Konwencja Cieków Wodnych ONZ (tł. maszynowe) Konwencja nie została ratyfikowana przez Polskę. #

Konwencja o prawie użytkowania międzynarodowych cieków wodnych do celów innych niż żegluga 1997 #

Przyjęte przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych w dniu 21 maja 1997 r. Weszło w życie w dniu 17 sierpnia 2014 r. Patrz rezolucja Zgromadzenia Ogólnego 51/229, aneks,

Oficjalne protokoły Zgromadzenia Ogólnego, pięćdziesiąta pierwsza sesja, suplement nr 49 (A /51/49).

Konwencja o prawie użytkowania międzynarodowych cieków wodnych do celów innych niż żegluga

Przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych w dniu 21 maja 1997 r

Strony niniejszej konwencji,

Świadome znaczenia międzynarodowych cieków wodnych i ich nienawigacyjnych zastosowań w wielu regionach świata,

mając na uwadze artykuł 13 ustęp 1 (a) Karty Narodów Zjednoczonych, który stanowi, że Zgromadzenie Ogólne inicjuje badania i wydaje zalecenia w celu wspierania stopniowego rozwoju prawa międzynarodowego i jego kodyfikacji,

zważywszy, że udana kodyfikacja i stopniowy rozwój zasad prawa międzynarodowego dotyczących nienawigacyjnego korzystania z międzynarodowych cieków wodnych pomogłoby w promowaniu i wdrażaniu celów i zasad określonych w artykułach 1 i 2 Karty Narodów Zjednoczonych,

Mając na uwadze problemy dotykające wiele międzynarodowych cieków wodnych, wynikające między innymi z rosnących wymagań i zanieczyszczeń,

Wyrażając przekonanie, że konwencja ramowa zapewni wykorzystanie, rozwój, zachowanie, zarządzanie i ochronę międzynarodowych cieków wodnych oraz promocję ich optymalnego i zrównoważonego użytkowania dla obecnych i przyszłych pokoleń,

Potwierdzając znaczenie międzynarodowej współpracy i dobrego sąsiedztwa w tej dziedzinie,

Świadome szczególnej sytuacji i potrzeb krajów rozwijających się,

przypominając zasady i zalecenia przyjęte przez Konferencję Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska i Rozwoju z 1992 r. w Deklaracji z Rio i Agendzie 21,

Przypominając również istniejące umowy dwustronne i wielostronne dotyczące nienawigacyjnego wykorzystania międzynarodowych cieków wodnych,

pamiętając o cennym wkładzie organizacji międzynarodowych, zarówno rządowych, jak i pozarządowych, w kodyfikację i stopniowy rozwój prawa międzynarodowego w tej dziedzinie,

Doceniając prace wykonane przez Komisję Prawa Międzynarodowego nad prawem nienawigacyjnego użytkowania międzynarodowych cieków wodnych,

Mając na uwadze rezolucję Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych nr 49/52 z dnia 9 grudnia 1994 r.,

Zgodzono się na następujące:

#

CZĘŚĆ I. WPROWADZENIE #

Artykuł 1 Zakres niniejszej konwencji #

Niniejsza Konwencja ma zastosowanie do użytkowania międzynarodowych cieków wodnych i ich wód do celów innych niż żegluga oraz do środków ochrony, zachowania i zarządzania związanych z użytkowaniem tych cieków wodnych i ich wód.

Użytkowanie międzynarodowych cieków wodnych do żeglugi nie jest objęte zakresem niniejszej konwencji, z wyjątkiem przypadków, gdy inne użytkowanie wpływa na żeglugę lub żegluga ma na nie wpływ.

Artykuł 2 Stosowanie terminów #

W rozumieniu niniejszej konwencji:

„ciek wodny” #

oznacza system wód powierzchniowych i podziemnych, które ze względu na ich fizyczny związek stanowią jednolitą całość i zwykle wpływają do wspólnego końca;

„Międzynarodowy ciek wodny” #

oznacza ciek wodny, którego części znajdują się w różnych państwach;

„Państwo cieku wodnego” #

oznacza Państwo Stronę niniejszej Konwencji, na którego terytorium znajduje się część międzynarodowego cieku wodnego, lub Stronę, która jest regionalną organizacją integracji gospodarczej, na terytorium jednego lub więcej Państw Członkowskich, której część międzynarodowego cieku wodnego leży;

„Regionalna organizacja integracji gospodarczej” #

oznacza organizację utworzoną przez suwerenne państwa danego regionu, której państwa członkowskie przekazały kompetencje w sprawach regulowanych niniejszą Konwencją i która została należycie upoważniona, zgodnie ze swoimi wewnętrznymi procedurami, do podpisywania, ratyfikować, przyjąć, zatwierdzić lub przystąpić do niego.

Artykuł 3 Umowy dotyczące cieku wodnego #

W braku odmiennego porozumienia żadne postanowienie niniejszej konwencji nie narusza praw ani obowiązków państwa cieku wodnego, wynikających z umów obowiązujących je w dniu, w którym stało się ono stroną niniejszej konwencji.

Niezależnie od postanowień ustępu 1, strony umów, o których mowa w ustępie 1, mogą w razie potrzeby rozważyć harmonizację takich umów z podstawowymi zasadami niniejszej konwencji.

Państwa cieku wodnego mogą zawrzeć jedną lub więcej umów, zwanych dalej „umowami cieku wodnego”, które stosują i dostosowują postanowienia niniejszej konwencji do charakterystyki i użytkowania określonego międzynarodowego cieku wodnego lub jego części.

1. W przypadku gdy umowa o cieku wodnym jest zawarta między dwoma lub więcej państwami cieku wodnego, określa ona wody, do których ma zastosowanie. Taka umowa może zostać zawarta w odniesieniu do całego międzynarodowego cieku wodnego lub jakiejkolwiek jego części, lub określonego projektu, programu lub użytkowania, z wyjątkiem przypadków, gdy umowa niekorzystnie wpływa w znacznym stopniu na korzystanie przez jedno lub więcej innych państw cieku wodnego z wód cieku, bez ich wyraźnej zgody.
2. Jeżeli państwo posiadające dostęp do wód uzna, że dostosowanie i zastosowanie postanowień niniejszej Konwencji jest konieczne ze względu na charakterystykę i wykorzystanie określonego międzynarodowego cieku wodnego, państwa dysponujące dostępem do wody konsultują się w celu negocjowania w dobrej wierze w celu zawarcia umowy dotyczącej dostępu do wód lub umowy.
3. Jeżeli niektóre, ale nie wszystkie państwa cieku wodnego danego międzynarodowego cieku wodnego są stronami umowy, żadne postanowienie takiej umowy nie narusza praw lub obowiązków wynikających z niniejszej konwencji państw cieku wodnego, które nie są stronami takiej umowy.

Artykuł 4 Strony umów o dostęp do wód #

1. Każde państwo dysponujące ciekiem wodnym ma prawo uczestniczyć w negocjacjach i stać się stroną jakiejkolwiek umowy dotyczącej cieku wodnego, która ma zastosowanie do całego międzynarodowego cieku wodnego, a także uczestniczyć we wszelkich stosownych konsultacjach.
2. Państwo cieku wodnego, na którego korzystanie z międzynarodowego cieku wodnego może w znacznym stopniu wpłynąć realizacja proponowanej umowy o cieku wodnym, która ma zastosowanie tylko do części cieku wodnego lub do określonego projektu, programu lub użytkowania, jest uprawnione do udziału w konsultacjach w sprawie takiej umowy oraz, w stosownych przypadkach, w negocjowaniu jej w dobrej wierze w celu stania się jej stroną, w zakresie, w jakim wpływa to na jej wykorzystanie.

#

CZĘŚĆ DRUGA. OGÓLNE ZASADY #

Artykuł 5 Sprawiedliwe i rozsądne wykorzystanie i uczestnictwo #

1. Państwa korzystające z cieków wodnych na swoich terytoriach korzystają z międzynarodowych cieków wodnych w sposób sprawiedliwy i rozsądny. W szczególności międzynarodowy ciek wodny będzie wykorzystywany i rozwijany przez państwa dysponujące ciekiem wodnym w celu osiągnięcia jego optymalnego i zrównoważonego wykorzystania oraz czerpania z niego korzyści, biorąc pod uwagę interesy zainteresowanych państw cieku wodnego, zgodnie z odpowiednią ochroną tego cieku wodnego.
2. Państwa cieku wodnego uczestniczą w użytkowaniu, rozwoju i ochronie międzynarodowego cieku wodnego w sposób sprawiedliwy i rozsądny. Udział taki obejmuje zarówno prawo do korzystania z cieku wodnego, jak i obowiązek współdziałania w jego ochronie i zagospodarowaniu, zgodnie z postanowieniami niniejszej Konwencji.

Artykuł 6 Czynniki istotne dla sprawiedliwego i rozsądnego wykorzystania #

1.Wykorzystanie międzynarodowego cieku wodnego w sposób sprawiedliwy i rozsądny w rozumieniu artykułu 5 wymaga uwzględnienia wszystkich istotnych czynników i okoliczności, w tym:

• Czynniki geograficzne, hydrograficzne, hydrologiczne, klimatyczne, ekologiczne i inne o charakterze naturalnym;
• społeczne i gospodarcze potrzeby zainteresowanych państw cieku wodnego;
•  ludność zależna od cieku wodnego w każdym państwie cieku wodnego;
• skutki użytkowania lub użytkowania cieków wodnych w jednym państwie cieku wodnego na inne państwa cieku wodnego;
• istniejące i potencjalne wykorzystanie cieku;
• zachowanie, ochrona, zagospodarowanie i gospodarowanie zasobami wodnymi cieku oraz koszty działań podejmowanych w tym celu;
• dostępność rozwiązań alternatywnych o porównywalnej wartości dla konkretnego planowanego lub istniejącego zastosowania.

2. Stosując artykuł 5 lub ustęp 1 niniejszego artykułu, zainteresowane państwa cieku wodnego, gdy zajdzie taka potrzeba, przystępują do konsultacji w duchu współpracy.

3. Wagę, jaką należy przypisać każdemu czynnikowi, określa się na podstawie jego znaczenia w porównaniu z innymi istotnymi czynnikami. Przy określaniu, co jest rozsądnym i sprawiedliwym użytkowaniem, należy rozważyć wszystkie istotne czynniki łącznie i wyciągnąć wniosek na podstawie całości.

Artykuł 7 Obowiązek niewyrządzania znacznej szkody #

1. Korzystając z międzynarodowego cieku wodnego na swoich terytoriach, państwa korzystające z cieku wodnego podejmą wszelkie odpowiednie środki, aby zapobiec wyrządzaniu znacznych szkód innym państwom cieku wodnego.
2. Jeżeli mimo to inne państwo cieku wodnego wyrządzi znaczną szkodę, państwa, których użytkowanie powoduje taką szkodę, podejmą, w przypadku braku zgody na takie użytkowanie, wszelkie właściwe środki, należycie uwzględniając postanowienia artykułów 5 i 6, w porozumieniu z dotkniętego państwa, w celu wyeliminowania lub złagodzenia takiej szkody oraz, w stosownych przypadkach, w celu omówienia kwestii odszkodowania.

Artykuł 8 Ogólny obowiązek współpracy #

1. Państwa cieku wodnego współpracują na zasadzie suwerennej równości, integralności terytorialnej, wzajemnych korzyści i dobrej wiary w celu osiągnięcia optymalnego wykorzystania i odpowiedniej ochrony międzynarodowego cieku wodnego.
2. Określając sposób takiej współpracy, państwa cieku wodnego mogą rozważyć ustanowienie wspólnych mechanizmów lub komisji, jeśli uznają to za konieczne, w celu ułatwienia współpracy w zakresie odpowiednich środków i procedur w świetle doświadczeń zdobytych podczas współpracy w ramach istniejących wspólnych mechanizmów i komisji w różne regiony.

Artykuł 9 Regularna wymiana danych i informacji #

1. Zgodnie z art. 8 państwa cieków wodnych regularnie wymieniają łatwo dostępne dane i informacje o stanie cieków wodnych, w szczególności o charakterze hydrologicznym, meteorologicznym, hydrogeologicznym i ekologicznym oraz dotyczące jakości wód, a także związane z nimi prognozy.
2. Jeżeli państwo cieku wodnego zostanie poproszone przez inne państwo cieku wodnego o dostarczenie danych lub informacji, które nie są łatwo dostępne, państwo to dołoży wszelkich starań, aby zastosować się do tego żądania, ale może uzależnić to wykonanie od uiszczenia przez państwo wnioskujące uzasadnionych kosztów zebrania i , w stosownych przypadkach, przetwarzanie takich danych lub informacji.
3. Państwa cieku wodnego dołożą wszelkich starań, aby gromadzić i, w stosownych przypadkach, przetwarzać dane i informacje w sposób ułatwiający ich wykorzystanie przez inne państwa cieku wodnego, którym są one przekazywane.

Artykuł 10 Związek między różnymi rodzajami zastosowań #

1. W przypadku braku odmiennej umowy lub zwyczaju żadne korzystanie z międzynarodowego cieku wodnego nie ma z natury pierwszeństwa przed innymi sposobami użytkowania.
2. W przypadku konfliktu pomiędzy sposobami użytkowania międzynarodowego cieku wodnego, będzie on rozstrzygany w oparciu o artykuły 5-7, ze szczególnym uwzględnieniem wymagań życiowych potrzeb człowieka.

#

CZĘŚĆ III. PLANOWANE DZIAŁANIA #

Artykuł 11 Informacja o planowanych działaniach #

Państwa cieku wodnego wymieniają informacje i konsultują się ze sobą oraz, jeśli to konieczne, negocjują możliwy wpływ planowanych działań na stan międzynarodowego cieku wodnego.

Artykuł 12  Powiadomienie o planowanych środkach mogących mieć negatywne skutki #

Zanim państwo cieku wodnego wdroży lub zezwoli na wdrożenie planowanych środków, które mogą mieć znaczący negatywny wpływ na inne państwa cieku wodnego, powiadomi o tym te państwa w odpowiednim czasie. Takiemu powiadomieniu towarzyszą dostępne dane techniczne i informacje, w tym wyniki wszelkich ocen oddziaływania na środowisko, w celu umożliwienia notyfikowanym państwom oceny możliwych skutków planowanych środków.

Artykuł 13 Termin odpowiedzi na powiadomienie #

O ile nie uzgodniono inaczej:

a. Państwo cieku wodnego, dokonujące powiadomienia zgodnie z artykułem 12, przyznaje powiadomionym państwom okres sześciu miesięcy na zbadanie i ocenę możliwych skutków planowanych środków oraz przekazanie im wniosków;

b. Okres ten, na wniosek notyfikowanego państwa, dla którego ocena planowanych środków nastręcza szczególne trudności, zostanie przedłużony o okres sześciu miesięcy.

Artykuł 14 Obowiązki państwa powiadamiającego w okresie na odpowiedź #

W okresie, o którym mowa w artykule 13, państwo notyfikujące:

a Będzie współpracować z notyfikowanymi państwami, dostarczając im, na żądanie, wszelkich dodatkowych danych i informacji, które są dostępne i niezbędne do dokładnej oceny; I

b. Nie wdrożą ani nie zezwolą na wdrożenie planowanych środków bez zgody notyfikowanych państw.

Artykuł 15 Odpowiedź na powiadomienie #

Państwa powiadomione przekażą Państwo notyfikujące swoje ustalenia tak szybko, jak to możliwe w okresie mającym zastosowanie zgodnie z artykułem 13. Jeżeli Państwo powiadomione stwierdzi, że wdrożenie planowanych środków byłoby niezgodne z postanowieniami artykułów 5 lub 7, dołączyć do swojego ustalenia udokumentowane wyjaśnienie, w którym podano przyczyny tego ustalenia.

Artykuł 16 Brak odpowiedzi na zgłoszenie #

1. Jeżeli w okresie mającym zastosowanie zgodnie z artykułem 13 państwo powiadamiające nie otrzyma żadnego zawiadomienia na podstawie artykułu 15, może ono, z zastrzeżeniem zobowiązań wynikających z artykułów 5 i 7, przystąpić do wdrożenia planowanych środków, zgodnie z notyfikacją oraz wszelkimi innymi danymi i informacjami przekazanymi notyfikowanym państwom.
2. Każde roszczenie o odszkodowanie ze strony państwa powiadomionego, które nie udzieliło odpowiedzi w terminie mającym zastosowanie zgodnie z artykułem 13, może zostać potrącone z kosztów poniesionych przez państwo powiadamiające w związku z działaniami podjętymi po upływie terminu na udzielenie odpowiedzi, który nie zostałby podjęte, jeżeli powiadomione państwo zgłosiło sprzeciw w tym terminie.

Artykuł 17 Konsultacje i negocjacje dotyczące planowanych działań #

1. Jeżeli zgodnie z artykułem 15 nastąpi zawiadomienie, że wdrożenie planowanych środków byłoby niezgodne z postanowieniami artykułu 5 lub 7, państwo powiadamiające i państwo dokonujące zawiadomienia podejmą konsultacje i, jeśli to konieczne, negocjacje w celu osiągnięcia przy sprawiedliwym rozwiązaniu sytuacji.
2. Konsultacje i negocjacje będą prowadzone przy założeniu, że każde państwo musi w dobrej wierze uwzględnić prawa i uzasadnione interesy drugiego państwa.
3. W trakcie konsultacji i negocjacji państwo notyfikujące, na wniosek państwa notyfikowanego w momencie przekazywania zawiadomienia, powstrzyma się od wdrażania lub zezwalania na wdrożenie planowanych środków przez okres sześciu miesięcy, chyba że uzgodniono inaczej.

Artykuł 18 Procedury w przypadku braku zgłoszenia #

1. Jeżeli państwo cieku wodnego ma uzasadnione podstawy, by sądzić, że inne państwo cieku wodnego planuje środki, które mogą mieć na nie znaczący negatywny wpływ, to pierwsze państwo może zwrócić się do tego drugiego o zastosowanie postanowień artykułu 12. Do wniosku powinno być dołączone udokumentowane wyjaśnienie przedstawienie jej podstaw.
2. W przypadku, gdy Państwo planujące podjęcie środków stwierdzi mimo to, że nie jest zobowiązane do powiadomienia na podstawie artykułu 12, poinformuje o tym drugie Państwo, przedstawiając udokumentowane wyjaśnienie powodów takiego stwierdzenia. Jeżeli to ustalenie nie satysfakcjonuje drugiego Państwa, oba Państwa, na wniosek tego drugiego Państwa, niezwłocznie rozpoczną konsultacje i rokowania w sposób wskazany w ustępach 1 i 2 artykułu 17.
3. W trakcie konsultacji i negocjacji państwo planujące środki powstrzyma się, jeżeli zażąda tego drugie państwo w momencie, gdy zwraca się ono o rozpoczęcie konsultacji i negocjacji, z wdrażaniem lub zezwalaniem na wdrażanie tych środków przez okres sześciu miesięcy, chyba że uzgodniono inaczej.

Artykuł 19 Pilna realizacja planowanych działań #

1. W przypadku, gdy wdrożenie planowanych środków jest sprawą najwyższej wagi ze względu na ochronę zdrowia publicznego, bezpieczeństwa publicznego lub innych równie ważnych interesów, państwo planujące podjęcie działań może, z zastrzeżeniem art. 5 i 7, niezwłocznie przystąpić do realizacji, nie naruszając postanowienia artykułu 14 i ustęp 3 artykułu 17.
2. W takim przypadku formalne oświadczenie o pilności środków zostanie niezwłocznie przekazane innym państwom cieku wodnego, o których mowa w artykule 12, wraz z odpowiednimi danymi i informacjami.
3. Państwo planujące podjęcie środków, na żądanie któregokolwiek z państw, o których mowa w ustępie 2, niezwłocznie rozpocznie z nim konsultacje i negocjacje w sposób wskazany w ustępach 1 i 2 artykułu 17.

#

CZĘŚĆ IV.  OCHRONA, KONSERWACJA I ZARZĄDZANIE #

Artykuł 20 Ochrona i zachowanie ekosystemów #

Państwa korzystające z cieków wodnych indywidualnie, a w stosownych przypadkach wspólnie, chronią i zachowują ekosystemy międzynarodowych cieków wodnych.

Artykuł 21  Zapobieganie, ograniczanie i kontrola zanieczyszczeń #

1. Dla celów niniejszego artykułu „zanieczyszczenie międzynarodowego cieku wodnego” oznacza każdą szkodliwą zmianę składu lub jakości wód międzynarodowego cieku wodnego, która wynika bezpośrednio lub pośrednio z postępowania człowieka.
2. Państwa cieku wodnego indywidualnie, a tam, gdzie jest to właściwe, wspólnie, zapobiegają, zmniejszają i kontrolują zanieczyszczenie międzynarodowego cieku wodnego, które może spowodować znaczną szkodę dla innych państw cieku wodnego lub ich środowiska, w tym szkodę dla zdrowia lub bezpieczeństwa ludzi, przy korzystaniu z wód w jakimkolwiek pożytecznym celu lub do żywych zasobów cieku wodnego. Państwa cieku wodnego podejmą kroki w celu zharmonizowania swojej polityki w tym zakresie.
3. Państwa cieku wodnego, na wniosek któregokolwiek z nich, konsultują się w celu wypracowania wspólnie uzgodnionych środków i metod zapobiegania, zmniejszania i kontroli zanieczyszczenia międzynarodowego cieku wodnego, takich jak:

a. Ustalenie wspólnych celów i kryteriów jakości wody;

b. Ustanowienie technik i praktyk w celu rozwiązania problemu zanieczyszczenia ze źródeł punktowych i nie punktowych;

c. Ustanowienie wykazów substancji, których wprowadzanie do wód międzynarodowego cieku wodnego ma być zabronione, ograniczone, badane lub monitorowane.

Artykuł 22 Wprowadzenie obcych lub nowych gatunków #

Państwa cieku wodnego podejmą wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec wprowadzaniu gatunków obcych lub nowych do międzynarodowego cieku wodnego, które mogą mieć szkodliwe skutki dla ekosystemu cieku wodnego, powodując znaczne szkody dla innych państw cieku wodnego.

Artykuł 23 Ochrona i zachowanie środowiska morskiego #

Państwa cieku wodnego podejmą indywidualnie oraz, w stosownych przypadkach, we współpracy z innymi państwami, wszelkie środki w odniesieniu do międzynarodowego cieku wodnego, które są niezbędne do ochrony i zachowania środowiska morskiego, w tym estuariów, biorąc pod uwagę ogólnie przyjęte międzynarodowe zasady i standardy.

Artykuł 24 Zarządzanie #

1. Państwa cieku wodnego, na wniosek któregokolwiek z nich, przystępują do konsultacji dotyczących zarządzania międzynarodowym ciekiem wodnym, które mogą obejmować ustanowienie wspólnego mechanizmu zarządzania.
2. Na potrzeby niniejszego artykułu „zarządzanie” odnosi się w szczególności do:

a. Planowanie zrównoważonego rozwoju międzynarodowego cieku wodnego i zapewnienie realizacji przyjętych planów; I

b. W przeciwnym razie promowanie racjonalnego i optymalnego wykorzystania, ochrony i kontroli cieku wodnego.

Artykuł 25 Rozporządzenia #

1. Państwa cieku wodnego współpracują, tam gdzie jest to właściwe, w odpowiedzi na potrzeby lub możliwości regulacji przepływu wód międzynarodowego cieku wodnego.
2. O ile nie uzgodniono inaczej, państwa dysponujące rzekami uczestniczą na równych zasadach w budowie i utrzymaniu lub pokrywaniu kosztów takich prac regulacyjnych, jakie zgodziły się podjąć.
3. Dla celów niniejszego artykułu „regulacja” oznacza wykorzystanie robót hydraulicznych lub innych stałych środków w celu zmiany, zmiany lub innej kontroli przepływu wód międzynarodowego cieku wodnego.

Artykuł 26 Instalacje #

1. Państwa korzystające z cieków wodnych dołożą na swoich terytoriach wszelkich starań w celu utrzymania i ochrony instalacji, urządzeń i innych prac związanych z międzynarodowym ciekiem wodnym.
2. Państwa cieku wodnego, na wniosek któregokolwiek z nich, który ma uzasadnione podstawy, by sądzić, że może ono doznać znaczących negatywnych skutków, przystępują do konsultacji w sprawie:

a. Bezpieczna eksploatacja i konserwacja instalacji, urządzeń lub innych prac związanych z międzynarodowym ciekiem wodnym; I

c. Ochrona instalacji, urządzeń lub innych prac przed umyślnymi lub niedbałymi działaniami lub siłami natury.

#

CZĘŚĆ V. SZKODLIWE WARUNKI I SYTUACJE AWARYJNE #

Artykuł 27  Zapobieganie i łagodzenie szkodliwych warunków #

Państwa cieku wodnego podejmą indywidualnie, a tam, gdzie jest to właściwe, wspólnie, wszelkie odpowiednie środki w celu zapobieżenia lub złagodzenia warunków związanych z międzynarodowym ciekiem wodnym, które mogą być szkodliwe dla innych państw cieku wodnego, niezależnie od tego, czy wynikają one z przyczyn naturalnych, czy z postępowania człowieka, takich jak powódź lub warunki lodowe , choroby przenoszone przez wodę, zamulenie, erozja, intruzja słonej wody, susza lub pustynnienie.

Artykuł 28 Sytuacje nadzwyczajne #

1. Dla celów niniejszego artykułu „nadzwyczajna sytuacja” oznacza sytuację, która powoduje lub stwarza bezpośrednie zagrożenie spowodowaniem poważnej szkody dla państw cieku wodnego lub innych państw i która wynika nagle z przyczyn naturalnych, takich jak powodzie, pękanie lodu, osunięcia ziemi lub trzęsienia ziemi, lub z ludzkiego postępowania, takiego jak awarie przemysłowe.
2. Państwo cieku wodnego bezzwłocznie i przy użyciu najszybszego dostępnego środka powiadamia inne potencjalnie dotknięte państwa i właściwe organizacje międzynarodowe o każdej sytuacji nadzwyczajnej mającej swój początek na jego terytorium.
3. Państwo rzeczne, na którego terytorium ma miejsce sytuacja nadzwyczajna, we współpracy z potencjalnie dotkniętymi państwami oraz, w stosownych przypadkach, z właściwymi organizacjami międzynarodowymi, niezwłocznie podejmie wszelkie możliwe do zastosowania środki konieczne w danych okolicznościach w celu zapobieżenia, złagodzenia i wyeliminowania szkodliwych skutków sytuacji nadzwyczajnej.
4. W razie potrzeby państwa cieku wodnego wspólnie opracowują plany awaryjne dotyczące reagowania na sytuacje kryzysowe, we współpracy, w stosownych przypadkach, z innymi potencjalnie dotkniętymi państwami i właściwymi organizacjami międzynarodowymi.

CZĘŚĆ VI. POSTANOWIENIA RÓŻNE #

Artykuł 29 Międzynarodowe cieki wodne i instalacje w czasie konfliktu zbrojnego #

Międzynarodowe cieki wodne i związane z nimi instalacje, obiekty i inne obiekty korzystają z ochrony przyznanej przez zasady i przepisy prawa międzynarodowego mającego zastosowanie w międzynarodowych i nie międzynarodowych konfliktach zbrojnych i nie mogą być wykorzystywane z naruszeniem tych zasad i przepisów.

Artykuł 30 Procedury pośrednie #

W przypadkach, gdy istnieją poważne przeszkody w bezpośrednich kontaktach między państwami cieku wodnego, zainteresowane państwa wypełniają swoje zobowiązania do współpracy przewidziane w niniejszej Konwencji, włączając w to wymianę danych i informacji, notyfikację, komunikowanie się, konsultacje i negocjacje, za pomocą dowolnej zaakceptowanej pośredniej procedury przez nich.

Artykuł 31 Dane i informacje istotne dla obrony narodowej lub bezpieczeństwa #

Żadne z postanowień niniejszej Konwencji nie zobowiązuje państwa nadrzecznego do dostarczania danych lub informacji istotnych dla jego narodowej obrony lub bezpieczeństwa. Niemniej jednak państwo to będzie współpracować w dobrej wierze z innymi państwami cieku wodnego w celu dostarczenia jak największej ilości informacji w danych okolicznościach.

Artykuł 32  Zakaz dyskryminacji #

O ile zainteresowane państwa cieku wodnego nie uzgodniły inaczej w celu ochrony interesów osób fizycznych lub prawnych, które poniosły lub są poważnie zagrożone doznaniem znacznej szkody transgranicznej w wyniku działalności związanej z międzynarodowym ciekiem wodnym, państwo cieku wodnego nie dyskryminować ze względu na narodowość, miejsce zamieszkania lub miejsce powstania szkody, przyznając takim osobom, zgodnie ze swoim systemem prawnym, dostęp do procedur sądowych lub innych procedur lub prawo do ubiegania się o odszkodowanie lub inne zadośćuczynienie z tytułu znacznej szkody spowodowane taką działalnością prowadzoną na jego terytorium.

Artykuł 33 Rozstrzyganie sporów #

1. W przypadku sporu między dwiema lub więcej stronami, dotyczącego interpretacji lub stosowania niniejszej Konwencji, zainteresowane strony, w przypadku braku mającej zastosowanie porozumienia między nimi, dążyć do rozstrzygnięcia sporu środkami pokojowymi zgodnie z poniższymi postanowieniami.
2. Jeżeli zainteresowane strony nie mogą osiągnąć porozumienia w drodze negocjacji wymaganych przez jedną z nich, mogą wspólnie zwrócić się o dobre usługi, mediację lub postępowanie pojednawcze strony trzeciej lub skorzystać, odpowiednio, z wszelkich wspólnych instytucji ds. zostały przez nie ustanowione lub wyrażą zgodę na poddanie sporu arbitrażowi lub Międzynarodowemu Trybunałowi Sprawiedliwości.
3. Z zastrzeżeniem zastosowania ustępu 10, jeżeli po upływie sześciu miesięcy od daty wezwania do negocjacji, o którym mowa w ustępie 2, zainteresowane strony nie były w stanie rozstrzygnąć sporu w drodze negocjacji lub w inny sposób, o którym mowa w ustępie 2, spór poddaje się, na wniosek którejkolwiek ze stron sporu, bezstronnemu badaniu faktów zgodnie z ust. 4–9, chyba że strony postanowią inaczej.
4. Ustanawia się Komisję Ustalającą Fakty, złożoną z jednego członka nominowanego przez każdą zainteresowaną stronę oraz dodatkowo z członka nieposiadającego obywatelstwa żadnej z zainteresowanych stron, wybranego przez nominowanych członków, który będzie pełnił funkcję przewodniczącego.
5. Jeżeli członkowie nominowani przez strony nie są w stanie uzgodnić przewodniczącego w ciągu trzech miesięcy od złożenia wniosku o powołanie Komisji, każda zainteresowana strona może zwrócić się do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych o mianowanie przewodniczącego, który nie będzie miał obywatelstwa którejkolwiek ze stron sporu lub jakiegokolwiek państwa nadbrzeżnego danego cieku wodnego. Jeżeli jedna ze stron nie wyznaczy członka w ciągu trzech miesięcy od pierwszego wniosku zgodnie z ustępem 3, każda inna zainteresowana strona może zwrócić się do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych o wyznaczenie osoby, która nie będzie miała obywatelstwa żadnego z strony sporu lub jakiegokolwiek państwa nadbrzeżnego danego cieku wodnego. Tak wyznaczona osoba stanowi Komisję jednoosobową.
6. Komisja określa własną procedurę.
7. Zainteresowane strony mają obowiązek dostarczania Komisji wszelkich informacji, których może ona wymagać, oraz, na żądanie, zezwolenia Komisji na dostęp do ich odpowiednich terytoriów oraz na inspekcję wszelkich obiektów, zakładów, wyposażenia, budowli lub elementów przyrodniczych mających znaczenie dla cel swojego zapytania.
8. Komisja przyjmuje swoje sprawozdanie większością głosów, chyba że jest to Komisja jednoosobowa, i przedkłada to sprawozdanie zainteresowanym stronom, przedstawiając swoje ustalenia i ich uzasadnienie oraz zalecenia, jakie uzna za właściwe dla sprawiedliwego rozwiązania sporu, który zainteresowane strony rozpatrzą w dobrej wierze.
9. Wydatki Komisji ponoszone są w równych częściach przez zainteresowane strony.
10. Podczas ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia do niniejszej konwencji lub w jakimkolwiek późniejszym terminie strona niebędąca regionalną organizacją integracji gospodarczej może oświadczyć w pisemnym dokumencie przedłożonym depozytariuszowi, że w odniesieniu do każdego sporu nierozstrzygniętego zgodnie z art. z ustępem 2 uznaje za obowiązkowe ipso facto i bez specjalnego porozumienia w stosunku do jakiejkolwiek strony przyjmującej to samo zobowiązanie:

a, przedłożenie sporu do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości; i/lub

b. arbitraż przez powołany i działający trybunał arbitrażowy, o ile strony sporu nie uzgodniły inaczej, zgodnie z procedurą przewidzianą w załączniku do niniejszej konwencji.

Strona, która jest regionalną organizacją integracji gospodarczej, może złożyć oświadczenie o podobnym skutku w odniesieniu do arbitrażu zgodnie z literą (b).

#

CZĘŚĆ VII. POSTANOWIENIA KOŃCOWE #

Artykuł 34 Podpis #

Niniejsza konwencja będzie otwarta do podpisu dla wszystkich państw i regionalnych organizacji integracji gospodarczej od dnia 21 maja 1997 r. do dnia 20 maja 2000 r. w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku.

Artykuł 35 Ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie lub przystąpienie #

1. Niniejsza konwencja podlega ratyfikacji, przyjęciu, zatwierdzeniu lub przystąpieniu przez państwa i regionalne organizacje integracji gospodarczej. Dokumenty ratyfikacyjne, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia zostaną złożone u Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych.
2. Każda regionalna organizacja integracji gospodarczej, która staje się Stroną niniejszej Konwencji, a żadne z jej państw członkowskich nie jest Stroną, będzie związana wszystkimi zobowiązaniami wynikającymi z Konwencji. W przypadku takich organizacji, których jedno lub więcej państw członkowskich jest Stroną niniejszej konwencji, organizacja i jej państwa członkowskie decydują o swoich odpowiednich obowiązkach w zakresie wykonywania swoich zobowiązań wynikających z konwencji. W takich przypadkach organizacja i państwa członkowskie nie są uprawnione do jednoczesnego korzystania z praw wynikających z Konwencji.
3. W swoich dokumentach ratyfikacyjnych, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia regionalne organizacje integracji gospodarczej deklarują zakres swoich kompetencji w odniesieniu do spraw regulowanych przez Konwencję. Organizacje te informują również Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych o wszelkich istotnych zmianach w zakresie ich kompetencji.

Artykuł 36 Wejście w życie #

1. Niniejsza Konwencja wejdzie w życie dziewięćdziesiątego dnia od daty złożenia u Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych trzydziestego piątego dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia.
2. Dla każdego państwa lub regionalnej organizacji integracji gospodarczej, które ratyfikują, przyjmą lub zatwierdzą Konwencję albo przystąpią do niej po złożeniu trzydziestego piątego dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, konwencja wejdzie w życie dziewięćdziesiątego dnia po złożeniu przez to państwo lub regionalną organizację integracji gospodarczej dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia.
3. Do celów ustępów 1 i 2 żaden dokument złożony przez regionalną organizację integracji gospodarczej nie będzie liczony jako dodatkowy w stosunku do dokumentów złożonych przez państwa.

Artykuł 37 Autentyczne teksty #

Oryginał niniejszej Konwencji, której teksty w językach arabskim, chińskim, angielskim, francuskim, rosyjskim i hiszpańskim są jednakowo autentyczne, zostanie złożony u Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych.

NA DOWÓD CZEGO niżej podpisani Pełnomocnicy, należycie do tego upoważnieni, podpisali niniejszą Konwencję.

SPORZĄDZONO w Nowym Jorku, dnia dwudziestego pierwszego maja tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątego  siódmego roku.

ZAŁĄCZNIK #

ARBITRAŻ #

artykuł 1 #

O ile strony sporu nie uzgodnią inaczej, postępowanie arbitrażowe zgodnie z artykułem 33 Konwencji odbędzie się zgodnie z artykułami 2 do 14 niniejszego aneksu.

Artykuł 2 #

Strona występująca z roszczeniem powiadamia stronę pozwaną, że kieruje spór do arbitrażu zgodnie z artykułem 33 Konwencji. Powiadomienie określa przedmiot arbitrażu i zawiera w szczególności artykuły Konwencji, których interpretacja lub stosowanie są przedmiotem sporu. Jeżeli strony nie dojdą do porozumienia co do przedmiotu sporu, sąd polubowny ustala przedmiot sporu.

Artykuł 3 #

1. W sporach między dwiema stronami trybunał arbitrażowy składa się z trzech członków. Każda ze stron sporu wyznacza arbitra, a dwaj wyznaczeni w ten sposób arbitrzy wyznaczają za obopólną zgodą trzeciego arbitra, który będzie przewodniczącym trybunału. Ten ostatni nie może być obywatelem jednej ze stron sporu ani żadnego państwa nadbrzeżnego danego cieku wodnego, ani nie może mieć zwykłego miejsca zamieszkania na terytorium jednej z tych stron lub takiego państwa nadbrzeżnego ani zajmować się ze sprawą w jakimkolwiek innym charakterze.
2. W sporach między więcej niż dwiema stronami strony mające ten sam interes wyznaczają wspólnie jednego arbitra w drodze porozumienia.
3. Każdy wakat jest obsadzany w sposób przewidziany dla pierwszego powołania.

Artykuł 4 #

1. Jeżeli Przewodniczący trybunału arbitrażowego nie zostanie wyznaczony w ciągu dwóch miesięcy od wyznaczenia drugiego arbitra, Prezes Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, na wniosek strony, wyznaczy Przewodniczącego w ciągu kolejnych dwóch miesięcy.
2. Jeżeli jedna ze stron sporu nie wyznaczy arbitra w ciągu dwóch miesięcy od otrzymania wniosku, druga strona może poinformować o tym Przewodniczącego Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, który dokona wyznaczenia arbitra w ciągu kolejnych dwóch miesięcy.

Artykuł 5 #

Trybunał arbitrażowy wydaje swoje orzeczenia zgodnie z postanowieniami niniejszej konwencji i prawa międzynarodowego.

Artykuł 6 #

O ile strony sporu nie postanowią inaczej, trybunał arbitrażowy ustala własny regulamin.

Artykuł 7 #

Zespół orzekający może, na wniosek jednej ze stron, zalecić zasadnicze tymczasowe środki zabezpieczające.

Artykuł 8 #

1.Strony sporu ułatwią pracę trybunałowi arbitrażowemu, a w szczególności wszelkimi dostępnymi im środkami:

a. Zapewnić mu wszystkie istotne dokumenty, informacje i udogodnienia; I

b. Umożliwić jej, w razie potrzeby, wzywanie świadków lub biegłych i odbieranie ich zeznań.

2. Strony i arbitrzy są zobowiązani do ochrony poufności wszelkich informacji, które otrzymują poufnie w trakcie postępowania przed trybunałem arbitrażowym.

Artykuł 9 #

O ile trybunał arbitrażowy nie postanowi inaczej ze względu na szczególne okoliczności sprawy, koszty trybunału ponoszą strony sporu w równych częściach. Trybunał prowadzi ewidencję wszystkich swoich kosztów i dostarcza stronom ostateczne zestawienie tych kosztów.

Artykuł 10 #

Każda strona, która ma interes prawny w przedmiocie sporu, którego może dotyczyć rozstrzygnięcie w sprawie, może za zgodą trybunału interweniować w postępowaniu.

Artykuł 11 #

Trybunał może rozpatrywać i rozstrzygać roszczenia wzajemne wynikające bezpośrednio z przedmiotu sporu.

Artykuł 12 #

Decyzje zarówno w sprawie procedury, jak i istoty trybunału arbitrażowego zapadają większością głosów jego członków.

Artykuł 13 #

Jeżeli jedna ze stron sporu nie stawi się przed sądem polubownym lub nie będzie broniła swojej sprawy, druga strona może zwrócić się do trybunału o kontynuowanie postępowania i wydanie orzeczenia. Nieobecność strony lub niestawiennictwo strony nie stanowi przeszkody w postępowaniu. Przed wydaniem ostatecznej decyzji trybunał arbitrażowy musi upewnić się, że roszczenie jest zasadne pod względem faktycznym i prawnym.

Artykuł 14 #

1. Trybunał wydaje ostateczną decyzję w ciągu pięciu miesięcy od daty pełnego ukonstytuowania się, chyba że uzna za konieczne przedłużenie tego terminu na okres, który nie powinien przekraczać kolejnych pięciu miesięcy.
2. Ostateczna decyzja trybunału arbitrażowego ogranicza się do przedmiotu sporu i zawiera uzasadnienie, na którym jest oparta. Zawiera nazwiska członków, którzy brali udział, oraz datę ostatecznej decyzji. Do ostatecznej decyzji każdy członek trybunału może dołączyć zdanie odrębne lub zdanie odrębne.
3. Orzeczenie jest wiążące dla stron sporu. Od decyzji nie przysługuje odwołanie, chyba że strony sporu uzgodniły wcześniej procedurę odwoławczą.
4. Wszelkie spory, jakie mogą wyniknąć między stronami sporu co do interpretacji lub sposobu wykonania ostatecznej decyzji, każda ze stron może poddać pod rozstrzygnięcie trybunałowi arbitrażowemu, który je wydał.