KONWENCJA #
sporządzona w Aarhus dnia 25 czerwca 1998 r. o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, #
W imieniu Rzeczypospolitej PolskiejPREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
podaje do powszechnej wiadomości:
W dniu 25 czerwca 1998 r. została sporządzona w Aarhus Konwencja o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, w następującym brzmieniu:
Przekład
Konwencja o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska #
#
PREAMBUŁA #
Strony niniejszej konwencji,
przypominając zasadę 1 Deklaracji Sztokholmskiej w sprawie środowiska człowieka,
przypominając także zasadę 10 Deklaracji z Rio w sprawie środowiska i rozwoju,
przypominając również rezolucje Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 37/7 z 28 października 1982 r. w sprawie Światowej Karty Przyrody oraz nr 45/94 z 14 grudnia 1990 r. o potrzebie zapewnienia zdrowego środowiska dla pomyślności jednostek,
przypominając Europejską Kartę Środowiska i Zdrowia uchwaloną na pierwszej Europejskiej Konferencji na temat środowiska i zdrowia Światowej Organizacji Zdrowia we Frankfurcie nad Menem 8 grudnia 1989 r.,
potwierdzając potrzebę ochrony, zachowania i ulepszania stanu środowiska oraz zapewnienia zrównoważonego i przyjaznego środowisku rozwoju,
uznając, że odpowiednia ochrona środowiska jest niezbędna dla ludzkiej pomyślności i korzystania z podstawowych praw człowieka, włączając w to prawo do życia jako takiego,
uznając, że każda osoba ma prawo do życia w środowisku odpowiednim dla jej zdrowia i pomyślności oraz obowiązek, tak osobiście, jak i we współdziałaniu z innymi, ochrony i ulepszania środowiska dla dobra obecnego i przyszłych pokoleń,
uważając, że aby być zdolnym do dochodzenia tego prawa i spełniania tego obowiązku, obywatele muszą mieć dostęp do informacji, muszą być uprawnieni do uczestnictwa w podejmowaniu decyzji i muszą mieć dostęp do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, oraz uznając, iż obywatele mogą potrzebować w tym zakresie pomocy, aby realizować swoje uprawnienia,
uznając, że w sprawach dotyczących środowiska ułatwiony dostęp do informacji i udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji poprawia jakość i wykonanie decyzji, przyczynia się do wzrostu społecznej świadomości zagadnień ochrony środowiska, daje społeczeństwu możliwość zgłaszania swych poglądów, a władzy publicznej możliwość ich należytego uwzględnienia,
dążąc w ten sposób do wzmożenia odpowiedzialności i jawności w podejmowaniu decyzji i wzmocnienia społecznego poparcia dla decyzji dotyczących środowiska,
uznając celowość jawności we wszystkich gałęziach władzy i zachęcając organy ustawodawcze do stosowania zasad tej konwencji w swoim postępowaniu,
uznając też, że społeczeństwo powinno być świadome procedur udziału w podejmowaniu decyzji w sprawach dotyczących środowiska, mieć do nich swobodny dostęp i wiedzieć, jak z nich korzystać,
uznając także znaczenie odpowiednich ról, jakie indywidualni obywatele, organizacje pozarządowe i sektor prywatny mogą odgrywać w ochronie środowiska,
pragnąc promować edukację ekologiczną, aby pogłębiać rozumienie zagadnień środowiska i zrównoważonego rozwoju, oraz wzmacniać powszechną wiedzę społeczeństwa o rozstrzygnięciach mających wpływ na środowisko i zrównoważony rozwój oraz udział w ich podejmowaniu,
zauważając w tym kontekście znaczenie wykorzystania środków masowego przekazu oraz elektronicznych lub innych przyszłych form komunikacji,
uznając znaczenie pełnego zintegrowania aspektów środowiskowych w podejmowaniu decyzji urzędowych oraz związanej z tym potrzeby posiadania przez władze publiczne rzetelnych, pełnych i aktualnych informacji dotyczących ochrony środowiska,
potwierdzając, iż władze publiczne gromadzą informacje dotyczące środowiska w interesie publicznym,
mając na uwadze, że skuteczne mechanizmy prawne powinny być dostępne dla społeczeństwa, w tym dla organizacji społecznych, tak aby chronione były jego słuszne interesy, a prawo egzekwowane,
zauważając znaczenie dostarczania konsumentom rzetelnej informacji o produktach dla umożliwienia im dokonywania wyborów ze świadomością wynikających stąd konsekwencji dla środowiska,
dostrzegając zaniepokojenie społeczeństwa zamierzonym uwalnianiem genetycznie zmodyfikowanych organizmów do środowiska oraz potrzebę wzmożonej jawności i zwiększonego udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji w tej dziedzinie,
przekonane, że wykonywanie niniejszej konwencji przyczyni się do umocnienia demokracji w regionie Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ),
świadome roli, jaką w tym względzie odgrywa EKG ONZ, i przypominając, inter alia, Wytyczne EKG w dziedzinie dostępu do informacji dotyczących ochrony środowiska oraz udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji w sprawach związanych z ochroną środowiska zaaprobowane w Deklaracji Ministerialnej przyjętej na Trzeciej Konferencji Ministerialnej “Środowisko dla Europy” w Sofii, Bułgaria 25 października 1995 r.,
mając w pamięci stosowne postanowienia Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym (Espoo 1991 r.) oraz Konwencji w sprawie transgranicznych skutków awarii przemysłowych i Konwencji o ochronie i użytkowaniu cieków granicznych i jezior międzynarodowych, obydwu podpisanych w Helsinkach 17 marca 1992 r., oraz innych regionalnych konwencji,
przeświadczone, że przyjęcie niniejszej konwencji przyczyni się do dalszego wzmocnienia procesu “Środowisko dla Europy” i wyników Czwartej Konferencji Ministerialnej w Aarhus w Danii w czerwcu 1998 r.,
uzgodniły, co następuje:
Artykuł 1 #
Cel #
W celu przyczynienia się do ochrony prawa każdej osoby, z obecnego oraz przyszłych pokoleń, do życia w środowisku odpowiednim dla jej zdrowia i pomyślności, każda ze Stron zagwarantuje, w sprawach dotyczących środowiska, uprawnienia do dostępu do informacji, udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępu do wymiaru sprawiedliwości zgodnie z postanowieniami niniejszej konwencji.
Artykuł 5 #
Zbieranie i rozpowszechnianie informacji dotyczących środowiska #
Artykuł 7 #
Udział społeczeństwa w odniesieniu do planów, programów i wytycznych polityki mających znaczenie dla środowiska #
Każda ze Stron podejmie odpowiednie praktyczne lub inne postanowienia, aby społeczeństwo uczestniczyło w przygotowywaniu planów i programów mających znaczenie dla środowiska, w ramach przejrzystych i bezstronnych mechanizmów, otrzymując uprzednio niezbędne informacje. W ramach tych mechanizmów stosowany będzie artykuł 6 ustępy 3, 4 i 8. Zakres podmiotowy udziału społeczeństwa określi właściwa władza publiczna, biorąc pod uwagę cele niniejszej konwencji.
Każda ze Stron dołoży starań, aby w odpowiednim zakresie przewidzieć możliwości udziału społeczeństwa w przygotowywaniu wytycznych polityki mających znaczenie dla środowiska.
#
Artykuł 9 #
Dostęp do wymiaru sprawiedliwości #
Określenie tego, co stanowi wystarczający interes oraz naruszenie uprawnień, następuje zgodnie z wymaganiami prawa krajowego i stosownie do celu, jakim jest przyznanie zainteresowanej społeczności szerokiego dostępu do wymiaru sprawiedliwości w zakresie określonym niniejszą konwencją. Dla osiągnięcia tego, interes organizacji pozarządowej spełniającej wymagania, o których mowa w artykule 2 ustęp 5, uważa się za wystarczający w rozumieniu litery (a). Taką organizację uważa się również za posiadającą uprawnienia mogące być przedmiotem naruszeń w rozumieniu litery (b).
Postanowienia niniejszego ustępu 2 nie wykluczają możliwości istnienia procedury odwoławczej przed organem administracyjnym i nie mają wpływu na obowiązek wyczerpania administracyjnych procedur odwoławczych przed skorzystaniem z sądowej procedury odwoławczej, jeżeli taki obowiązek jest przewidziany w prawie krajowym.
ZAŁĄCZNIKI #
1. W przypadku poddania sporu arbitrażowi, stosownie do artykułu 16 ustęp 2 niniejszej konwencji, strona lub strony zawiadamiają sekretariat o przedmiocie arbitrażu, wskazując w szczególności artykuły niniejszej konwencji, których interpretacja lub zastosowanie jest przedmiotem sporu. Sekretariat przekaże otrzymaną informację wszystkim Stronom niniejszej konwencji.
2. Trybunał arbitrażowy będzie się składał z trzech członków. Zarówno strona lub strony skarżące, jak i inna strona lub strony w sporze, wyznaczą po jednym arbitrze. Dwóch wyznaczonych w ten sposób arbitrów mianuje wspólnie trzeciego arbitra, który będzie przewodniczącym trybunału arbitrażowego. Przewodniczący trybunału arbitrażowego nie może być obywatelem strony biorącej udział w sporze, ani jego miejsce stałego pobytu nie może znajdować się na terytorium żadnej z tych stron, nie może być związany w żadnym charakterze z przedmiotem sporu.
3. Jeżeli przewodniczący trybunału arbitrażowego nie został wyznaczony w ciągu dwóch miesięcy od wyznaczenia drugiego arbitra, Sekretarz Wykonawczy Europejskiej Komisji Gospodarczej, na prośbę jednej ze stron sporu, mianuje przewodniczącego w ciągu następnych dwóch miesięcy.
4. Jeżeli jedna ze stron w sporze nie wyznaczy arbitra w ciągu dwóch miesięcy od przyjęcia zawiadomienia, druga strona może poinformować o tym Sekretarza Wykonawczego Europejskiej Komisji Gospodarczej, który wyznaczy przewodniczącego trybunału arbitrażowego w ciągu następnych dwóch miesięcy. Po nominacji przewodniczącego trybunału arbitrażowego poprosi stronę, która nie wyznaczyła arbitra, o zrobienie tego w ciągu dwóch miesięcy. Po tym okresie poinformuje on o braku arbitra Sekretarza Wykonawczego Europejskiej Komisji Gospodarczej, który dokona tej nominacji w ciągu następnych dwóch miesięcy.
5. Trybunał arbitrażowy wydaje decyzje zgodnie z międzynarodowym prawem oraz w zgodzie z postanowieniami niniejszej konwencji.
6. Każdy trybunał arbitrażowy ustanowiony na mocy niniejszych postanowień sformułuje własne przepisy proceduralne.
7. Decyzje trybunału arbitrażowego, dotyczące zarówno spraw proceduralnych, jak i przedmiotu sporu, będą podejmowane większością głosów jego członków.
8. Trybunał może zastosować wszelkie odpowiednie środki dla ustalenia faktów.
9. Strony sporu będą ułatwiać pracę trybunału arbitrażowego oraz, wykorzystując wszelkie środki znajdujące się w ich dyspozycji, w szczególności:
(a) będą dostarczały wszelkich stosownych dokumentów, wymagań i informacji oraz
(b) umożliwią mu, jeśli to będzie konieczne, powoływanie świadków lub ekspertów oraz uzyskiwanie ich świadectwa.
10. Strony i arbitrzy są zobowiązani przestrzegać poufności każdej informacji, którą otrzymają poufnie w czasie przewodu trybunału arbitrażowego.
11. Trybunał arbitrażowy może, na żądanie jednej ze stron, zalecić przejściowe środki ochrony.
12. Jeżeli jedna ze stron w sporze nie zjawi się przed trybunałem arbitrażowym lub nie zdoła obronić swojej racji, druga strona może zażądać, aby trybunał arbitrażowy kontynuował przewód i przedstawił decyzję końcową. Nieobecność strony lub niepowodzenie strony w obronie swojej racji nie będzie stanowić przeszkody dla przewodu. Trybunał arbitrażowy przed przedstawieniem decyzji końcowej musi upewnić się, że skarga jest właściwie uzasadniona w świetle faktów i prawa.
13. Trybunał arbitrażowy może wysłuchać i uznać skargi przeciwne powstające bezpośrednio z przedmiotu sporu.
14. Wydatki trybunału arbitrażowego, włącznie z wynagrodzeniem jego członków, będą ponosić strony sporu w równych częściach, jeżeli trybunał nie określi tego inaczej z powodu szczególnych okoliczności sprawy. Trybunał będzie prowadził zapisy wszystkich wydatków i sporządzi dla stron na ten temat komunikat końcowy.
15. Każda ze Stron niniejszej konwencji, która może wykazywać zainteresowanie o charakterze prawnym przedmiotem sporu i której może dotyczyć decyzja w sprawie sporu, może za zgodą trybunału interweniować w czasie przewodu.
16. Trybunał arbitrażowy wyda wyrok w ciągu pięciu miesięcy od daty jego powołania, jeżeli nie uzna za konieczne rozszerzenia limitu czasu na okres nieprzekraczający pięciu miesięcy.
17. Wyrok trybunału arbitrażowego powinien podać uzasadnienie. Wyrok jest ostateczny i wiążący dla wszystkich stron sporu. Trybunał arbitrażowy przekaże wyrok stronom sporu oraz sekretariatowi. Sekretariat ma przekazać otrzymaną informację wszystkim Stronom niniejszej konwencji.
18. Każdy spór, który może powstać pomiędzy Umawiającymi się Stronami, dotyczący interpretacji lub wykonania wyroku końcowego, może być przedłożony przez każdą Umawiającą się Stronę trybunałowi arbitrażowemu, który wydał decyzję, lub, jeżeli ten ostatni nie jest osiągalny, innemu trybunałowi utworzonemu w tym celu w sposób, w jaki został powołany pierwszy.
Po zapoznaniu się z powyższą konwencją, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczam, że:
– została ona uznana za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych,
– jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona,
– będzie niezmiennie zachowywana.
Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.
Dano w Warszawie dnia 31 grudnia 2001 r.
Dodaj komentarz