie mają faktycznej wiedzy o nielegalnej działalności lub nielegalnych informacjach i nie znają faktów ani okoliczności, które wyraźnie wskazują na nielegalną działalność lub nielegalne informacje.

(24) #

Dla skutecznego zwalczania terroryzmu zasadnicze znaczenie ma prowadzenie między właściwymi organami a agencjami Unii efektywnej wymiany informacji, które właściwe organy uznają za istotne z punktu widzenia zapobiegania przestępstwom terrorystycznym, wykrywania tych przestępstw, prowadzenia postępowań przygotowawczych lub oskarżania w ich sprawie. Państwa członkowskie powinny zapewnić, by wymiana informacji prowadzona była w sposób skuteczny i terminowy zgodnie z prawem krajowym i obowiązującymi ramami prawnymi Unii, takimi jak decyzja 2005/671/WSiSW, decyzja Rady 2007/533/WSiSW (12) i dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/681 (13). Podejmując decyzję w sprawie tego, czy należy wymieniać istotne informacje, właściwe organy krajowe powinny uwzględnić poważne zagrożenie wynikające z przestępstw terrorystycznych.

(25) #

Aby wzmocnić istniejące przepisy dotyczące wymiany informacji w celu zwalczania terroryzmu, o czym mowa w decyzji 2005/671/WSiSW, państwa członkowskie powinny zapewnić, by istotne informacje gromadzone przez ich właściwe organy w ramach postępowania karnego, na przykład organy ścigania, prokuratorów lub sędziów śledczych, były udostępniane odpowiednim właściwym organom z innego państwa członkowskiego, dla którego te informacje ich zdaniem mogłyby być istotne. Takie istotne informacje powinny obejmować co najmniej, w stosownych przypadkach, informacje przekazywane do Europolu lub Eurojustu zgodnie z decyzją 2005/671/WSiSW. Wymiana informacji podlega unijnym przepisom dotyczącym ochrony danych, zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/680 (14) i bez uszczerbku dla unijnych przepisów dotyczących współpracy między właściwymi organami krajowymi w ramach postępowań karnych, zawartych w takich aktach, jak dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/41/UE (15) lub decyzja ramowa 2006/960/WSiSW.

(26) #

Należy prowadzić wymianę istotnych informacji gromadzonych przez właściwe organy państw członkowskich w ramach postępowań karnych związanych z przestępstwami terrorystycznymi. Pojęcie postępowania karnego obejmuje wszystkie etapy postępowania, od chwili, gdy dana osoba staje się podejrzana lub zostaje oskarżona o popełnienie przestępstwa, aż do uprawomocnienia się wyroku rozstrzygającego w ostateczny sposób, czy osoba ta popełniła dane przestępstwo.

(27) #

Państwa członkowskie powinny przyjąć środki ochrony, wsparcia i pomocy w odpowiedzi na szczególne potrzeby ofiar terroryzmu, zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/29/UE (16) i w kształcie dookreślonym w niniejszej dyrektywie. Za ofiarę terroryzmu uznaje się osobę zdefiniowaną w art. 2 dyrektywy 2012/29/UE, mianowicie osobę fizyczną, która doznała szkody, w tym krzywdy fizycznej, psychicznej lub emocjonalnej lub straty majątkowej, o ile było to bezpośrednio spowodowane przestępstwem terrorystycznym, lub członka rodziny osoby, której śmierć była bezpośrednim skutkiem przestępstwa terrorystycznego, jeżeli doznała ona szkody w wyniku śmierci tej osoby. Członkowie rodziny ofiar terroryzmu, które przeżyły atak terrorystyczny, zdefiniowani w tym artykule, mają dostęp do służb udzielających wsparcia ofiarom oraz środków ochrony zgodnie z tą dyrektywą.

(28) #

Pomoc udzielana ofiarom w dochodzeniu roszczeń odszkodowawczych pozostaje bez uszczerbku i stanowi uzupełnienie pomocy, którą ofiary terroryzmu otrzymują od organów pomocniczych zgodnie z dyrektywą Rady 2004/80/WE (17). Pozostaje to bez uszczerbku dla przepisów krajowych dotyczących przedstawicielstwa prawnego ustanawianego w celu wystąpienia z roszczeniem odszkodowawczym, w tym w ramach pomocy prawnej, oraz innych przepisów krajowych dotyczących odszkodowań.

(29) #

Państwa członkowskie powinny zapewnić, by w ramach krajowej infrastruktury służącej reagowaniu w sytuacjach kryzysowych podejmowane były kompleksowe działania w odpowiedzi na szczególne potrzeby ofiar terroryzmu bezpośrednio po ataku terrorystycznym i tak długo, jak będzie to konieczne. W tym celu państwa członkowskie mogą utworzyć jedną aktualizowaną stronę internetową, na której zamieszczane będą wszystkie istotne informacje, oraz ośrodek wsparcia kryzysowego dla ofiar i członków ich rodzin, który będzie udzielał natychmiastowej pomocy psychologicznej i zapewniał wsparcie emocjonalne. Inicjatywy, które państwa członkowskie podejmują w tym zakresie, należy wspierać poprzez pełne wykorzystywanie dostępnych na szczeblu Unii wspólnych mechanizmów pomocowych i zasobów. Służby udzielające wsparcia powinny uwzględniać fakt, że szczególne potrzeby ofiar terroryzmu mogą się zmieniać wraz z upływem czasu. W tym względzie państwa członkowskie powinny zapewnić, by służby udzielające wsparcia w pierwszej kolejności zajmowały się zaspokojeniem co najmniej emocjonalnych i psychologicznych potrzeb najbardziej bezbronnych ofiar terroryzmu oraz by informowały wszystkie ofiary terroryzmu o dostępności dalszego wsparcia emocjonalnego i psychologicznego, w tym wsparcia i doradztwa w zakresie urazu psychicznego.

(30) #

Państwa członkowskie powinny zapewnić wszystkim ofiarom terroryzmu dostęp do informacji na temat praw ofiar, dostępnych usług wsparcia oraz systemów odszkodowań w państwie członkowskim, w którym zostało popełnione dane przestępstwo terrorystyczne. Dane państwa członkowskie powinny podjąć stosowne działanie w celu ułatwienia współpracy między nimi, tak by zapewnić ofiarom terroryzmu, mającym miejsce zamieszkania w państwie członkowskim innym niż państwo, w którym zostało popełnione dane przestępstwo terrorystyczne, skuteczny dostęp do takich informacji. Ponadto państwa członkowskie powinny zapewnić ofiarom terroryzmu dostęp do długoterminowych usług wsparcia w państwie członkowskim ich zamieszkania, nawet jeżeli przestępstwo terrorystyczne miało miejsce w innym państwie członkowskim.

(31) #

Jak wynika z przyjętej w 2014 r. zmienionej unijnej strategii walki z radykalizacją i werbowaniem terrorystów oraz z przyjętych w 2015 r. Konkluzjach Rady Unii Europejskiej i państw członkowskich zebranych w Radzie w sprawie wzmacniania reakcji wymiaru sprawiedliwości na radykalizację skutkującą terroryzmem i brutalnym ekstremizmem, zapobieganie radykalizacji postaw i werbowaniu terrorystów, w tym radykalizacji w internecie, wymaga długofalowego, proaktywnego i kompleksowego podejścia. Takie podejście powinno łączyć środki w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych z politykami w obszarach edukacji, włączenia społecznego i integracji społecznej, a także z zapewnianiem skutecznych programów na rzecz deradykalizacji lub zaprzestania stosowania przemocy oraz na rzecz wychodzenia z ekstremizmu lub na rzecz resocjalizacji, w tym także w kontekście działań prowadzonych w więzieniach i podczas okresu probacyjnego. Państwa członkowskie powinny wymieniać się sprawdzonymi rozwiązaniami dotyczącymi skutecznych środków i projektów w tej dziedzinie, w szczególności jeśli chodzi o zagranicznych bojowników terrorystycznych oraz powracających bojowników, w stosownych przypadkach we współpracy z Komisją i odpowiednimi agencjami i organami Unii.

(32) #

Państwa członkowskie powinny kontynuować starania na rzecz zapobiegania radykalizacji postaw prowadzącej do terroryzmu i na rzecz zwalczania tego zjawiska poprzez koordynowanie działań oraz wymianę informacji i doświadczeń w zakresie krajowych polityk prewencyjnych; powinny również wdrażać lub, w odpowiednich przypadkach, aktualizować krajowe polityki prewencyjne, uwzględniając swoje potrzeby, cele i zdolności w oparciu o własne doświadczenia. W razie potrzeby Komisja powinna udzielać wsparcia organom krajowym, regionalnym i lokalnym w opracowywaniu polityk prewencyjnych.

(33) #

Państwa członkowskie powinny, w zależności od odpowiednich potrzeb i szczególnych uwarunkowań w każdym państwie członkowskim, zapewnić wsparcie osobom, w tym partnerom reprezentującym społeczeństwo obywatelskie, które w ramach wykonywanego zawodu mogą mieć kontakty z osobami podatnymi na radykalizację. Takie środki wsparcia mogą obejmować w szczególności szkolenia i sesje informacyjne mające pomóc im rozpoznawać oznaki radykalizacji i na nie reagować. W razie potrzeby środki takie należy realizować we współpracy z przedsiębiorstwami prywatnymi, odpowiednimi organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, społecznościami lokalnymi i innymi zainteresowanymi podmiotami.

(34) #

Ponieważ cele niniejszej dyrektywy nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na potrzebę posiadania zharmonizowanych przepisów stosowanych w całej Unii możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.

(35) #

Niniejsza dyrektywa jest zgodna z zasadami uznanymi w art. 2 TUE, respektuje podstawowe prawa i wolności oraz jest zgodna z zasadami uznanymi w szczególności w Karcie, łącznie z tymi określonymi w tytułach II, III, V i VI, które obejmują między innymi prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego, wolność wypowiedzi i informacji, wolność zrzeszania się i wolność myśli, sumienia i religii, ogólny zakaz dyskryminacji, w szczególności ze względu na rasę, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religię lub przekonania, poglądy polityczne lub wszelkie inne poglądy, prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego oraz prawo do ochrony danych osobowych, zasady legalności oraz proporcjonalności kar i przestępstw, obejmujące również wymóg precyzyjności, jasności i przewidywalności w prawie karnym, domniemanie niewinności, a także swobodę przemieszczania się określoną w art. 21 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) i w dyrektywie 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (18). Niniejszą dyrektywę należy wdrażać zgodnie z tymi prawami i zasadami, biorąc również pod uwagę europejską Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych oraz inne zobowiązania w zakresie praw człowieka wynikające z prawa międzynarodowego.

(36) #

Niniejsza dyrektywa pozostaje bez uszczerbku dla zobowiązań państw członkowskich wynikających z prawa Unii i dotyczących praw procesowych przysługujących podejrzanym lub oskarżonym w postępowaniu karnym.

(37) #

Niniejsza dyrektywa nie powinna skutkować zmianą praw, zobowiązań i obowiązków państw członkowskich, które to prawa, zobowiązania i obowiązki wynikają z prawa międzynarodowego, w tym z międzynarodowego prawa humanitarnego. Niniejsza dyrektywa nie reguluje działań sił zbrojnych w okresach konfliktów zbrojnych, które to działania są regulowane międzynarodowym prawem humanitarnym, w rozumieniu tych terminów na mocy tego prawa, ani działań sił wojskowych danego państwa w ramach wypełniania przez nie obowiązków służbowych w zakresie, w jakim są one regulowane innymi przepisami prawa międzynarodowego.

(38) #

Podejmowanie działań humanitarnych przez bezstronne organizacje humanitarne uznawane na mocy prawa międzynarodowego, w tym międzynarodowego prawa humanitarnego, nie jest objęte zakresem zastosowania niniejszej dyrektywy, przy czym należy uwzględnić orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

(39) #

Uznawanie określonych czynów za przestępstwo na mocy niniejszej dyrektywy powinno być proporcjonalne do rodzaju i okoliczności przestępstwa, przy poszanowaniu uzasadnionych zamierzonych celów i ich niezbędności w społeczeństwie demokratycznym, i powinno wykluczać wszelkie formy arbitralności, rasizmu lub dyskryminacji.

(40) #

Żaden z przepisów niniejszej dyrektywy nie powinien być interpretowany jako zmierzający do zmniejszenia lub ograniczenia możliwości rozpowszechniania informacji do celów naukowych, akademickich lub sprawozdawczych. Wyrażanie radykalnych, polemicznych lub kontrowersyjnych poglądów w toku debaty publicznej dotyczącej delikatnych kwestii politycznych wykracza poza zakres zastosowania niniejszej dyrektywy, a w szczególności poza zakres definicji publicznego nawoływania do popełniania przestępstw terrorystycznych.

(41) #

Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu (nr 21) w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, załączonego do TUE i do TFUE, bez uszczerbku dla art. 4 tego protokołu, te państwa członkowskie nie uczestniczą w przyjęciu niniejszej dyrektywy i nie są nią związane ani jej nie stosują.

(42) #

Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu (nr 22) w sprawie stanowiska Danii, załączonego do TUE i do TFUE, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszej dyrektywy i nie jest nią związana ani jej nie stosuje.

(43) #

Niniejsza dyrektywa powinna zatem zastąpić decyzję ramową 2002/475/WSiSW w odniesieniu do państw członkowskich związanych niniejszą dyrektywą oraz zmienić decyzję Rady 2005/671/WSiSW,

1) #

„fundusze” #

oznaczają aktywa każdego rodzaju, zarówno materialne, jak i niematerialne, ruchome i nieruchome, niezależnie od tego, w jaki sposób nabyte, oraz dokumenty prawne lub inne dokumenty w każdej formie, także w formie elektronicznej lub cyfrowej, świadczące o tytule do tych aktywów lub udziale w tych aktywach, w tym – ale nie tylko – kredyty bankowe, czeki podróżne, czeki bankowe, przekazy pieniężne, udziały, papiery wartościowe, obligacje, weksle i akredytywy;

2) #

„osoba prawna” #

oznacza każdy podmiot mający osobowość prawną na mocy właściwego prawa, z wyjątkiem państw lub organów publicznych sprawujących władzę państwową oraz publicznych organizacji międzynarodowych;

3) #

„grupa terrorystyczna” #

oznacza grupę zorganizowaną złożoną z więcej niż dwóch osób, ustanowioną na pewien czas i działającą w uzgodniony sposób w celu popełniania przestępstw terrorystycznych; „grupa zorganizowana” oznacza grupę, która nie jest przypadkowo sformowana w celu natychmiastowego popełnienia przestępstwa oraz w której nie ma potrzeby formalnego określenia ról członków grupy, ciągłości członkostwa lub rozwiniętej struktury.

a) #

ataki na życie ludzkie, które mogą powodować śmierć;

b) #

ataki na integralność fizyczną osoby;

c) #

porwania lub branie zakładników;

d) #

spowodowanie rozległych zniszczeń obiektów rządowych lub obiektów użyteczności publicznej, systemu transportowego, infrastruktury, w tym systemu informacyjnego, stałych platform umieszczonych na szelfie kontynentalnym, miejsca publicznego lub mienia prywatnego – jeżeli zniszczenia te mogą zagrozić życiu ludzkiemu lub spowodować poważne straty gospodarcze;

e) #

zajęcie statku powietrznego, statku wodnego lub innego środka transportu publicznego lub towarowego;

f) #

wytwarzanie, posiadanie, nabywanie, przewożenie, dostarczanie lub używanie materiałów wybuchowych lub broni, w tym broni chemicznej, biologicznej, radiologicznej lub jądrowej, jak również badania nad taką bronią i rozwój broni chemicznej, biologicznej, radiologicznej lub jądrowej;

g) #

uwalnianie substancji niebezpiecznych lub powodowanie pożarów, powodzi lub wybuchów, czego rezultatem jest zagrożenie życia ludzkiego;

h) #

zakłócanie lub przerywanie dostaw wody, energii elektrycznej lub wszelkich innych podstawowych zasobów naturalnych, czego rezultatem jest zagrożenie życia ludzkiego;

i) #

niezgodna z prawem ingerencja w systemy, o której mowa w art. 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/40/UE (19), w przypadkach gdy zastosowanie ma art. 9 ust. 3 lub art. 9 ust. 4 lit. b) lub c) tej dyrektywy, oraz niezgodna z prawem ingerencja w dane, o której mowa w art. 5 tej dyrektywy, w przypadkach gdy zastosowanie ma art. 9 ust. 4 lit. c) tej dyrektywy;

j) #

grożenie popełnieniem jednego z czynów wymienionych w lit. a)–i).

a) #

poważne zastraszenie ludności;

b) #

bezprawne zmuszenie rządu lub organizacji międzynarodowej do podjęcia lub zaniechania jakiegoś działania;

c) #

poważna destabilizacja lub zniszczenie podstawowych struktur politycznych, konstytucyjnych, gospodarczych lub społecznych danego państwa lub danej organizacji międzynarodowej.

a) #

kierowanie grupą terrorystyczną;

b) #

uczestnictwo w działaniach grupy terrorystycznej, w tym poprzez dostarczanie informacji lub zasobów materialnych lub poprzez wszelkiego rodzaju finansowanie działań takiej grupy, ze świadomością, że takie uczestnictwo będzie stanowiło wkład w działalność przestępczą grupy terrorystycznej.

a) #

podróżowanie do tego państwa członkowskiego w celu popełnienia lub przyczynienia się do popełnienia jednego z przestępstw terrorystycznych, o których mowa w art. 3, w celu uczestniczenia w działaniach grupy terrorystycznej ze świadomością, że takie uczestnictwo będzie stanowiło wkład w działalność przestępczą takiej grupy, o której to działalności mowa w art. 4, lub w celu prowadzenia lub odbycia szkolenia na potrzeby terroryzmu, o czym mowa w art. 7 i 8; lub

b) #

działania przygotowawcze podejmowane przez osobę, która dostaje się na terytorium tego państwa członkowskiego z zamiarem popełnienia lub przyczynienia się do popełnienia jednego z przestępstw terrorystycznych, o których mowa w art. 3.

a) #

kradzież kwalifikowana dokonana w celu popełnienia jednego z przestępstw wymienionych w art. 3;

b) #

wymuszenie dokonane z zamiarem popełnienia jednego z przestępstw wymienionych w art. 3;

c) #

sporządzanie lub korzystanie z fałszywych dokumentów urzędowych dokonane z zamiarem popełnienia jednego z przestępstw wymienionych w art. 3 ust. 1 lit. a)–i), w art. 4 lit. b) oraz w art. 9.

a) #

odstępuje od działalności terrorystycznej; oraz

b) #

dostarcza organom administracji lub organom wymiaru sprawiedliwości informacji, których nie mogłyby one uzyskać w inny sposób, a które są pomocne przy:

a) #

prawo do reprezentowania osoby prawnej;

b) #

upoważnienie do podejmowania decyzji w imieniu osoby prawnej;

c) #

upoważnienie do sprawowania kontroli w ramach osoby prawnej.

a) #

pozbawienie prawa do korzystania ze świadczeń publicznych lub pomocy publicznej;

b) #

czasowy lub stały zakaz prowadzenia działalności handlowej;

c) #

umieszczenie pod nadzorem sądowym;

d) #

sądowy nakaz likwidacji;

e) #

czasowe lub stałe zamknięcie zakładów, które wykorzystano do popełnienia przestępstwa.

a) #

przestępstwo zostało popełnione w całości lub w części na jego terytorium;

b) #

przestępstwo zostało popełnione na pokładzie statku pływającego pod jego banderą lub statku powietrznego w nim zarejestrowanego;

c) #

sprawca jest jednym z jego obywateli lub ma w nim miejsce zamieszkania;

d) #

przestępstwo zostało popełnione na korzyść osoby prawnej mającej siedzibę na jego terytorium;

e) #

przestępstwo zostało popełnione przeciwko instytucjom lub obywatelom danego państwa członkowskiego lub przeciwko instytucji, organowi lub jednostce organizacyjnej Unii, które mają siedzibę w tym państwie członkowskim.

a) #

państwo członkowskie to państwo, na którego terytorium zostało popełnione przestępstwo;

b) #

państwo członkowskie to państwo, którego sprawca jest obywatelem lub ma miejsce zamieszkania;

c) #

państwo członkowskie to kraj, z którego pochodzą ofiary;

d) #

państwo członkowskie to państwo, na którego terytorium znaleziono sprawcę.

1) #

art. 1 lit. a) otrzymuje brzmienie:

(*1)  Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/541 z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie zwalczania terroryzmu i zastępująca decyzję ramową Rady 2002/475/WSiSW oraz zmieniająca decyzję Rady 2005/671/WSiSW (Dz.U. L 88 z 31.3.2017, s. 6).”;”

2) #

w art. 2 wprowadza się następujące zmiany:

a) #

wsparcie emocjonalne i psychologiczne, np. wsparcie i doradztwo w zakresie urazu psychicznego;

b) #

udzielanie porad i informacji na temat wszelkich istotnych kwestii prawnych, praktycznych lub finansowych, w tym pomaganie ofiarom terroryzmu w korzystaniu z prawa do informacji ustanowionego w art. 26;

c) #

pomoc we wnoszeniu roszczeń o odszkodowanie przysługujące ofiarom terroryzmu na mocy prawa krajowego danego państwa członkowskiego.