Pakt Migracyjny Komunikat Komisji w sprawie nowego paktu o migracji i azylu z 23.9.2020 r.

1. WPROWADZENIE: NOWY PAKT O MIGRACJI I AZYLU #

Migracja była stałym elementem historii ludzkości i wywierała głęboki wpływ na społeczeństwo europejskie, jego gospodarkę i kulturę. Przy dobrze zarządzanym systemie migracja może przyczynić się do wzrostu gospodarczego, innowacji i dynamiki społecznej. Kluczowe wyzwania społeczne, przed którymi stoi dzisiejszy świat – demografia, zmiany klimatyczne, bezpieczeństwo, globalny wyścig o talenty i nierówność – wszystkie mają wpływ na migrację. Imperatywy polityczne, takie jak swobodny przepływ w strefie Schengen, ochrona praw podstawowych, zapewnianie bezpieczeństwa i uzupełnianie braków w kwalifikacjach, wymagają skutecznej polityki migracyjnej. Zadanie stojące przed UE i jej państwami członkowskimi, przy jednoczesnym zaspokajaniu pilnych potrzeb, polega na zbudowaniu systemu, który zarządza migracją i normalizuje ją w perspektywie długoterminowej, a także jest w pełni osadzony w wartościach europejskich i prawie międzynarodowym.

Nowy pakt o migracji i azylu oferuje nowy początek realizacji tego zadania. Kryzys uchodźczy w latach 2015–2016 ujawnił poważne niedociągnięcia, a także złożoność zarządzania sytuacją, która w różny sposób wpływa na różne państwa członkowskie. Ujawniło to autentyczne obawy i wydobyło na powierzchnię różnice, które należy uznać i przezwyciężyć. Przede wszystkim uwydatniło podstawową prawdę tkwiącą w naturze UE: że każde działanie ma konsekwencje dla innych . Podczas gdy niektóre państwa członkowskie w dalszym ciągu stoją przed wyzwaniem związanym z zarządzaniem granicami zewnętrznymi, inne muszą radzić sobie z napływem masowym drogą lądową lub morską lub z przeludnionymi ośrodkami recepcyjnymi, a jeszcze inne w dalszym ciągu borykają się z dużą liczbą nielegalnych przepływów migrantów. Potrzebne są nowe, trwałe ramy europejskie , aby zarządzać współzależnością między politykami i decyzjami państw członkowskich oraz aby zapewnić właściwą reakcję na możliwości i wyzwania w normalnych czasach, w sytuacjach presji i w sytuacjach kryzysowych: takie, które mogą zapewnić pewność, jasność i godne warunki dla mężczyzn, kobiet i dzieci przybywających do UE, co może również pozwolić Europejczykom zaufać, że migracja jest zarządzana w sposób skuteczny i humanitarny, w pełni zgodny z naszymi wartościami.

Nowy Pakt uznaje, że żadne państwo członkowskie nie powinno ponosić nieproporcjonalnej odpowiedzialności i że wszystkie państwa członkowskie powinny stale przyczyniać się do solidarności .

Zapewnia kompleksowe podejście, łącząc politykę w obszarach migracji, azylu, integracji i zarządzania granicami , uznając, że ogólna skuteczność zależy od postępu na wszystkich frontach. Tworzy szybsze i płynniejsze procesy migracji oraz lepsze zarządzanie polityką migracyjną i graniczną, wspierane przez nowoczesne systemy informatyczne i skuteczniejsze agencje. Ma na celu ograniczenie niebezpiecznych i nielegalnych tras oraz promowanie zrównoważonych i bezpiecznych legalnych ścieżek dla osób potrzebujących ochrony. Odzwierciedla on rzeczywistość, w której większość migrantów przybywa do UE legalnymi kanałami, które powinny być lepiej dopasowane do potrzeb rynku pracy UE. Zwiększy także zaufanie do polityk UE, usuwając istniejące luki we wdrażaniu.

Ta wspólna reakcja musi obejmować stosunki UE z krajami trzecimi , ponieważ wewnętrzny i zewnętrzny wymiar migracji są ze sobą nierozerwalnie powiązane: ścisła współpraca z partnerami ma bezpośredni wpływ na skuteczność polityk wewnątrz UE. Zajęcie się pierwotnymi przyczynami nielegalnej migracji, zwalczanie przemytu migrantów, pomoc uchodźcom przebywającym w państwach trzecich i wspieranie dobrze zarządzanej legalnej migracji to cenne cele, do których UE i nasi partnerzy mogą dążyć w drodze kompleksowych, zrównoważonych i dostosowanych do indywidualnych potrzeb partnerstw.

Opracowując Nowy Pakt, Komisja przeprowadziła specjalistyczne konsultacje techniczne na wysokim szczeblu z Parlamentem Europejskim, wszystkimi państwami członkowskimi oraz wieloma różnymi zainteresowanymi stronami ze społeczeństwa obywatelskiego, partnerami społecznymi i przedsiębiorstwami. Nowy pakt został ukształtowany na podstawie wniosków wyciągniętych z debat międzyinstytucjonalnych od czasu przedstawienia przez Komisję wniosków z 2016 r. dotyczących reformy wspólnego europejskiego systemu azylowego. Zachowa kompromisy osiągnięte już w sprawie istniejących wniosków i doda nowe elementy, aby zapewnić niezbędną równowagę we wspólnych ramach, łączących wszystkie aspekty polityki azylowej i migracyjnej. Usunie luki między różnymi realiami, z jakimi borykają się różne państwa członkowskie, oraz będzie promować wzajemne zaufanie poprzez zapewnianie wyników poprzez skuteczne wdrażanie. Wspólne zasady są niezbędne, ale nie wystarczą. Współzależność państw członkowskich sprawia również, że niezbędne jest zapewnienie pełnego, przejrzystego i spójnego wdrożenia w terenie.

2.WSPÓLNE EUROPEJSKIE RAMY ZARZĄDZANIA MIGRACJĄ I AZYLU #

Od czasu kryzysu uchodźczego w latach 2015–2016 wyzwania się zmieniły. Mieszane przepływy uchodźców i migrantów oznaczają większą złożoność i zwiększoną potrzebę mechanizmów koordynacji i solidarności. UE i państwa członkowskie znacznie zacieśniły współpracę w zakresie polityki migracyjnej i azylowej. Reakcje państw członkowskich na niedawną sytuację w ośrodku recepcyjnym w Morii pokazały podział odpowiedzialności i solidarność w działaniu. Plan Komisji dotyczący współpracy z władzami krajowymi nad wspólnym projektem pilotażowym dotyczącym nowego ośrodka recepcyjnego pokazuje, jak współpraca może przebiegać w najbardziej operacyjny sposób. Aby wesprzeć realizację tego wspólnego pilotażu, Komisja wraz z państwami członkowskimi i agencjami UE utworzy zintegrowaną grupę zadaniową. Jednakże reakcje doraźne nie mogą zapewnić trwałej odpowiedzi, w związku z czym nadal utrzymują się główne słabości strukturalne, zarówno w zakresie projektowania, jak i wdrażania. Niespójności między krajowymi systemami azylu i powrotów, a także niedociągnięcia we wdrażaniu uwidoczniły nieefektywności i wzbudziły obawy co do sprawiedliwości. Jednocześnie prawidłowe funkcjonowanie polityki migracyjnej i azylowej w UE wymaga również wzmocnionej współpracy w zakresie migracji z partnerami spoza UE.

Konieczne jest zatem kompleksowe podejście, które uznaje zbiorową odpowiedzialność, uwzględnia najbardziej podstawowe obawy wyrażone w negocjacjach prowadzonych od 2016 r. – w szczególności w odniesieniu do solidarności – oraz eliminuje luki we wdrażaniu. Podejście to będzie opierać się na postępie poczynionym od 2016 r., ale wprowadzi również wspólne europejskie ramy i lepsze zarządzanie zarządzaniem migracjami i azylem, a także nowy mechanizm solidarności. Dzięki temu procedury na granicy będą spójniejsze i skuteczniejsze, a także zapewniony zostanie jednolity standard warunków przyjmowania .

2.1 Nowe procedury umożliwiające szybkie ustalenie statusu po przybyciu     #

Na granicy zewnętrznej UE musi zlikwidować luki między kontrolami na granicach zewnętrznych a procedurami azylowymi i powrotowymi. Proces ten powinien być szybki i obejmować jasne i sprawiedliwe zasady dotyczące zezwoleń na wjazd i dostępu do odpowiedniej procedury. Komisja proponuje ustanowienie jednolitej procedury na granicy mającej zastosowanie do wszystkich obywateli państw trzecich przekraczających granicę bez zezwolenia, obejmującej kontrolę przed wjazdem, procedurę azylową i, w stosownych przypadkach, procedurę szybkiego powrotu – integrując w ten sposób obecnie odrębne procesy.

Pierwszym krokiem powinna być kontrola przed wjazdem 2 mająca zastosowanie wobec  wszystkich obywateli państw trzecich przekraczających granicę zewnętrzną bez zezwolenia. Kontrola ta będzie obejmować identyfikację, kontrole stanu zdrowia i bezpieczeństwa, pobieranie odcisków palców i rejestrację w bazie danych Eurodac. Będzie to stanowić pierwszy krok w całym systemie azylu i powrotów, zwiększy przejrzystość dla zainteresowanych osób na wczesnym etapie i zbuduje zaufanie do systemu. Będzie sprzyjać bliższej współpracy między wszystkimi właściwymi organami, przy wsparciu agencji UE. Badanie przyspieszy proces ustalenia, jaki jest stan danej osoby i jakie postępowanie należy zastosować. Aby zapewnić przeprowadzenie tych samych kontroli w przypadku wszystkich nielegalnych przybyszów przed legalnym wjazdem na terytorium państwa członkowskiego, państwa członkowskie będą musiały także przeprowadzić kontrolę bezpieczeństwa, jeśli dana osoba wymknie się kontroli granicznej, ale zostanie później zidentyfikowana na terytorium państwa członkowskiego Państwo. 

Komisja proponuje również ukierunkowaną zmianę swojego wniosku z 2016 r. dotyczącego nowego rozporządzenia w sprawie procedur azylowych 3 , aby umożliwić bardziej skuteczne, a jednocześnie elastyczne stosowanie procedur granicznych jako drugi etap procesu. Przepisy dotyczące procedur azylowych i powrotowych na granicy zostałyby zebrane w jednym instrumencie legislacyjnym. Procedury graniczne umożliwiają szybką ścieżkę rozpatrzenia wniosku, podobnie jak podstawy przyspieszenia, takie jak koncepcje bezpiecznych krajów pochodzenia lub bezpiecznych krajów trzecich. Wnioski o azyl, które mają małe szanse na przyjęcie, należy szybko rozpatrywać, bez konieczności legalnego wjazdu na terytorium państwa członkowskiego. Miałoby to zastosowanie do oświadczeń przedstawionych przez wnioskodawców wprowadzających władze w błąd, pochodzących z krajów o niskim wskaźniku uznawalności, które prawdopodobnie nie potrzebują ochrony lub stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego . Chociaż wnioski o azyl złożone na zewnętrznych granicach UE muszą być rozpatrywane w ramach unijnych procedur azylowych, nie stanowią one automatycznego prawa do wjazdu do UE. Zwykła procedura azylowa nadal miałaby zastosowanie do innych wniosków o azyl i stałaby się bardziej skuteczna, zapewniając przejrzystość osobom składającym uzasadnione wnioski. Ponadto powinna istnieć możliwość relokacji wnioskodawców w trakcie procedury granicznej, co umożliwi kontynuację procedur w innym państwie członkowskim. 

W przypadku osób, których wnioski zostały odrzucone w procedurze azylowej na granicy, natychmiast miałaby zastosowanie unijna procedura powrotna na granicy. Wyeliminowałoby to ryzyko nielegalnego przemieszczania się i dałoby wyraźny sygnał przemytnikom. Byłoby to szczególnie ważne narzędzie na trasach, na których znajduje się duża liczba osób ubiegających się o azyl z krajów o niskim wskaźniku przyznawania azylu.

Zostaną wprowadzone wszelkie niezbędne gwarancje, aby zapewnić każdej osobie indywidualną ocenę, a podstawowe gwarancje pozostaną w pełni, przy pełnym poszanowaniu zasady non-refoulement i praw podstawowych. Szczególna uwaga zwrócona na potrzeby osób najbardziej bezbronnych obejmowałaby ogólne zwolnienie z procedur granicznych, w przypadku gdy nie można zapewnić niezbędnych gwarancji. Aby zagwarantować skuteczny dostęp do procedur azylowych i poszanowanie praw podstawowych, państwa członkowskie, ściśle współpracując z Agencją Praw Podstawowych, wprowadzą skuteczny mechanizm monitorowania już na etapie kontroli jako dodatkowe zabezpieczenie.

Nowe procedury umożliwią organom azylowym i migracyjnym skuteczniejszą ocenę uzasadnionych wniosków, szybsze wydawanie decyzji, a tym samym przyczynią się do lepszego i bardziej wiarygodnego funkcjonowania polityki azylowej i powrotowej. Przyniesie to korzyści zarówno państwom członkowskim, jak i całej UE: prace powinny być wspierane zasobami i wiedzą fachową agencji UE, a także funduszami UE.

Rozporządzenie w sprawie procedur azylowych ustanowiłoby również dostępny, skuteczny i terminowy proces decyzyjny oparty na prostszych, jaśniejszych i krótszych procedurach, odpowiednich gwarancjach proceduralnych dla osób ubiegających się o azyl oraz narzędziach zapobiegających obchodzeniu ograniczeń. Większy stopień harmonizacji koncepcji bezpiecznego kraju pochodzenia i bezpiecznego kraju trzeciego za pośrednictwem unijnych wykazów identyfikujących takie kraje jak te z Bałkanów Zachodnich będzie szczególnie ważny w dalszych negocjacjach, w oparciu o wcześniejsze dyskusje międzyinstytucjonalne.

2.2 Wspólne ramy solidarności i podziału odpowiedzialności     #

Z doświadczeń zdobytych w negocjacjach w sprawie wniosków z 2016 r. dotyczących reformy wspólnego europejskiego systemu azylowego jasno wynika, że ​​potrzebne jest podejście wykraczające poza ograniczenia obowiązującego rozporządzenia dublińskiego. Zasady ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za wniosek o azyl powinny stanowić część wspólnych ram i zapewniać mądrzejsze i bardziej elastyczne narzędzia pomagające państwom członkowskim stojącym przed największymi wyzwaniami. W związku z tym Komisja wycofa swój wniosek z 2016 r. zmieniający rozporządzenie dublińskie w celu jego zastąpienia nowym, szerszym instrumentem wspólnych ram zarządzania azylem i migracją – rozporządzeniem w sprawie zarządzania azylem i migracją 4 . Reforma ta jest pilna i do końca 2020 r. należy osiągnąć porozumienie polityczne w sprawie podstawowych zasad . 

Te nowe wspólne ramy określą zasady i struktury potrzebne do zintegrowanego podejścia do polityki migracyjnej i azylowej , które zapewni sprawiedliwy podział odpowiedzialności i skutecznie rozwiąże problem napływu mieszanego osób potrzebujących ochrony międzynarodowej i osób , które jej nie potrzebują. Obejmuje to nowy mechanizm solidarności mający na celu włączenie sprawiedliwości do systemu azylowego UE, odzwierciedlający różne wyzwania stwarzane przez różne położenie geograficzne i zapewniający wniesienie wkładu przez wszystkich w drodze solidarności, tak aby rzeczywiste potrzeby powstałe w wyniku nielegalnego napływu migrantów i osób ubiegających się o azyl nie zostały zaspokojone przez poszczególne państwa członkowskie , ale przez całą UE. Solidarność oznacza, że ​​wszystkie państwa członkowskie powinny wnieść swój wkład, jak wyjaśnił Europejski Trybunał Sprawiedliwości 5 .

Nowy mechanizm solidarności będzie skupiał się przede wszystkim na sponsorowaniu relokacji lub powrotów. W ramach sponsorowania powrotów państwa członkowskie zapewniłyby wszelkie niezbędne wsparcie państwu członkowskiemu znajdującemu się pod presją, aby szybko odesłać osoby, które nie mają prawa pobytu, przy czym wspierające państwo członkowskie ponosiłoby pełną odpowiedzialność, jeżeli powrót nie zostanie przeprowadzony w ustalonym terminie. Państwa członkowskie mogą skoncentrować się na narodowościach, w przypadku których widzą większe szanse na osiągnięcie powrotów. Chociaż każde państwo członkowskie musiałoby wnieść wkład w relokację lub sponsorowanie powrotów i zastosowany zostałby klucz podziału, państwa członkowskie będą miały swobodę decydowania, czy i w jakim stopniu dzielić swoje wysiłki pomiędzy osoby, które mają zostać relokowane, a osoby, do których mają powrócić sponsoring miałby zastosowanie. Dostępna byłaby również możliwość wniesienia wkładu w formie innych form solidarności, takich jak budowanie potencjału, wsparcie operacyjne, wiedza techniczna i operacyjna, a także wsparcie w zakresie zewnętrznych aspektów migracji. Chociaż siatka bezpieczeństwa zawsze pozostawia państwom członkowskim realne alternatywy dla relokacji, sieć bezpieczeństwa zapewni skuteczne złagodzenie presji wywieranej na państwo członkowskie w wyniku relokacji lub sponsorowania powrotów. Należy również uwzględnić specyficzną sytuację działań poszukiwawczo-ratowniczych i grup szczególnie bezbronnych, a Komisja sporządzi pulę przewidywanych środków solidarności obejmujących głównie relokacje, wskazane co roku przez państwa członkowskie, w oparciu o krótkoterminowe prognozy Komisji dla przewidywanych zejścia na ląd na wszystkich trasach, a także dla grup szczególnie wrażliwych, które według przewidywań będą wymagały relokacji.

Obecne przepisy dotyczące przenoszenia odpowiedzialności za rozpatrzenie wniosku o ochronę międzynarodową między państwami członkowskimi mogą stanowić zachętę do niedozwolonego przemieszczania się, w szczególności gdy przeniesienie odpowiedzialności wynika z zachowania wnioskodawcy (np. w przypadku ucieczki wnioskodawcy). Należy zatem wzmocnić system i zlikwidować luki w przepisach. Chociaż obecne kryteria ustalania odpowiedzialności będą nadal obowiązywać, należy udoskonalić zasady dotyczące odpowiedzialności za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej, aby zwiększyć skuteczność systemu, zniechęcać do nadużyć i zapobiegać nieuprawnionemu przemieszczaniu się. Powinny również istnieć jasne obowiązki wnioskodawcy i określone konsekwencje w przypadku ich nieprzestrzegania. Dodatkowym krokiem będzie zmiana dyrektywy w sprawie rezydentów długoterminowych, tak aby beneficjenci ochrony międzynarodowej mieli motywację do pozostania w państwie członkowskim, które udzieliło ochrony międzynarodowej, z perspektywą uzyskania statusu rezydenta długoterminowego po trzech latach legalnego i nieprzerwanego zamieszkania w tym Państwie Członkowskim . Pomogłoby to również w ich integracji ze społecznościami lokalnymi.

2.3 Wzajemne zaufanie dzięki solidnemu zarządzaniu i monitorowaniu wdrażania     #

Aby polityka zarządzania granicami, azylu i powrotów była skuteczna, musi dobrze działać na poziomie krajowym, a w przypadku integracji migrantów – na poziomie lokalnym. Dlatego też polityki krajowe muszą być spójne z ogólnym podejściem europejskim. Celem nowego rozporządzenia w sprawie zarządzania azylem i migracją będzie osiągnięcie tego poprzez bliższą współpracę europejską. Poprawi to planowanie, gotowość i monitorowanie zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym. Ustrukturyzowany proces zapewniłby pomoc UE, tak aby państwa członkowskie mogły pomagać sobie nawzajem w budowaniu odpornego, skutecznego i elastycznego systemu, obejmującego strategie krajowe integrujące politykę azylową i powrotową na poziomie krajowym. Strategia europejska wyznaczałaby kierunki i wsparcie dla państw członkowskich. Komisja przygotuje również sprawozdanie na temat gotowości i rezerw na podstawie rocznych sprawozdań państw członkowskich. Zapewniłoby to perspektywiczną perspektywę uwzględnienia zagrożeń i możliwości związanych z zarządzaniem migracjami, aby poprawić zarówno zdolność, jak i gotowość do reagowania.

Kluczem do zaufania do polityk UE i polityk krajowych jest spójność we wdrażaniu, wymagająca zwiększonego monitorowania i wsparcia operacyjnego ze strony agencji UE. Obejmuje to bardziej systematyczne monitorowanie przez Komisję zarówno istniejących, jak i nowych przepisów, w tym w drodze postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego.

Kluczową rolę będą odgrywać systemy kontroli jakości związane z zarządzaniem migracją, takie jak mechanizm oceny Schengen oraz oceny narażenia Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex). Kolejnym ważnym krokiem będzie przyszłe monitorowanie systemów azylowych uwzględnione w najnowszym kompromisie w sprawie wniosku dotyczącego nowej Agencji Unii Europejskiej ds. Azylu . Nowy mandat stanowiłby odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie państw członkowskich na wsparcie operacyjne i wytyczne dotyczące wdrażania wspólnych zasad azylu, a także zapewniłby większą konwergencję. Zwiększyłoby to wzajemne zaufanie dzięki nowemu monitorowaniu systemów azylowych i przyjmowania w państwach członkowskich oraz dzięki możliwości wydawania przez Komisję zaleceń dotyczących środków pomocy. Przepisy te należy przyjąć jeszcze w tym roku, aby umożliwić szybkie udostępnienie tego praktycznego wsparcia, przy jednoczesnym uwzględnieniu faktu, że wprowadzenie nowych struktur, takich jak monitorowanie, może wymagać trochę czasu.

2.4 Wspieranie dzieci i osób bezbronnych     #

Unijny system zarządzania azylem i migracją musi uwzględniać szczególne potrzeby grup szczególnie wrażliwych , w tym poprzez przesiedlenia . Komisja uznała potrzeby dzieci za priorytet, ponieważ migrujący chłopcy i dziewczęta są szczególnie bezbronni 6 . Zostanie to w pełni uwzględnione w szerzej zakrojonych inicjatywach mających na celu promowanie praw i interesów dzieci, takich jak Strategia na rzecz praw dziecka, zgodnie zarówno z prawem międzynarodowym dotyczącym praw uchodźców i dzieci, jak i z Kartą podstawowych praw dziecka Prawa 7 .

Reforma przepisów UE dotyczących azylu i powrotów stanowi okazję do wzmocnienia gwarancji i standardów ochrony na mocy prawa UE w odniesieniu do dzieci-migrantów. Nowe przepisy zagwarantują, że we wszystkich decyzjach dotyczących dzieci-migrantów najważniejsze będzie uwzględnienie najlepszego interesu dziecka oraz poszanowanie prawa dziecka do bycia wysłuchanym. Należy szybciej mianować przedstawicieli małoletnich bez opieki i zapewniać im wystarczające zasoby. Należy wzmocnić Europejską Sieć Opieki 8 i odgrywać większą rolę w koordynacji, współpracy i budowaniu potencjału opiekunów. Dzieci bez opieki oraz dzieci poniżej dwunastego roku życia wraz z rodzinami powinny być zwolnione z procedury granicznej, chyba że istnieją względy bezpieczeństwa. We wszystkich innych odpowiednich procedurach azylowych należy skutecznie zapewnić gwarancje proceduralne specyficzne dla dziecka i dodatkowe wsparcie. System musi być dostosowany tak, aby odzwierciedlał szczególne potrzeby dzieci na każdym etapie, zapewniając skuteczne alternatywy dla zatrzymania, promując szybkie łączenie rodzin i zapewniając, że głos organów zajmujących się ochroną dzieci zostanie wysłuchany. Dzieciom należy zapewnić odpowiednie zakwaterowanie i pomoc, w tym pomoc prawną, przez cały czas trwania procedur ustalania statusu. Wreszcie powinni mieć także szybki i niedyskryminujący dostęp do edukacji oraz wczesny dostęp do usług integracyjnych.

Ryzyko związane z handlem ludźmi na szlakach migracyjnych jest wysokie, zwłaszcza ryzyko, że kobiety i dziewczęta staną się ofiarami handlu ludźmi w celu wykorzystania seksualnego lub innych form przemocy ze względu na płeć. Sieci handlarzy ludźmi nadużywają procedur azylowych i korzystają z ośrodków recepcyjnych w celu identyfikacji potencjalnych ofiar 9 . Wczesna identyfikacja potencjalnych ofiar spoza UE będzie konkretnym tematem przyszłego podejścia Komisji do wykorzenienia handlu ludźmi, jak określono w niedawnej strategii unii bezpieczeństwa 10 .

2.5 Skuteczny i wspólny unijny system powrotów     #

Unijne przepisy migracyjne mogą być wiarygodne tylko wtedy, gdy osoby, które nie mają prawa pobytu w UE, zostaną skutecznie zawrócone. Obecnie jedynie około jedna trzecia osób, którym nakazano powrót z państw członkowskich, faktycznie wyjeżdża. Podważa to zaufanie obywateli do całego systemu zarządzania azylem i migracją i działa jako zachęta do nielegalnej migracji. Naraża również osoby przebywające nielegalnie na niepewne warunki i wyzysk przez siatki przestępcze. Skuteczność powrotów różni się obecnie w zależności od państwa członkowskiego i zależy w dużej mierze od przepisów i możliwości krajowych, a także od stosunków z konkretnymi państwami trzecimi. Potrzebny jest wspólny unijny system powrotów , który łączy silniejsze struktury wewnątrz UE ze skuteczniejszą współpracą z krajami trzecimi w zakresie powrotów i readmisji . Należy go opracować w oparciu o przekształcenie dyrektywy powrotowej i skuteczne wsparcie operacyjne, w tym za pośrednictwem Fronteksu. Podejście to byłoby korzystne w przypadku procesu zaproponowanego na mocy rozporządzenia o zarządzaniu azylem i migracją, mającego na celu określenie środków, jeśli jest to wymagane, w celu zachęcenia do współpracy z krajami trzecimi 11 . Wspólny unijny system powrotów powinien uwzględniać sponsorowanie powrotów i służyć wspieraniu jego pomyślnej realizacji.

Głównym elementem zapewniającym skuteczny unijny system powrotów jest wniosek z 2018 r. dotyczący przekształcenia dyrektywy powrotowej. Przyniosłoby to kluczowe usprawnienia w zarządzaniu polityką powrotów. Pomogłoby to zapobiegać ucieczkom i nieuprawnionym przemieszczaniu się oraz je ograniczać, zapewniając wspólne kryteria oceny każdego przypadku oraz możliwość wykorzystania środka detencyjnego ze względów porządku publicznego i bezpieczeństwa. Wzmocniłoby to programy wspomaganych dobrowolnych powrotów, stanowiące najbardziej skuteczny i zrównoważony sposób poprawy powrotów. Poprawiłoby to również realizację dzięki dostosowanym do potrzeb narzędziom informatycznym i wyraźnemu zobowiązaniu do współpracy osób objętych procedurą, a także przyspieszeniu procedur. Ważne jest, aby Parlament Europejski i Rada osiągnęły porozumienie w sprawie przepisów dotyczących wspólnych kryteriów oceny i zatrzymania. Komisja jest gotowa ściśle współpracować z innymi instytucjami, aby szybko osiągnąć porozumienie w sprawie zmienionej dyrektywy wprowadzającej te ulepszenia: pomogłoby to również połączenie przepisów dotyczących procedur azylowych i powrotowych na granicy w nowym rozporządzeniu w sprawie procedur azylowych, zamykając istniejące luk prawnych i dalsze ograniczanie możliwości obejścia systemu azylowego.

Krajowe wysiłki w zakresie powrotów również wymagają wsparcia operacyjnego . Prace związane z powrotami często utrudniają ograniczone zasoby finansowe i ludzkie w państwach członkowskich. Włączenie powrotów do strategii krajowych w ramach wspólnych ram powinno skutkować lepszym planowaniem, zasobami i infrastrukturą na potrzeby operacji powrotowych i readmisji.

Frontex musi odgrywać wiodącą rolę we wspólnym unijnym systemie powrotów, tak aby powroty dobrze funkcjonowały w praktyce. Priorytetem dla Frontexu powinno być przekształcenie się w operacyjne ramię UE w zakresie powrotów poprzez mianowanie dedykowanego zastępcy dyrektora wykonawczego i włączenie do Zarządu większej wiedzy specjalistycznej w zakresie powrotów 12 . Rozmieszczenie nowego stałego korpusu również ułatwi powrót. Frontex będzie również wspierać wprowadzenie systemu zarządzania przypadkami powrotów na szczeblu unijnym i krajowym, obejmującego wszystkie etapy procedury, od wykrycia nielegalnego pobytu po readmisję i reintegrację w krajach trzecich . W ten sposób Agencja może w pełni wykorzystać swój potencjał w zakresie wspierania powrotów, łącząc współpracę operacyjną z państwami członkowskimi i skuteczną współpracę w zakresie readmisji z państwami trzecimi. 

Skuteczny system zapewniający powrót jest wspólnym obowiązkiem i będzie wymagał silnych struktur zarządzania, aby zapewnić bardziej spójne i skuteczne podejście. W tym celu Komisja powoła koordynatora ds. powrotów , wspieranego przez nową sieć wysokiego szczebla ds. powrotów . Koordynator zapewni wsparcie techniczne w celu połączenia aspektów unijnej polityki w zakresie powrotów, opierając się na pozytywnych doświadczeniach państw członkowskich w zarządzaniu powrotami i ułatwiając płynną i wzajemnie powiązaną realizację procesu powrotów. Strategiczny nacisk zostanie położony na strategię operacyjną dotyczącą powrotów.

Powrót jest bardziej skuteczny, jeśli jest przeprowadzany dobrowolnie i towarzyszą mu zdecydowane działania reintegracyjne. Promowanie dobrowolnych powrotów to kluczowy cel strategiczny, co znalazło odzwierciedlenie we wniosku Komisji z 2018 r. dotyczącym dyrektywy powrotowej, a także w przyszłej strategii dotyczącej dobrowolnych powrotów i reintegracji. Strategia ta określi nowe podejścia do projektowania, promowania i wdrażania programów wspomaganych dobrowolnych powrotów i reintegracji 13 , wyznaczając wspólne cele i promując spójność zarówno między inicjatywami unijnymi i krajowymi, jak i między programami krajowymi. Prace te mogą również opierać się na wzmocnionym mandacie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej w zakresie powrotów.

2.6 Nowa wspólna baza danych dotycząca azylu i migracji     #

Sprawny proces migracji i azylu wymaga odpowiedniego zarządzania niezbędnymi informacjami. W tym celu należy dalej rozwijać system Eurodac , aby wspierać wspólne ramy 14 . Wniosek Komisji z 2016 r., w sprawie którego Parlament Europejski i Rada osiągnęły tymczasowe porozumienie polityczne, już rozszerzyłby zakres systemu Eurodac. Ulepszony system Eurodac pomógłby w śledzeniu nielegalnych przepływów, zwalczaniu nielegalnej migracji i usprawnianiu powrotów. Przechowywane dane zostałyby rozszerzone w celu zaspokojenia konkretnych potrzeb, przy zachowaniu niezbędnych zabezpieczeń: na przykład Parlament Europejski i Rada zgodziły się już na rozszerzenie ich zakresu na osoby przesiedlone.

Zmiany te należy teraz uzupełnić, aby umożliwić zmodernizowaną bazę danych umożliwiającą zliczanie poszczególnych wnioskodawców (a nie wniosków), pomóc w stosowaniu nowych przepisów dotyczących przenoszenia odpowiedzialności w UE, ułatwić relokację oraz zapewnić lepsze monitorowanie osób powracających. Nowy system pomógłby w stworzeniu niezbędnego powiązania między procedurami azylu i powrotu oraz zapewniłby dodatkowe wsparcie organom krajowym zajmującym się osobami ubiegającymi się o azyl, których wniosek został już odrzucony w innym państwie członkowskim. Można by w nim także śledzić wsparcie na rzecz dobrowolnych wyjazdów i reintegracji. Nowy Eurodac byłby w pełni interoperacyjny z bazami danych zarządzania granicami jako część wszechstronnego i zintegrowanego systemu zarządzania migracjami i granicami.

3.SOLIDNY ​​SYSTEM GOTOWOŚCI I REAGOWANIA NA SYTUACJĘ KRYZYSOWĄ #

Celem Nowego Paktu, jakim jest wprowadzenie kompleksowej i solidnej polityki migracyjnej i azylowej, jest najlepsza ochrona przed ryzykiem sytuacji kryzysowych. UE jest już dziś lepiej przygotowana niż w 2015 r., a wspólne ramy zarządzania azylem i migracją już zapewnią UE silniejsze podstawy, zwiększając gotowość i czyniąc solidarność stałym elementem. Jednak UE zawsze będzie musiała być gotowa na nieoczekiwane .

UE musi być gotowa reagować na sytuacje kryzysowe i działanie siły wyższej w sposób odporny i elastyczny – ze świadomością, że różne rodzaje kryzysów wymagają zróżnicowanych reakcji. Skuteczność reagowania można poprawić poprzez przygotowanie i przewidywanie. Wymaga to podejścia opartego na dowodach, aby zwiększyć liczbę mrówek i pomóc w przygotowaniu reakcji UE na kluczowe trendy 15 . Zostanie wydany nowy plan gotowości do migracji i kryzysu migracyjnego nr 16 , który pomoże przejść z trybu reaktywnego do trybu opartego na gotowości i przewidywaniu . Zestawi wszystkie istniejące narzędzia zarządzania kryzysowego oraz określi kluczowe środki i protokoły instytucjonalne, operacyjne i finansowe, które należy wdrożyć, aby zapewnić gotowość zarówno na poziomie UE, jak i na szczeblu krajowym. 

Plan zakłada ciągłe przewidywanie i monitorowanie zdolności państw członkowskich oraz zapewnia ramy budowania odporności i organizowania skoordynowanej reakcji na kryzys. Na wniosek państwa członkowskiego zostanie rozmieszczone wsparcie operacyjne zarówno ze strony agencji UE, jak i innych państw członkowskich. Opierałoby się to na podejściu opartym na hotspotach i najnowszych doświadczeniach w zakresie reagowania kryzysowego i ochrony ludności. Plan zacznie obowiązywać natychmiast, ale będzie również stanowić ważne wsparcie operacyjne zwiększające zdolność UE do reagowania w ramach przyszłych ustaleń. Określi szereg środków, które można zastosować w celu zaradzenia kryzysom związanym z dużą liczbą nielegalnych przyjazdów. Doświadczenie podpowiada nam jednak, że do przybornika trzeba też dodać nowy element.

Nowy instrument legislacyjny przewidywałby środki tymczasowe i nadzwyczajne potrzebne w obliczu kryzysu 17 . Cele tego instrumentu będą dwojakie: po pierwsze zapewnienie państwom członkowskim elastyczności w zakresie reagowania na sytuacje kryzysowe i siły wyższe oraz przyznawania natychmiastowego statusu ochronnego w sytuacjach kryzysowych, a po drugie zapewnienie, że system solidarności ustanowiony w nowym unijnym systemie azylu i migracji Rozporządzenie w sprawie zarządzania jest dobrze dostosowane do kryzysu charakteryzującego się dużą liczbą nielegalnych przybyszów . Okoliczności kryzysu wymagają pilności, w związku z czym mechanizm solidarności musi zostać wzmocniony, a ramy czasowe regulujące ten mechanizm powinny zostać skrócone 18 . Rozszerzyłoby to również zakres obowiązkowej relokacji, na przykład na osoby ubiegające się o bezpośrednią ochronę i beneficjentów bezpośredniej ochrony oraz sponsoringu powrotowego.

W sytuacjach kryzysowych na taką skalę, że istnieje ryzyko przeciążenia systemów azylowych i migracyjnych państw członkowskich, praktyczne trudności, przed którymi stoją państwa członkowskie, zostaną dostrzeżone w oparciu o ograniczony margines tymczasowego odstępstwa od normalnych procedur i terminów, przy jednoczesnym zapewnieniu poszanowanie praw podstawowych i zasady non-refoulement 19 . 

Ochrona równoważna ochronie uzupełniającej mogłaby być również natychmiast przyznana określonej grupie osób, w szczególności osobom, które są narażone na wyjątkowo wysokie ryzyko masowej przemocy w związku z konfliktem zbrojnym w kraju pochodzenia . Biorąc pod uwagę rozwój koncepcji i zasad kwalifikowania do ochrony międzynarodowej oraz fakt, że nowe przepisy będą określać zasady nadawania statusu natychmiastowej ochrony w sytuacjach kryzysowych, dyrektywa o ochronie tymczasowej zostanie uchylona20 .

Kluczowe działania

4.ZINTEGROWANE ZARZĄDZANIE GRANICAMI #

Zintegrowane zarządzanie granicami jest dla UE niezbędnym instrumentem polityki służącym ochronie granic zewnętrznych UE oraz gwarantowaniu integralności i funkcjonowania strefy Schengen bez kontroli na granicach wewnętrznych. Jest to także istotny element kompleksowej polityki migracyjnej: dobrze zarządzane granice zewnętrzne UE są zasadniczym elementem wspólnej pracy nad zintegrowaną polityką w zakresie azylu i powrotów.

4.1 Zwiększenie efektywności granic zewnętrznych UE     #

Zarządzanie granicami zewnętrznymi UE jest wspólną odpowiedzialnością wszystkich państw członkowskich i krajów stowarzyszonych w ramach Schengen, a także UE i jej agencji. Oznacza to również, że w przypadku niedociągnięć skutki są dwojakie: stanowią dodatkowe wyzwanie dla danego państwa członkowskiego oraz konsekwencje w postaci nieuprawnionego przemieszczania się, które wpływają na wiarygodność całego systemu UE. Skuteczne zarządzanie granicami zewnętrznymi UE jest kluczowym elementem strefy Schengen bez kontroli na granicach wewnętrznych.

Europejskie zintegrowane zarządzanie granicami realizowane jest przez Europejską Straż Graniczną i Przybrzeżną, w skład której wchodzą organy straży granicznej i przybrzeżnej państw członkowskich oraz Frontex. Ma on zapobiegać fragmentacji i zapewniać spójność pomiędzy różnymi politykami UE.

Komisja rozpocznie proces przygotowawczy w celu przedłożenia dokumentu strategicznego dotyczącego wieloletniego cyklu polityki strategicznej i wdrażania w pierwszej połowie 2021 r. Cykl ten zapewni jednolite ramy zapewniające strategiczne wytyczne wszystkim właściwym podmiotom na poziomie europejskim i krajowym w obszarze zarządzania granicami i powrotów, poprzez powiązane strategie: unijną strategię techniczną i operacyjną określoną przez Frontex oraz strategie krajowe państw członkowskich. Dzięki temu wszystkie odpowiednie instrumenty i narzędzia prawne, finansowe i operacyjne będą spójne, zarówno w UE, jak i z naszymi partnerami zewnętrznymi. Zostanie to omówione z Parlamentem Europejskim i Radą.

UE musi być w stanie szybko, na dużą skalę i elastycznie wspierać państwa członkowskie na granicach zewnętrznych. Szybkie i pełne wdrożenie nowego rozporządzenia w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej stanowi kluczowy krok naprzód. Wzmacnia codzienną współpracę i poprawia zdolność UE do reagowania. Rozwijanie wspólnych zdolności i powiązane planowanie w obszarach takich jak szkolenia i zamówienia publiczne będą oznaczać większą spójność i większą skuteczność. Coroczne oceny narażenia Frontexu są szczególnie ważne, gdyż oceniają one gotowość państw członkowskich do stawienia czoła zagrożeniom i wyzwaniom na granicach zewnętrznych oraz zalecają konkretne działania zaradcze w celu złagodzenia słabych punktów. Uzupełniają one oceny w ramach mechanizmu oceny Schengen, przeprowadzane wspólnie przez Komisję i państwa członkowskie. Oceny narażenia pomogą również w jak najlepszym ukierunkowaniu wsparcia operacyjnego Agencji na państwa członkowskie.

Nowe rozporządzenie ustanawia stałą służbę personelu operacyjnego, skupiającą personel Agencji i państw członkowskich oraz sprawującą uprawnienia wykonawcze, co znacznie zwiększa zdolność UE do reagowania na różne sytuacje na granicach zewnętrznych. Stała służba licząca 10 000 pracowników pozostaje niezbędna do uzyskania niezbędnej zdolności szybkiego i wystarczającego reagowania. Pierwsze rozmieszczenie stałej służby powinno być gotowe na 1 stycznia 2021 r.

4.2 Osiągnięcie pełnej interoperacyjności systemów informatycznych     #

Silne granice zewnętrzne wymagają również aktualnych i interoperacyjnych systemów informatycznych umożliwiających śledzenie przyjazdów i osób ubiegających się o azyl. Po uruchomieniu różne systemy utworzą zintegrowaną informatyczną platformę zarządzania granicami, sprawdzającą i monitorującą prawo pobytu wszystkich obywateli państw trzecich, bez wiz lub posiadaczy wiz, przybywających legalnie na terytorium UE, pomagając w pracy identyfikowanie przypadków nadmiernego przedłużania pobytu 21 .

Interoperacyjność połączy wszystkie europejskie systemy dotyczące granic, migracji, bezpieczeństwa i sprawiedliwości oraz zagwarantuje, że wszystkie te systemy „porozmawiają” ze sobą, aby żadna kontrola nie została pominięta z powodu niepołączonych informacji oraz aby władze krajowe dysponowały pełnym, wiarygodnym i dokładnym potrzebna informacja. W znacznym stopniu przyczyni się to do zwalczania oszustw związanych z tożsamością. Każdy system będzie zachowywał ustalone zabezpieczenia. Istotne jest, aby te nowe i ulepszone systemy informacyjne zaczęły działać i były w pełni interoperacyjne do końca 2023 r. , podobnie jak modernizacja Systemu Informacyjnego Schengen. Komisja złoży również niezbędne poprawki do proponowanej zmiany rozporządzenia Eurodac , aby uwzględnić je w tym podejściu, tak aby Eurodac odgrywał również pełną rolę w kontrolowaniu nielegalnej migracji i wykrywaniu nieuprawnionego przemieszczania się w UE. Zaufanie do strefy Schengen zostanie dodatkowo wzmocnione poprzez pełną cyfryzację procedury wizowej do 2025 r. , w tym wizę cyfrową i możliwość składania wniosków wizowych przez internet.

Napięty harmonogram dostarczenia nowej architektury systemów informacyjnych UE wymaga zarówno monitorowania, jak i wsparcia przygotowań w państwach członkowskich i agencjach. Prowadzony przez Komisję szybki proces ostrzegania dotyczący systemów informatycznych umożliwi wczesne ostrzeganie oraz, w razie potrzeby, szybkie i ukierunkowane działania naprawcze. Będzie to stanowić informację dla odbywającego się dwa razy w roku Forum Wdrożeniowego Wysokiego Szczebla, w skład którego wchodzą czołowi koordynatorzy z państw członkowskich, Komisji i agencji.

4.3 Wspólne europejskie podejście do poszukiwań i ratownictwa     #

Od 2014 r. wzrosła liczba prób przedostania się do Europy statkami niezdatnymi do żeglugi, w wyniku czego wiele osób zginęło na morzu. Skłoniło to UE, państwa członkowskie i podmioty prywatne do znacznego zwiększenia zdolności w zakresie poszukiwań i ratownictwa morskiego na Morzu Śródziemnym. Od 2015 r. wspólna operacja morska UE EUNAVFOR MED Sophia i operacje koordynowane przez Frontex – takie jak Themis, Poseidon i Indalo – przyczyniły się do uratowania ponad 600 000 osób.

Pomoc osobom znajdującym się w niebezpieczeństwie na morzu jest obowiązkiem moralnym i obowiązkiem wynikającym z prawa międzynarodowego. Chociaż władze krajowe pozostają ostatecznie odpowiedzialne za wdrażanie odpowiednich przepisów prawa międzynarodowego, poszukiwania i ratownictwo są również kluczowym elementem europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami, wdrażanego w ramach wspólnej odpowiedzialności Frontexu 22 i władz krajowych, co zwiększa dostęp Frontexu do Niezbędna jest zdolność morska i powietrzna.

Niebezpieczne próby przedostania się przez Morze Śródziemne w dalszym ciągu niosą ze sobą ogromne ryzyko i napędzają sieci przestępcze. Sprowadzanie migrantów na ląd ma znaczący wpływ na zarządzanie azylem, migracją i granicami, w szczególności na przybrzeżne państwa członkowskie. Kluczowe znaczenie ma opracowanie bardziej skoordynowanego podejścia UE do zmieniającej się praktyki poszukiwawczo-ratowniczej, opartego na solidarności. Kluczowe elementy powinny obejmować:

·Uznanie specyfiki poszukiwań i ratownictwa w ramach prawnych UE dotyczących migracji i azylu . Od stycznia 2019 r. na wniosek państw członkowskich Komisja koordynuje relokację ponad 1800 osób spuszczonych na ląd w wyniku akcji ratowniczych prowadzonych przez prywatne statki. Chociaż Komisja będzie nadal zapewniać wsparcie operacyjne i proaktywną koordynację, potrzebny jest bardziej przewidywalny mechanizm solidarności w zakresie schodzenia na ląd. Nowe rozporządzenie w sprawie zarządzania azylem i migracją uwzględni pomoc w postaci relokacji po zejściu na ląd po operacjach poszukiwawczo-ratowniczych. Powinno to pomóc w zapewnieniu ciągłości wsparcia i uniknięciu konieczności stosowania rozwiązań doraźnych .

·Frontex powinien zapewnić zwiększone wsparcie operacyjne i techniczne w ramach kompetencji UE, a także rozmieścić zasoby morskie w państwach członkowskich, aby poprawić ich zdolności, a tym samym przyczynić się do ratowania życia na morzu.

·Należy znacznie zwiększyć współpracę i koordynację między państwami członkowskimi , zwłaszcza w świetle działań poszukiwawczo-ratowniczych, które rozwinęły się w ciągu ostatnich lat przy regularnym zaangażowaniu podmiotów prywatnych. Komisja wydaje Zalecenie w sprawie współpracy pomiędzy Państwami Członkowskimi w kontekście działań prowadzonych przez statki będące własnością podmiotów prywatnych lub przez nie eksploatowane w celu prowadzenia regularnych działań ratowniczych, mając na celu utrzymanie bezpieczeństwa żeglugi i zapewnienie skutecznego zarządzania migracjami23 . Współpraca ta powinna być również prowadzona za pośrednictwem grupy ekspertów ds. poszukiwań i ratownictwa utworzonej przez Komisję w celu zachęcania do współpracy i wymiany najlepszych praktyk. 

·Komisja przedstawia również wytyczne dotyczące skutecznego wdrażania przepisów UE dotyczących definicji ułatwień w zakresie nielegalnego wjazdu, tranzytu i pobytu oraz zapobiegania im 24 , a także sposobów zapobiegania kryminalizacji podmiotów humanitarnych 25 .

·UE zacieśni współpracę z krajami pochodzenia i tranzytu, aby zapobiegać niebezpiecznym podróżom i nielegalnemu przekraczaniu granic, w tym poprzez dostosowane do potrzeb partnerstwa w zakresie zwalczania przemytu migrantów z krajami trzecimi 26 .

4.4 Dobrze funkcjonująca strefa Schengen     #

Strefa Schengen jest jednym z najważniejszych osiągnięć integracji europejskiej. Jest jednak obciążona trudnościami w reagowaniu na zmieniającą się sytuację na granicy Unii, lukami i lukami prawnymi oraz rozbieżnymi krajowymi systemami azylu, przyjmowania i powrotów. Elementy te zwiększają liczbę nielegalnych przepływów, zarówno osób ubiegających się o azyl, jak i migrantów, którzy powinni zostać zawróceni. Środki już uzgodnione, które teraz muszą zostać przyjęte przez Parlament Europejski i Radę, pomogą zapewnić większą spójność standardów w systemach azylowych i migracyjnych. Dalsze kroki w ramach nowego paktu – dotyczące kontroli bezpieczeństwa i procedur granicznych, wzmocnionych granic zewnętrznych, bardziej spójnych procedur azylowych i powrotowych w ramach bardziej zintegrowanego podejścia wspólnych ram – również przyczyniają się do znacznego wzmocnienia strefy Schengen.

Obawy dotyczące istniejących niedociągnięć przyczyniły się do uruchomienia tymczasowych kontroli na granicach wewnętrznych . Im dłużej te kontrole trwają, tym więcej pojawia się pytań o ich tymczasowy charakter i proporcjonalność. Kontrole tymczasowe można stosować jedynie w wyjątkowych okolicznościach, aby zapewnić reakcję na sytuacje poważnie mające wpływ na porządek publiczny lub bezpieczeństwo wewnętrzne. Jako środek ostateczny należy je stosować tak długo, jak długo utrzymują się nadzwyczajne okoliczności: na przykład w niedawnej nadzwyczajnej sytuacji związanej z pandemią Covid-19 wprowadzono środki kontroli na granicach wewnętrznych, ale większość z nich została obecnie zniesiona.

Opierając się na doświadczeniach zdobytych podczas licznych kryzysów, które miały miejsce w ciągu ostatnich pięciu lat, Komisja przedstawi strategię dotyczącą przyszłości Schengen , która obejmie inicjatywy na rzecz silniejszej i pełniejszej strefy Schengen. Obejmie to nowe podejście do kodeksu granicznego Schengen, wraz z wyciągnięciem wniosków na temat stanu negocjacji w sprawie wniosku Komisji z 2017 r. Obejmie również sposób ulepszenia mechanizmu oceny Schengen, aby stał się w pełni skutecznym narzędziem do oceny funkcjonowania Schengen i do zapewnienia skutecznego wdrażania ulepszeń. Skuteczny mechanizm oceny Schengen jest niezbędnym narzędziem skutecznej strefy Schengen, budującym zaufanie poprzez sprawdzanie, w jaki sposób państwa członkowskie wdrażają przepisy Schengen. Ważne jest, aby państwa członkowskie zaradziły brakom stwierdzonym podczas ocen. W przypadku gdy państwa członkowskie uporczywie tego nie czynią lub w przypadku utrzymywania kontroli na granicach wewnętrznych w stopniu wykraczającym poza to, co jest konieczne, Komisja będzie systematycznie rozważać wszczęcie postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego.

Istnieją również alternatywy dla kontroli na granicach wewnętrznych – na przykład kontrole policyjne mogą być bardzo skuteczne, a nowe technologie i inteligentne wykorzystanie interoperacyjności IT mogą pomóc uczynić kontrole mniej inwazyjnymi. W chwili obecnej umowy o readmisji pozostają również między państwami członkowskimi, które można również skuteczniej wdrażać.

Opierając się na już podjętych pracach mających na celu promowanie tych środków 27 , Komisja wdroży program wsparcia i współpracy , aby pomóc państwom członkowskim w maksymalizacji potencjału tych środków . Komisja utworzy specjalne forum Schengen, w którym uczestniczyć będą odpowiednie organy krajowe, takie jak ministerstwa spraw wewnętrznych i policja (graniczna), na szczeblu krajowym i regionalnym, aby stymulować bardziej konkretną współpracę i większe zaufanie. Raz do roku należy organizować dyskusję na forum na szczeblu politycznym, aby umożliwić ministrom krajowym, posłom do Parlamentu Europejskiego i innym zainteresowanym stronom nadanie dynamiki politycznej temu procesowi. 

5.WZMOCNIENIE WALKI Z PRZEMYTEM MIGRANTÓW #

Przemyt wiąże się ze zorganizowanym wykorzystywaniem migrantów, okazującym niewielki szacunek dla życia ludzkiego w pogoni za zyskiem. Ta działalność przestępcza szkodzi zatem zarówno celom UE w zakresie pomocy humanitarnej, jak i zarządzaniu migracjami. Nowy plan działania UE na rzecz zwalczania przemytu migrantów na lata 2021–2025 skupi się na zwalczaniu siatek przestępczych i zgodnie ze strategią UE na rzecz unii bezpieczeństwa zacieśni współpracę i wesprze prace organów ścigania w celu zwalczania przemytu migrantów, często powiązanego również z handlem ludźmi w ludziach. Plan działania będzie opierał się na pracach Europolu i jego Europejskiego Centrum ds. Przemytu Migrantów, Frontexu, Eurojustu i Agencji UE ds. Szkolenia w Dziedzinie Ścigania. Nowe środki i wzmocniona współpraca między agencjami pozwolą stawić czoła wyzwaniom w obszarach dochodzeń finansowych, odzyskiwania mienia i fałszowania dokumentów, a także nowym zjawiskom, takim jak przemyt materiałów cyfrowych 28 .

Obowiązujące przepisy mające na celu zwalczanie przemytu migrantów 29 okazały się skutecznymi ramami prawnymi do zwalczania osób ułatwiających nieuprawniony wjazd, tranzyt i pobyt. Trwają refleksje na temat modernizacji tych przepisów 30 . Komisja zapewni jasność kwestii kryminalizacji podmiotów prywatnych poprzez wytyczne dotyczące wdrażania przepisów dotyczących przeciwdziałania przemytowi i wyjaśni, że wypełnianie prawnego obowiązku ratowania osób znajdujących się w niebezpieczeństwie na morzu nie może być karane.

Znalezienie zatrudnienia w UE bez wymaganego statusu prawnego jest jednym z czynników powodujących przemyt do UE. Komisja oceni, w jaki sposób zwiększyć skuteczność dyrektywy w sprawie sankcji dla pracodawców i oceni potrzebę dalszych działań. Komisja będzie również współpracować z Europejskim Urzędem ds. Pracy w celu koordynowania wysiłków organów krajowych i zapewnienia skutecznego wdrożenia dyrektywy, która jest niezbędna do powstrzymania nielegalnej migracji poprzez zapewnienie skutecznego zakazu zatrudniania nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich.

Zwalczanie przemytu jest wspólnym wyzwaniem wymagającym międzynarodowej współpracy i koordynacji, a także skutecznego zarządzania granicami. Konferencja ministerialna między UE a partnerami z Afryki, która odbyła się w lipcu 2020 r., potwierdziła wzajemną determinację w rozwiązaniu tego problemu 31 . Nowy plan działania UE przeciwko przemytowi migrantów będzie stymulować współpracę między UE a krajami trzecimi poprzez ukierunkowane partnerstwa w zakresie przeciwdziałania przemytowi migrantów , w ramach szerszych partnerstw z kluczowymi krajami trzecimi. Będzie to obejmować wsparcie dla krajów pochodzenia i tranzytu w budowaniu potencjału zarówno pod względem ram egzekwowania prawa, jak i zdolności operacyjnych, zachęcając do skutecznych działań policję i organy sądowe. UE usprawni także wymianę informacji z państwami trzecimi i działania w terenie poprzez wsparcie wspólnych operacji i wspólnych zespołów dochodzeniowo-śledczych, a także kampanie informacyjne na temat zagrożeń związanych z nielegalną migracją i alternatywnych rozwiązań prawnych . Agencje UE powinny również intensywniej współpracować z krajami partnerskimi. Europol zacieśni współpracę z Bałkanami Zachodnimi, a Komisja i Europol będą pracować na rzecz podobnych porozumień z Turcją i innymi krajami w sąsiedztwie. Komisja uwzględni to również w swojej współpracy z Unią Afrykańską (UA). 

Operacje i misje w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony będą w dalszym ciągu wnosić istotny wkład, tam gdzie walka z nielegalną migracją lub przemytem migrantów stanowi część ich mandatów. Uzupełniając istniejące misje, takie jak EUCAP Sahel Niger i EUBAM Libya, w środkowej części Morza Śródziemnego trwa obecnie operacja EUNAVFOR MED IRINI, która pomaga rozbijać siatki przemytnicze.

Oficerowie łącznikowi ds. imigracji stanowią cenną pomoc w walce z nielegalną migracją i przemytem migrantów. Pełne wdrożenie rozporządzenia w sprawie europejskiej sieci urzędników łącznikowych ds. imigracji 32 doprowadzi do dalszej konsolidacji tej sieci i usprawnienia walki z przemytem.

Kluczowe działania

6.WSPÓŁPRACA Z NASZYMI MIĘDZYNARODOWYMI PARTNERAMI #

Większość migrantów odbywa podróże w sposób regularny i bezpieczny, a dobrze zarządzana migracja, oparta na partnerstwie i podziale odpowiedzialności, może mieć pozytywne skutki zarówno dla krajów pochodzenia, tranzytu, jak i krajów docelowych. W 2019 r. było ponad 272 mln migrantów międzynarodowych 33 , przy czym większość migracji miała miejsce między krajami rozwijającymi się. Tendencje demograficzne i gospodarcze, niestabilność i konflikty polityczne, a także zmiany klimatyczne sugerują, że migracja pozostanie głównym zjawiskiem i globalnym wyzwaniem w nadchodzących latach. Dobrze funkcjonująca polityka migracyjna leży w interesie krajów partnerskich, UE oraz samych uchodźców i migrantów.

Warunkiem rozwiązania tego problemu jest współpraca z naszymi partnerami, oparta przede wszystkim na zaangażowaniu dwustronnym, w połączeniu z zaangażowaniem regionalnym i wielostronnym. Migracja ma kluczowe znaczenie dla ogólnych stosunków UE z kluczowymi krajami partnerskimi pochodzenia i tranzytu. Zarówno UE, jak i jej partnerzy mają swoje interesy i narzędzia działania. Kompleksowe, zrównoważone i szyte na miarę partnerstwa mogą przynieść obopólne korzyści w gospodarce, zrównoważonym rozwoju, edukacji i umiejętnościach, stabilności i bezpieczeństwie oraz stosunkach z diasporami. Współpraca z partnerami pomaga także UE w wypełnianiu jej zobowiązań w zakresie zapewnienia ochrony osobom potrzebującym oraz wypełnianiu swojej roli głównego darczyńcy na rzecz rozwoju na świecie. W ramach Nowego Paktu zacieśnione zostanie zaangażowanie z krajami partnerskimi we wszystkich obszarach współpracy. Komisja i Wysoki Przedstawiciel natychmiast rozpoczną prace wraz z państwami członkowskimi, aby wdrożyć to podejście w praktyce w drodze dialogu i współpracy z naszymi partnerami.

6.1 Maksymalizacja wpływu naszych partnerstw międzynarodowych     #

UE potrzebuje świeżego spojrzenia na swoje priorytety, najpierw pod kątem miejsca migracji w jej stosunkach zewnętrznych i innych politykach, a następnie pod kątem tego, co to oznacza dla naszych ogólnych stosunków z konkretnymi partnerami. W kompleksowych partnerstwach migracja powinna zostać uwzględniona jako kluczowa kwestia w oparciu o ocenę interesów UE i krajów partnerskich . Ważne jest, aby zająć się złożonymi wyzwaniami związanymi z migracją i jej pierwotnymi przyczynami z korzyścią dla UE i jej obywateli, krajów partnerskich, migrantów i samych uchodźców. Współpracując, UE i jej partnerzy mogą ulepszyć zarządzanie migracją, pogłębić wspólne wysiłki na rzecz sprostania wspólnym wyzwaniom i wykorzystania możliwości.

Podejście to musi uwzględniać szeroką gamę narzędzi politycznych i charakteryzować się elastycznością, aby można było je dostosować do indywidualnych potrzeb i dostosowywać się z biegiem czasu. Nie należy rozpatrywać odrębnie różnych polityk, takich jak współpraca na rzecz rozwoju, bezpieczeństwo, wizy, handel, rolnictwo, inwestycje i zatrudnienie, energia, środowisko i zmiany klimatyczne oraz edukacja. Najlepiej radzić sobie z nimi w ramach podejścia dostosowanego do indywidualnych potrzeb, stanowiącego podstawę prawdziwie korzystnego dla obu stron partnerstwa . Należy również pamiętać, że kwestie migracji, takie jak zarządzanie granicami lub skuteczniejsza realizacja powrotów i readmisji, mogą być dla partnerów drażliwe politycznie. Rozwiązanie problemów, które dzisiaj widzimy – przede wszystkim ofiar śmiertelnych, ale także niedociągnięć w zarządzaniu migracjami – oznacza współpracę, tak aby każdy wywiązał się ze swoich obowiązków.

Samo zaangażowanie na szczeblu UE nie wystarczy: skuteczna koordynacja między szczeblem UE a państwami członkowskimi jest niezbędna na wszystkich poziomach: dwustronnym, regionalnym i wielostronnym. Spójne przekazywanie między UE a państwami członkowskimi komunikatów na temat migracji i wspólne docieranie do partnerów okazało się mieć kluczowe znaczenie dla wykazania wspólnego zaangażowania UE. UE powinna w szczególności czerpać z doświadczenia i uprzywilejowanych stosunków niektórych państw członkowskich z kluczowymi partnerami – doświadczenie pokazuje, że pełne zaangażowanie państw członkowskich w partnerstwa UE w dziedzinie migracji, w tym poprzez łączenie funduszy i wiedzy specjalistycznej za pośrednictwem różnych funduszy powierniczych UE , jest kluczem do sukcesu.

UE jest wiarygodna i silna dzięki swojej roli w kontekście międzynarodowym i wielostronnym , w tym dzięki aktywnemu zaangażowaniu w Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) i ścisłej współpracy z jej agencjami. UE powinna opierać się na istotnych postępach poczynionych na poziomie regionalnym poprzez specjalne dialogi i ramy 34 oraz poprzez partnerstwa z organizacjami takimi jak Unia Afrykańska. Dalsze innowacyjne partnerstwa mogłyby opierać się na pozytywnym przykładzie grupy zadaniowej UA-UE-ONZ ds. Libii. Specyficzny kontekst ram po wygaśnięciu umowy z Kotonu z państwami Afryki , Karaibów i Pacyfiku ma szczególne znaczenie dla określenia ram i skutecznej operacjonalizacji współpracy w dziedzinie migracji.

W ostatnich latach pogłębił się dialog z wieloma kluczowymi partnerami 35 . Szczególny priorytet stanowią sąsiedzi UE . Możliwości gospodarcze, zwłaszcza dla młodych ludzi, są często najlepszym sposobem na zmniejszenie presji na nielegalną migrację. Trwające prace nad rozwiązaniem problemu przemytu migrantów to jeden z przykładów krytycznego znaczenia stosunków z krajami Afryki Północnej . Bałkany Zachodnie wymagają podejścia dostosowanego do indywidualnych potrzeb, zarówno ze względu na swoje położenie geograficzne, jak i ze względu na swoją przyszłość jako integralnej części UE: koordynacja może pomóc w zapewnieniu, że będą one dobrze przygotowane jako przyszłe państwa członkowskie do konstruktywnego reagowania na wspólne wyzwania, rozwijania swoich zdolności i procedury graniczne, aby zbliżyć je do UE, biorąc pod uwagę ich perspektywę rozszerzenia. Oświadczenie UE–Turcja z 2016 r. odzwierciedlało głębsze zaangażowanie i dialog z Turcją , w tym wspieranie jej wysiłków w zakresie przyjęcia około 4 mln uchodźców 36 . Instrument Pomocy dla Uchodźców w Turcji w dalszym ciągu odpowiada na podstawowe potrzeby milionów uchodźców, dlatego niezbędne będzie ciągłe i trwałe finansowanie UE w jakiejś formie 37 .  

Migracja stanowi integralną część podejścia określonego we wspólnym komunikacie w sprawie kompleksowej strategii z Afryką, mającego na celu pogłębienie więzi gospodarczych i politycznych w dojrzałych i szeroko zakrojonych stosunkach 38 oraz zapewnienie praktycznego wsparcia. Rzeczywistość wielu szlaków migracyjnych również uwydatnia potrzebę współpracy z krajami partnerskimi w Azji 39 i Ameryce Łacińskiej .

Wraz z tymi wszystkimi partnerami musimy przyznać, że pandemia Covid-19 już powoduje ogromne zakłócenia. Musi to stanowić kluczowy element wizji współpracy opartej na wspólnych interesach, pomagającej w budowaniu wzmocnionych, odpornych gospodarek zapewniających wzrost gospodarczy i miejsca pracy lokalnej ludności, a jednocześnie zmniejszających presję na nielegalną migrację.

Fundusze UE na rzecz uchodźców i kwestii migracji poza UE, wynoszące od 2015 r. ponad 9 miliardów euro  , okazały się niezbędne do osiągnięcia celów UE w zakresie migracji. W lipcu 2020 r. Rada Europejska podkreśliła, że ​​należy to dalej rozwijać w bardziej skoordynowany sposób w programach obejmujących odpowiednie pozycje budżetu UE 40 . Do wdrożenia tego nowego kompleksowego podejścia do migracji niezbędne będzie strategiczne i oparte na polityce programowanie finansowania zewnętrznego UE. Cel 10% na działania związane z migracją zaproponowany w Instrumencie Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej uznaje, że zasoby muszą odpowiadać potrzebom zwiększonego zaangażowania międzynarodowego UE, a także być wystarczająco elastyczne, aby można je było dostosować do okoliczności. Proponowana struktura zewnętrznych instrumentów finansowych UE zapewnia również dodatkową elastyczność umożliwiającą reagowanie na nieprzewidziane okoliczności lub kryzysy.

6.2 Ochrona potrzebujących i wspieranie krajów przyjmujących     #

Działania UE mające na celu zaspokojenie potrzeb nadzwyczajnych i humanitarnych opierają się na zasadach człowieczeństwa, bezstronności, neutralności i niezależności. Szacuje się, że na całym świecie ponad 70 milionów ludzi, mężczyzn, kobiet i dzieci zostało przymusowo wysiedlonych, z czego prawie 30 milionów to uchodźcy i osoby ubiegające się o azyl 41 . Zdecydowana większość z nich gości w krajach rozwijających się, a UE będzie nadal angażować się w pomoc.

UE może opierać się na doświadczeniach we współpracy z szeroką gamą partnerów w zapewnianiu tego wsparcia. Humanitarna ewakuacja ludności z Libii do awaryjnych mechanizmów tranzytowych w Nigrze i Rwandzie w celu dalszego przesiedlenia pomogła osobom najbardziej bezbronnym uciec z rozpaczliwych okoliczności. Pomoc uchodźcom dotkniętym kryzysem syryjskim i krajom ich przyjmującym będzie nadal kluczowa. Miliony uchodźców i społeczności ich przyjmujących w Turcji, Libanie, Jordanii i Iraku korzystają z codziennego wsparcia za pośrednictwem specjalnych instrumentów, takich jak unijny Instrument Pomocy dla Uchodźców w Turcji i regionalny fundusz powierniczy UE w odpowiedzi na kryzys w Syrii.

Jak powtórzono w grudniu 2019 r. na Światowym Forum Uchodźców, UE jest zdecydowana utrzymać swoje zdecydowane zaangażowanie w zapewnianie ratującego życie wsparcia milionom uchodźców i wysiedleńców , a także we wspieraniu rozwiązań zorientowanych na zrównoważony rozwój 42 .

6.3 Tworzenie możliwości gospodarczych i zajęcie się pierwotnymi przyczynami nielegalnej migracji     #

Podstawowe przyczyny nielegalnej migracji i przymusowych wysiedleń, a także bezpośrednie czynniki skłaniające ludzi do migracji są złożone 43 .

UE jest największym na świecie dostawcą pomocy rozwojowej . Będzie to w dalszym ciągu kluczowym elementem współpracy UE z krajami, w tym w kwestiach migracji. Praca na rzecz budowy stabilnych i spójnych społeczeństw, redukcja ubóstwa i nierówności oraz promowanie rozwoju ludzkiego, miejsc pracy i możliwości gospodarczych, promowanie demokracji, dobrych rządów, pokoju i bezpieczeństwa, a także stawienie czoła wyzwaniom związanym ze zmianą klimatu mogą pomóc ludziom poczuć, że ich przyszłość leży w domu. We wnioskach Komisji dotyczących następnej generacji instrumentów polityki zewnętrznej migracja jest systematycznie uwzględniana w programowaniu jako priorytet. Pomoc będzie kierowana w miarę potrzeb do krajów o istotnym wymiarze migracyjnym. We wnioskach dotyczących instrumentów uwzględniono elastyczność, ponieważ doświadczenie ostatnich lat pokazało, że elastyczność instrumentów takich jak fundusze powiernicze ma kluczowe znaczenie dla szybkiej realizacji, gdy jest to wymagane, w porównaniu z finansowaniem określonym z góry dla konkretnych krajów lub programów.

Do budowania stabilności i dobrobytu w krajach partnerskich można wykorzystać wiele innych polityk 44 . Zapobieganie konfliktom i ich rozwiązywanie, a także pokój, bezpieczeństwo i zarządzanie często stanowią podstawę tych wysiłków. Polityka handlowa i inwestycyjna już przyczynia się do eliminowania pierwotnych przyczyn, tworząc miejsca pracy i perspektywy dla milionów pracowników i rolników na całym świecie. Pobudzanie inwestycji za pomocą narzędzi takich jak plan inwestycji zewnętrznych może w znaczący sposób przyczynić się do rozwoju gospodarczego, wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Lepsze wykorzystanie potencjału przekazów pieniężnych może również pomóc w rozwoju gospodarczym. Współpraca w zakresie edukacji, umiejętności i badań, a także polityk takich jak cyfrowa, energetyczna czy transportowa, również pomaga w pogłębieniu rozwoju gospodarczego. UE będzie stosować tę politykę, gdy będzie to stosowne, w kontaktach z krajami partnerskimi w ramach Nowego Paktu.

6.4 Partnerstwa na rzecz wzmocnienia zarządzania migracjami i zarządzania nimi     #

Wspieranie partnerów UE w rozwijaniu skutecznego zarządzania migracją i zdolności w zakresie zarządzania migracjami będzie kluczowym elementem wzajemnie korzystnych partnerstw, które UE stara się rozwijać. UE może wspierać budowanie potencjału zgodnie z potrzebami partnerów. Pomoże to krajom partnerskim w zarządzaniu nielegalną migracją, przymusowymi wysiedleniami i zwalczaniu sieci przemytu migrantów 45 . W dalszym ciągu wdrażane będą narzędzia takie jak komunikacja strategiczna, dostarczająca informacji na temat możliwości legalnej migracji i wyjaśniająca ryzyko związane z nielegalną migracją, a także przeciwdziałająca dezinformacji. Ponadto, w zależności od kontekstu i sytuacji, UE może pomóc krajom partnerskim we wzmacnianiu zdolności w zakresie zarządzania granicami, w tym poprzez wzmacnianie ich zdolności w zakresie poszukiwań i ratownictwa na morzu lub na lądzie, poprzez dobrze funkcjonujące systemy azylu i przyjmowania lub poprzez ułatwianie dobrowolne powroty do krajów trzecich lub integracja migrantów 46 .  

Współpraca UE z krajami partnerskimi w obszarze zarządzania migracjami będzie w dalszym ciągu zapewniać ochronę praw migrantów i uchodźców, zwalczać dyskryminację i wyzysk w pracy oraz zapewniać zaspokojenie ich podstawowych potrzeb poprzez świadczenie kluczowych usług. Wsparcie może być również ukierunkowane na maksymalizację pozytywnego wpływu migracji i ograniczenie negatywnych konsekwencji dla krajów partnerskich, na przykład poprzez zmniejszenie kosztów przekazów pieniężnych, ograniczenie „drenażu mózgów” lub ułatwienie migracji wahadłowej.

Państwa członkowskie mają do odegrania kluczową rolę w zapewnianiu takiego praktycznego wsparcia, czego dowodem jest owocna współpraca w walce z przemytem migrantów, w ramach której wspólne zespoły dochodzeniowo-śledcze korzystają z praktycznej wiedzy specjalistycznej administracji krajowych.

UE powinna wykorzystać wszystkie dostępne jej narzędzia, aby zapewnić wsparcie operacyjne nowym partnerstwom, w tym poprzez znacznie głębsze zaangażowanie agencji UE . Należy teraz wykorzystać zwiększony zakres działań Frontexu, aby współpraca z partnerami stała się operacyjna. Współpraca z Bałkanami Zachodnimi, w tym za pośrednictwem umów o statusie UE z partnerami z Bałkanów Zachodnich, umożliwi funkcjonariuszom straży granicznej Fronteksu współpracę z krajowymi funkcjonariuszami straży granicznej na terytorium kraju partnerskiego. Frontex może teraz również zapewniać praktyczne wsparcie w rozwijaniu zdolności partnerów w zakresie zarządzania granicami i współpracy z partnerami w celu optymalizacji dobrowolnych powrotów. Komisja będzie w dalszym ciągu zachęcać do zawierania porozumień ze swoimi sąsiadami 47 . Jeśli chodzi o azyl, obecnie możliwości współpracy z państwami trzecimi są ograniczone, ale dobrze funkcjonujące zarządzanie migracjami na kluczowych szlakach ma zasadnicze znaczenie zarówno dla ochrony, jak i procedur azylowych i powrotowych. Nowa Agencja UE ds. Azylu mogłaby pracować nad budowaniem potencjału i wsparciem operacyjnym dla krajów trzecich, a także wspierać programy przesiedleń UE i państw członkowskich, opierając się na istniejącej współpracy z agencjami ONZ, takimi jak Agencja ONZ ds. Uchodźców UNHCR i Organizacja Międzynarodowa dla migracji.

6.5 Wspieranie współpracy w zakresie readmisji i reintegracji     #

Takie obszary prac, jak tworzenie możliwości gospodarczych, zwiększanie stabilności lub zwalczanie przemytu migrantów, mogą zmniejszyć liczbę nielegalnych przybyszów do UE oraz liczbę osób w UE bez prawa pobytu. Niemniej jednak w przypadku osób niemających prawa pobytu należy wdrożyć skuteczny system powrotów. Niektórzy z nich mogą skorzystać z opcji dobrowolnego powrotu, co należy aktywnie wspierać. Obecnie jedną z kluczowych luk w europejskim zarządzaniu migracjami jest trudność w skutecznym powrocie osób, które nie skorzystają z tej możliwości. Ścisła współpraca z krajami pochodzenia i tranzytu jest warunkiem wstępnym dobrze funkcjonującego systemu powrotów, readmisji i reintegracji.

Działania podejmowane przez państwa członkowskie 48 w dziedzinie powrotów muszą iść w parze z nowym dążeniem do poprawy współpracy w zakresie readmisji z państwami trzecimi, uzupełnionej współpracą w zakresie reintegracji, aby zapewnić trwałość powrotów. Wymaga to przede wszystkim pełnego i skutecznego wdrożenia dwudziestu czterech istniejących umów i porozumień UE dotyczących readmisji z państwami trzecimi, zakończenia trwających negocjacji w sprawie readmisji i, w stosownych przypadkach, rozpoczęcia nowych negocjacji , a także praktycznych rozwiązań w zakresie współpracy w celu zwiększenia liczba efektywnych zwrotów. 

Dyskusje te należy postrzegać w kontekście pełnego zakresu polityk, narzędzi i instrumentów UE i państw członkowskich, które można połączyć w strategiczny sposób. Pierwszym krokiem było wprowadzenie powiązania współpracy w zakresie readmisji z wydawaniem wiz w kodeksie wizowym 49 . Na podstawie informacji dostarczonych przez państwa członkowskie Komisja co najmniej raz w roku oceni poziom współpracy krajów trzecich w zakresie readmisji i złoży sprawozdanie Radzie. Każde państwo członkowskie może również powiadomić Komisję, jeżeli napotka istotne i utrzymujące się problemy praktyczne we współpracy z państwem trzecim w zakresie readmisji, co powoduje konieczność przeprowadzenia oceny ad hoc . Po dokonaniu oceny Komisja może zaproponować zastosowanie restrykcyjnych środków wizowych lub, w przypadku dobrej współpracy, zaproponować korzystne środki wizowe.

Politykę wizową można również wykorzystać do ograniczenia bezpodstawnych wniosków o azyl składanych przez kraje zwolnione z obowiązku wizowego, biorąc pod uwagę, że prawie jedna czwarta wniosków o azyl otrzymanych przez państwa członkowskie została złożona przez osoby ubiegające się o azyl, które mogą wjechać do strefy Schengen+ bez wiz. Ściślejsza współpraca i wymiana informacji pomogłaby w wykrywaniu nadużyć wizowych. Mechanizm zawieszający wizy przewiduje systematyczną ocenę krajów zwolnionych z obowiązku wizowego pod kątem kryteriów obejmujących ryzyko nielegalnej migracji i niewłaściwe wnioski o azyl. Może to ostatecznie skutkować usunięciem krajów trzecich z wykazu ruchu bezwizowego.

Aby osiągnąć cel określony przez Radę Europejską 50 , jakim jest zmobilizowanie odpowiednich polityk i narzędzi , należy pójść o krok dalej wspólnymi wysiłkami. Dlatego też proponowane rozporządzenie w sprawie zarządzania azylem i migracją przewiduje możliwość, że Komisja, składając Radzie sprawozdania na temat stanu współpracy w zakresie readmisji, mogłaby określić dalsze skuteczne środki zachęcające do współpracy i usprawniające ją w celu ułatwienia powrotów i readmisji, w tym w innych obszarach polityki będących przedmiotem zainteresowania krajów trzecich 51 , przy uwzględnieniu ogólnych interesów Unii i stosunków z krajem trzecim. W tym względzie istotna będzie ścisła współpraca z Wysokim Przedstawicielem. Komisja, Wysoki Przedstawiciel i państwa członkowskie powinny dopilnować, aby postęp w zakresie readmisji towarzyszył postępowi w innych obszarach w ramach partnerstw. Wymagałoby to większej koordynacji i elastyczności instrumentów legislacyjnych, politycznych i finansowych, łączących działania na poziomie UE i państw członkowskich.

Ważny element przyszłej strategii dobrowolnych powrotów i reintegracji będzie polegał na określeniu nowego podejścia w krajach trzecich i uwzględnieniu lepszych powiązań z innymi inicjatywami rozwojowymi i strategiami krajowymi, aby budować potencjał i odpowiedzialność krajów trzecich. Skuteczna realizacja strategii będzie wymagać ścisłej współpracy z Frontexem w ramach jego wzmocnionego mandatu w zakresie powrotów oraz w ramach wspólnego unijnego systemu powrotów.

6.6 Rozwój legalnych dróg do Europy     #

Bezpieczne kanały zapewniania ochrony osobom potrzebującym eliminują zachętę do wyruszania w niebezpieczne podróże w celu dotarcia do Europy, a także do okazywania solidarności z krajami trzecimi przyjmującymi uchodźców. Legalna migracja może przynieść korzyści naszemu społeczeństwu i gospodarce. Chociaż państwa członkowskie zachowują prawo do określania wielkości napływu osób przybywających z krajów trzecich w poszukiwaniu pracy, wspólna polityka migracyjna UE musi odzwierciedlać integrację gospodarki UE i współzależność rynków pracy państw członkowskich. Dlatego właśnie polityka UE musi zapewniać równe warunki działania krajowym rynkom pracy będącym miejscami docelowymi migracji. Powinny także pomóc państwom członkowskim wykorzystać członkostwo w UE jako atut w przyciąganiu talentów.

Przesiedlenie to wypróbowany i przetestowany sposób zapewnienia ochrony uchodźcom znajdującym się w najtrudniejszej sytuacji. W ostatnich latach zaobserwowano już znaczny wzrost liczby przesiedleń do UE, dlatego należy w dalszym ciągu zintensyfikować te prace. Komisja zaleca sformalizowanie programu ad hoc obejmującego około 29 500 miejsc przesiedlenia już realizowanego przez państwa członkowskie i objęcie nim dwuletniego okresu 2020–2021 52 (ze względu na pandemię Covid-19 nie będzie to możliwe do wypełnienia wszystkich zobowiązań w zakresie przesiedleń w 2020 r.). Aby zapewnić płynną kontynuację wysiłków UE w zakresie przesiedleń po 2021 r. i potwierdzić wiodącą pozycję UE na świecie w zakresie przesiedleń , Komisja zwróci się do państw członkowskich o składanie zobowiązań począwszy od 2022 r. Będzie to wspierane z budżetu UE i będzie obejmowało uzupełniające ścieżki ochrony, takie jak programy przyjmowania ze względów humanitarnych oraz środki, takie jak programy związane ze studiowaniem lub pracą . UE będzie również wspierać państwa członkowskie pragnące ustanowić programy sponsoringu społecznościowego lub prywatnego poprzez finansowanie, budowanie potencjału i dzielenie się wiedzą, we współpracy ze społeczeństwem obywatelskim, w celu opracowania europejskiego modelu sponsoringu społecznościowego, który może prowadzić do lepszych wyników w zakresie integracji w dłuższej perspektywie. 

UE współpracuje również ze swoimi krajami partnerskimi w zakresie legalnych dróg do Europy w ramach partnerstw w dziedzinie migracji, otwierając drogę do współpracy w zakresie programów mających na celu dopasowywanie ludzi, umiejętności i potrzeb rynku pracy poprzez legalną migrację. Jednocześnie rozwój legalnych ścieżek powinien przyczynić się do ograniczenia nielegalnej migracji, która często prowadzi do pracy nierejestrowanej i wyzysku pracowników w UE. Komisja zwiększy wsparcie dla państw członkowskich, aby wraz z krajami partnerskimi zwiększyć skalę legalnej migracji, co stanowi pozytywną zachętę i jest zgodne z potrzebami UE w zakresie umiejętności i rynku pracy, przy pełnym poszanowaniu kompetencji państw członkowskich.

UE ma duże doświadczenie w zakresie programów mobilności pracowników. Projekty pilotażowe dotyczące legalnej migracji 53 pokazały, że zapewniając ukierunkowane wsparcie, UE może pomóc państwom członkowskim we wdrażaniu programów spełniających potrzeby pracodawców. UE udostępniła także program Erasmus+ i szkolenia zawodowe obywatelom krajów trzecich oraz zaoferowała stypendia na rzecz mobilizacji diaspory. Jednakże zakres i ambicje istniejących programów pozostają ograniczone.

Wzmocnione i bardziej kompleksowe podejście 54 umożliwiłoby współpracę z krajami partnerskimi i pomogłoby zwiększyć mobilność międzynarodową przynoszącą korzyści obu stronom. Komisja uruchomi zatem partnerstwa na rzecz talentów w formie zwiększonego zobowiązania do wspierania legalnej migracji i mobilności wraz z kluczowymi partnerami. Należy je uruchomić w pierwszej kolejności w sąsiedztwie UE , na Bałkanach Zachodnich i w Afryce, z myślą o rozszerzeniu ich na inne regiony. Zapewnią one kompleksowe ramy polityki UE, a także wsparcie finansowe na rzecz współpracy z krajami trzecimi, aby lepiej odpowiadać potrzebom w zakresie siły roboczej i umiejętności w UE, a także staną się częścią zestawu narzędzi UE do strategicznego angażowania krajów partnerskich w kwestię migracji. Niezbędne będzie silne zaangażowanie państw członkowskich, podobnie jak zaangażowanie sektora prywatnego i partnerów społecznych oraz odpowiedzialność ze strony krajów partnerskich . Komisja zorganizuje konferencję wysokiego szczebla z państwami członkowskimi i kluczowymi zainteresowanymi stronami z UE w celu uruchomienia partnerstw w dziedzinie talentów.

Partnerstwa na rzecz talentów powinny mieć charakter włączający i budować silną współpracę między zainteresowanymi instytucjami (takimi jak ministerstwa pracy i edukacji, pracodawcy i partnerzy społeczni, organizatorzy kształcenia i szkolenia oraz stowarzyszenia diaspory). Komisja będzie stymulować tę współpracę poprzez ukierunkowane działania informacyjne i zbuduje sieć zaangażowanych przedsiębiorstw.

Partnerstwa w dziedzinie talentów zapewnią jednolite ramy umożliwiające mobilizację narzędzi UE i państw członkowskich. Wszystkie strumienie finansowania UE w obszarze stosunków zewnętrznych, spraw wewnętrznych, badań i edukacji (Erasmus+) mogłyby wnieść swój wkład. Partnerstwa łączyłyby bezpośrednie wsparcie dla programów mobilności w celach zawodowych lub szkoleniowych z budowaniem potencjału w takich obszarach jak rynek pracy lub analiza umiejętności, kształcenie i szkolenie zawodowe, integracja powracających migrantów i mobilizacja diaspory. Większy nacisk na edukację pomógłby wspierać i wzmacniać inwestycje w umiejętności lokalne.

W ramach kompleksowego podejścia do migracji i mobilności środki wizowe mogą stanowić pozytywną zachętę do współpracy z państwami trzecimi. Pełne wdrożenie niedawno zmienionego kodeksu wizowego 55 oraz dodatkowe wysiłki w zakresie ułatwień wizowych z państwami trzecimi zapewnią większą spójność i powinny zachęcać do krótkoterminowej mobilności w dobrej wierze , w tym do wymian studentów. Mobilność krótkoterminowa mogłaby uzupełniać inne legalne ścieżki poprawy współpracy na wyższym szczeblu łańcucha dostaw z państwami trzecimi (na przykład w zakresie powstrzymywania nielegalnych przepływów migracyjnych).  

Kluczowe działania

7.PRZYCIĄGANIE UMIEJĘTNOŚCI I TALENTÓW DO UE #

Współpraca z krajami trzecimi w ramach legalnych ścieżek jest w pełni zgodna z interesami UE. Europa ma starzejącą się i kurczącą się populację 56 . Presję strukturalną, jaką ma to wywołać na rynku pracy, uzupełniają specyficzne niedobory umiejętności w różnych lokalizacjach i sektorach, takich jak opieka zdrowotna, opieka medyczna i rolnictwo. W niedawno zaktualizowanym europejskim programie na rzecz umiejętności 57 uznano wkład legalnie przebywających migrantów w zmniejszanie luk w umiejętnościach i zwiększanie dynamiki rynku pracy w UE 57 . 

Aktywizacja i podnoszenie kwalifikacji krajowej siły roboczej są konieczne, ale niewystarczające, aby zaradzić wszystkim istniejącym i prognozowanym niedoborom siły roboczej i umiejętności. To już się dzieje: w 2018 r. państwa członkowskie wydały ponad 775 000 pierwszych zezwoleń na pobyt obywatelom państw trzecich w celach związanych z zatrudnieniem 58 . Pracownicy z państw trzecich uzupełniają kluczowe braki w szeregu zawodów w państwach członkowskich 59 , w tym w zawodach kluczowych dla reakcji na Covid-19 60 . We wspólnym oświadczeniu z Komisją europejscy partnerzy społeczni i gospodarczy podkreślili potencjał pracowników migrujących w zakresie przyczyniania się do transformacji ekologicznej i cyfrowej poprzez zapewnianie europejskiemu rynkowi pracy potrzebnych umiejętności 61 . Niemniej jednak UE obecnie przegrywa światowy wyścig po talenty 62 . Chociaż państwa członkowskie odpowiadają za podejmowanie decyzji w sprawie liczby osób, które przyjmują w celach zawodowych , ulepszone ramy na poziomie UE zapewniłyby państwom członkowskim i przedsiębiorstwom najlepszą możliwą pozycję w zakresie przyciągania potrzebnych im talentów.    

Oprócz uruchomienia partnerstw na rzecz talentów ważne jest dokończenie niezakończonych prac związanych z reformą dyrektywy UE w sprawie niebieskiej karty, aby przyciągnąć wysoko wykwalifikowane talenty 63 . Komisja uznaje różnorodność sytuacji na rynku pracy w poszczególnych państwach członkowskich i ich potrzebę elastyczności poprzez utrzymanie programów krajowych dostosowanych do konkretnych potrzeb rynku pracy. Jednocześnie reforma musi wnieść rzeczywistą europejską wartość dodaną w zakresie przyciągania umiejętności za pośrednictwem skutecznego i elastycznego instrumentu ogólnounijnego. Wymaga to bardziej włączających warunków przyjmowania, lepszych praw, szybkich i elastycznych procedur, lepszych możliwości przemieszczania się i pracy w różnych państwach członkowskich oraz równych warunków działania dla systemów krajowych i unijnych. Nowy ogólnounijny system powinien umożliwiać uznawanie wysokich umiejętności zawodowych i odpowiedniego doświadczenia. Powinien także mieć charakter włączający i obejmować takie kategorie jak wysoko wykwalifikowani beneficjenci ochrony międzynarodowej, aby móc korzystać z ich umiejętności i wspierać ich integrację ze społeczeństwami UE. Komisja wzywa Parlament Europejski i Radę do szybkiego zakończenia negocjacji i jest gotowa pracować na rzecz kompromisu w tym kierunku. 

Międzynarodowa mobilność studentów i badaczy może zwiększyć pulę wiedzy specjalistycznej dostępnej dla europejskich uniwersytetów i instytucji badawczych, zwiększając nasze wysiłki na rzecz zarządzania przejściem na gospodarkę ekologiczną i cyfrową. Pełne wdrożenie niedawno zmienionej dyrektywy w sprawie studentów i naukowców 64 jest niezbędne, aby przyjazd do UE był łatwiejszy i atrakcyjniejszy, a także aby promować przepływ wiedzy poprzez przemieszczanie się między państwami członkowskimi . Partnerstwa w dziedzinie talentów mogą również bezpośrednio wspierać programy ułatwiające mobilność studentów i badaczy.

Można zrobić więcej, aby zwiększyć wpływ unijnych ram legalnej migracji na wyzwania demograficzne i migracyjne stojące przed Europą 65 . Istnieje szereg nieodłącznych niedociągnięć w unijnym systemie legalnej migracji (takich jak fragmentacja, ograniczony zakres przepisów UE, niespójności między różnymi dyrektywami i skomplikowane procedury), którym można zaradzić za pomocą środków sięgających od lepszego egzekwowania przepisów po nowe przepisy. Komisja najpierw zapewni pełne i skuteczne wdrożenie obecnych ram, intensyfikując współpracę i dialog z państwami członkowskimi.

Komisja zajmie się również głównymi niedociągnięciami w trzech nowych zestawach środków, odpowiadając na ogólny cel, jakim jest przyciąganie talentów, których potrzebuje UE. Ułatwione byłoby zarówno przyjmowanie do UE pracowników o różnych poziomach umiejętności, jak i wewnątrzunijna mobilność pracowników z państw trzecich, którzy już przebywają w UE.

·Przegląd dyrektywy w sprawie rezydentów długoterminowych 66 , która jest obecnie w niewystarczającym stopniu wykorzystywana i nie zapewnia skutecznego prawa do mobilności wewnątrz UE. Celem byłoby stworzenie prawdziwego statusu rezydenta długoterminowego UE , w szczególności poprzez wzmocnienie prawa rezydentów długoterminowych do przemieszczania się i pracy w innych państwach członkowskich.

·Przegląd dyrektywy w sprawie jednego zezwolenia 67 , w której nie w pełni osiągnięto swój cel, jakim jest uproszczenie procedur przyjmowania wszystkich pracowników z państw trzecich. Miałoby to na celu zbadanie sposobów uproszczenia i wyjaśnienia zakresu prawodawstwa, w tym warunków przyjmowania i pobytu pracowników o niskich i średnich kwalifikacjach .

·Dalsze badanie unijnej puli talentów dla wykwalifikowanych pracowników z państw trzecich, która mogłaby działać jako ogólnounijna platforma międzynarodowej rekrutacji, za pośrednictwem której wykwalifikowani obywatele państw trzecich mogliby wyrazić swoje zainteresowanie migracją do UE i mogliby zostać zidentyfikowani na podstawie migracji z UE władzami i pracodawcami w oparciu o ich potrzeby 68 .

Komisja rozpoczęła również konsultacje społeczne na temat przyciągania umiejętności i talentów . Ma to na celu określenie dodatkowych obszarów, w których można ulepszyć ramy UE, w tym poprzez ewentualne nowe przepisy. Zachęca także do nowych pomysłów mających na celu zwiększenie atrakcyjności UE, ułatwienie dopasowywania umiejętności i lepszą ochronę migrantów zarobkowych przed wyzyskiem. W ramach konsultacji Komisja będzie kontynuować dialog z partnerami społecznymi i gospodarczymi na temat wszystkich tych inicjatyw. Wyniki posłużą do opracowania unijnej puli talentów i pomogą Komisji w podjęciu decyzji, jakie inne inicjatywy są potrzebne, aby sprostać długoterminowym wyzwaniom w tym obszarze.

Kluczowe działania

8.WSPIERANIE INTEGRACJI DLA BARDZIEJ INKLUZYWNYCH SPOŁECZEŃSTW #

Częścią zdrowego i sprawiedliwego systemu zarządzania migracjami jest zapewnienie każdemu, kto legalnie przebywa w UE, możliwości uczestniczenia w dobrostanie, dobrobytu i spójności społeczeństw europejskich oraz przyczyniania się do ich poprawy. W 2019 r. prawie 21 mln obywateli państw trzecich legalnie przebywało w UE 69 . Skuteczna integracja przynosi korzyści zarówno indywidualnym osobom, jak i społecznościom lokalnym, z którymi się integrują. Wspiera spójność społeczną i dynamikę gospodarczą. Daje pozytywne przykłady tego, jak Europa może zarządzać skutkami migracji i różnorodności, budując otwarte i odporne społeczeństwa. Jednak pomimo licznych sukcesów zbyt wielu migrantów i gospodarstw domowych ze środowisk migracyjnych w dalszym ciągu stoi przed wyzwaniami związanymi z bezrobociem, brakiem możliwości kształcenia lub szkolenia oraz ograniczonymi interakcjami społecznymi. Na przykład w 2019 r. nadal występował znaczny niedobór perspektyw zatrudnienia obywateli państw trzecich – około 60% osób w wieku 20–64 lat w porównaniu z około 74% w przypadku obywateli państwa przyjmującego. Budzi to obawy obywateli co do tempa i głębokości integracji oraz uzasadniony powód z zakresu polityki publicznej, aby to zadziałało.

Integracja migrantów i ich rodzin stanowi zatem kluczową część szerszego programu UE na rzecz promowania włączenia społecznego. Choć polityka integracyjna leży przede wszystkim w gestii państw członkowskich, od czasu przyjęcia planu działania z 2016 r. UE zwiększyła swoje wsparcie dla państw członkowskich i innych odpowiednich zainteresowanych stron 70 . Europejska Sieć Integracji działa na rzecz wzmocnienia współpracy i wzajemnego uczenia się między organami krajowymi odpowiedzialnymi za integrację. UE zacieśniła także współpracę z władzami lokalnymi i regionalnymi oraz społeczeństwem obywatelskim, a także stworzyła nowe partnerstwa z pracodawcami oraz partnerami społecznymi i gospodarczymi 71 . Komisja odnowiła niedawno Europejskie partnerstwo na rzecz integracji z partnerami społecznymi i gospodarczymi, aby zaoferować uchodźcom możliwości integracji z europejskim rynkiem pracy 72 . Powinno to prowadzić do dalszego dialogu i przyszłej współpracy w celu przyciągnięcia umiejętności, których potrzebuje nasza gospodarka.

Prace te należy obecnie pogłębić, aby zapewnić wszystkim znaczące możliwości udziału w naszej gospodarce i społeczeństwie. W ramach priorytetu dotyczącego promowania naszego europejskiego stylu życia Komisja przyjmie Plan działań na rzecz integracji i włączenia społecznego na lata 2021-2024. Kluczowym aspektem będzie integracja migrantów i ich rodzin. Prace te zapewnią strategiczne wytyczne i określą konkretne działania mające na celu wspieranie włączenia migrantów i szerszej spójności społecznej, skupiając odpowiednie zainteresowane strony i uznając, że podmioty regionalne i lokalne mają do odegrania kluczową rolę. Będzie opierać się na wszystkich odpowiednich politykach i narzędziach w kluczowych obszarach, takich jak włączenie społeczne, zatrudnienie, edukacja, zdrowie, równość, kultura i sport, określając, w jaki sposób integracja migrantów powinna stanowić część wysiłków na rzecz osiągnięcia celów UE w każdym z nich. Kluczowym celem będzie zapewnienie migrantom pełnego korzystania z Europejskiego filaru praw socjalnych. Uznane zostanie, że osoby ze środowisk migracyjnych (np. migranci urodzeni za granicą lub migranci w drugim pokoleniu) często stoją przed podobnymi wyzwaniami związanymi z integracją, jak obywatele państw trzecich. Działania obejmą bezpośrednie wsparcie dla osób aktywnych w terenie i obejmą pełen zakres środków niezbędnych do towarzyszenia migrantom i ich rodzinom na drodze do pomyślnej integracji i włączenia społecznego. Komisja prowadzi obecnie konsultacje, aby poznać opinie zainteresowanych stron, obywateli i migrantów na temat możliwych działań promujących integrację i włączenie społeczne migrantów i obywateli UE ze środowisk migracyjnych.

Aby zapewnić aktywne uczestnictwo migrantów w opracowywaniu polityki migracyjnej UE, Komisja tworzy nieformalną grupę ekspertów ds. poglądów migrantów. Jednym z jego pierwszych zadań będzie wnoszenie wkładu w przygotowanie planu działania na rzecz integracji i włączenia społecznego, ale będzie także w stanie zapewniać Komisji porady i wiedzę specjalistyczną w zakresie opracowywania i wdrażania inicjatyw w dowolnym obszarze migracji i azylu .

Kluczowe działania

9.NASTĘPNE KROKI #

W niniejszym nowym pakcie o migracji i azylu określono kompleksowe podejście niezbędne do zapewnienia sprawiedliwego, skutecznego i zrównoważonego zarządzania migracjami w Europie. UE będzie teraz musiała wykazać wolę urzeczywistnienia Nowego Paktu. Tylko w ten sposób można zapobiec powtórzeniu się wydarzeń takich jak te, które miały miejsce w Morii w tym miesiącu: poprzez wdrożenie systemu dostosowanego do skali wyzwania. Wspólne europejskie ramy zarządzania migracjami to jedyny sposób na wywarcie wymaganego wpływu. Łączenie polityk w ten sposób jest niezbędne, aby zapewnić przejrzystość i wyniki potrzebne obywatelom, aby mogli zaufać, że UE zapewni wyniki, które będą zarówno solidne, jak i humanitarne.

Taki system może działać tylko wtedy, gdy ma narzędzia potrzebne do jego realizacji. Oznacza to solidne ramy prawne, które zapewnią jasność i koncentrację niezbędną do zapewnienia wzajemnego zaufania, wraz z solidnymi i sprawiedliwymi przepisami dla osób potrzebujących ochrony międzynarodowej i tych, które nie mają prawa pobytu. Aby skutecznie usprawnić zarządzanie migracjami, konieczne jest, aby migracja znalazła się w centrum wzajemnie korzystnych partnerstw z krajami trzecimi. Wzywa do inteligentnego podejścia do legalnej migracji, aby wspierać ekonomiczne zapotrzebowanie na talenty i społeczną potrzebę integracji. Wymaga to również wystarczającego budżetu, aby odzwierciedlić wspólne obowiązki i wspólne korzyści wynikające z polityki migracyjnej UE, zarówno w UE, jak i poza nią.

Wreszcie potrzebne jest zaangażowanie i zaangażowanie wszystkich. Dlatego też Nowy Pakt powstał w oparciu o dokładne konsultacje: z Parlamentem Europejskim i Radą, państwami członkowskimi i zainteresowanymi stronami. Opiera się na naszych wartościach, ale zapewni także potrzebne wyniki. Komisja uważa, że ​​efektem jest równowaga interesów i potrzeb, która zasługuje na wsparcie wszystkich. Komisja wzywa obecnie Parlament Europejski i Radę do nadania nowego impulsu. Pierwszym krokiem powinno być osiągnięcie do końca tego roku wspólnego porozumienia w sprawie nowego mechanizmu solidarności, a także elementów odpowiedzialności w postaci nowej procedury kontroli bezpieczeństwa i procedury granicznej, a następnie szybkie przyjęcie pełnego pakietu wymaganych przepisów. Współpracując, UE może i musi zapewnić szybkie urzeczywistnienie prawdziwie wspólnej polityki migracyjnej i azylowej.

(1)

     Patrz sekcja 2.5.

(2)

   Wniosek dotyczący rozporządzenia wprowadzającego kontrolę bezpieczeństwa obywateli państw trzecich na granicach zewnętrznych, COM(2020) 612 z 23 września 2020 r.

(3)

   Zmieniony wniosek dotyczący rozporządzenia ustanawiającego wspólną procedurę ochrony międzynarodowej w Unii i uchylającego dyrektywę 2013/32/UE, COM(2020) 611 z dnia 23 września 2020 r.

(4)

   Wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie zarządzania azylem i migracją, COM(2020) 610 z dnia 23 września 2020 r.

(5)

      Wyrok w sprawach połączonych C-715/17, C-718/17 i C-71 9/17 Komisja przeciwko Polsce, Węgrom i Republice Czeskiej.

(6)

     Komunikat w sprawie ochrony migrujących dzieci, COM(2017) 211 z dnia 12 kwietnia 2017 r., w którym zalecono kompleksowy zestaw środków mających na celu wzmocnienie ich ochrony na każdym etapie procesu migracyjnego.

(7)

     Gwarancja UE dla dzieci będzie również uwzględniać szczególne potrzeby migrujących dzieci, a także Plan działania na rzecz integracji i włączenia społecznego (zob. sekcja 8 poniżej).

(8)

     Utworzenie sieci zostało ogłoszone w komunikacie z 2017 r. (zob. przypis 6). Zrzesza organy i agencje ds. opieki, władze (lokalne) oraz organizacje międzynarodowe i pozarządowe w celu promowania dobrych usług w zakresie opieki dla dzieci bez opieki i dzieci odseparowanych od rodziców w UE.

(9)

     Europol 2020, Europejskie Centrum ds. Przemytu Migrantów 4. sprawozdanie roczne – 2019 r.

(10)

     Strategia unii bezpieczeństwa UE, COM(2020) 605 z dnia 24 lipca 2020 r.

(11)

     Polityka powrotowa musi być w pełni zintegrowana z polityką readmisji określoną w sekcji 6.5.

(12)

     Rozporządzenie w sprawie EBCG wymaga, aby jednemu z trzech zastępców dyrektora wykonawczego przydzielono konkretną rolę i obowiązki w zakresie nadzorowania zadań Agencji w zakresie powrotów.

(13)

     Patrz punkt 6.5.

(14)

   Zmieniony wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie utworzenia „Eurodac”, COM (2020) 614 z dnia 23 września 2020 r.

(15)

     Ten kierunek prac będzie wspierany za pośrednictwem Centrum Wiedzy na temat migracji i demografii we Wspólnym Centrum Badawczym Komisji.

(16)

   Zalecenie Komisji w sprawie unijnego mechanizmu gotowości i zarządzania podwyżkami C związanymi z migracją (plan gotowości do migracji i kryzysu migracyjnego), C(2020) 6469 z dnia 23 września 2020 r.

(17)

   Wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie sytuacji kryzysowych i siły wyższej w dziedzinie migracji i azylu, COM(2020) 613 z dnia 23 września 2020 r.

(18)

     Rozszerzenie obowiązku relokacji nielegalnego migranta na terytorium sponsorującego państwa członkowskiego.

(19)

     Zgodnie z międzynarodowym prawem dotyczącym praw człowieka zasada non-refoulement gwarantuje, że nikt nie powinien zostać odesłany do kraju, w którym groziłby mu tortury, okrutne, nieludzkie lub poniżające traktowanie albo kara, albo inna nieodwracalna krzywda.

(20)

     Dyrektywa Rady 2001/55/WE z dnia 20 lipca 2001 r. w sprawie minimalnych standardów udzielania tymczasowej ochrony na wypadek masowego napływu wysiedleńców oraz środków wspierających równowagę wysiłków pomiędzy Państwami Członkowskimi .

(21)

     Systemy uczestniczące w interoperacyjności to: system wjazdu/wyjazdu, europejski system informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż, wizowy system informacyjny, europejski system przekazywania informacji z rejestrów karnych dla obywateli państw trzecich, Eurodac oraz system informacyjny Schengen.

(22)

     W rozporządzeniu (UE) nr 656/2014 określono szczegółowy zbiór przepisów dotyczących ochrony zewnętrznych granic morskich w kontekście współpracy operacyjnej koordynowanej przez Frontex, która obejmuje zdarzenia poszukiwawczo-ratownicze powstałe podczas wspólnych operacji Frontexu.

(23)

   Zalecenie Komisji w sprawie współpracy między państwami członkowskimi w zakresie działań prowadzonych przez statki będące własnością podmiotów prywatnych lub przez nie eksploatowane do celów działań poszukiwawczo-ratowniczych, C(2020) 6468 z dnia 23 września 2020 r.

(24)

   Wytyczne Komisji w sprawie wdrażania przepisów UE dotyczących definicji ułatwiania nielegalnego wjazdu, tranzytu i pobytu oraz zapobiegania im, C(2020) 6470 z dnia 23 września 20 20.

(25)

     Patrz sekcja 5.

(26)

     Patrz sekcja 5.

(27)

     C(2017) 3349 final z dnia 12 maja 2017 r. i C(2017) 6560 final z dnia 27 września 2017 r.

(28)

  Wykorzystywanie, w szczególności przez zorganizowane grupy przestępcze, nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych w celu ułatwienia przemytu migrantów, w tym reklama, organizowanie, pobieranie opłat itp.

(29)

     „Pakiet ułatwień” zawarty w dyrektywie 2002/90/WE i towarzyszącej jej decyzji ramowej Rady w sprawie ułatwiania nielegalnego wjazdu, tranzytu i pobytu.

(30)

     Dyrektywa 2002/90/WE i decyzja ramowa Rady 2002/946/WSiSW.

(31)

     Konferencja ministerialna odbyła się 13 lipca 2020 r. i zgromadziła ministrów spraw wewnętrznych Algierii, Libii, Mauretanii, Maroka i Tunezji wraz z ich odpowiednikami z Włoch (przewodniczący), Francji, Niemiec (uczestniczących w charakterze prezydencji Rady), Malty i Hiszpanii, jak również Komisję.

(32)

   Rozporządzenie 2019/1240.

(33)

     Światowy Raport Migracyjny 2020, Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji, 2019, s.2.

(34)

     W tym proces z Valletty pomiędzy UE a krajami Afryki. Do innych kluczowych procesów regionalnych zaliczają się procesy budapeszteńskie, praskie, rabackie i chartumskie.

(35)

     Sprawozdanie z postępów w realizacji Europejskiego programu w zakresie migracji, COM(2019) 481 z 16 października 2019 r.

(36)

     W ramach Instrumentu Pomocy dla Uchodźców w Turcji uruchomiono 6 miliardów euro.

(37)

     Na przykład w lipcu 2020 r. UE zgodziła się na przedłużenie pomocy humanitarnej w ramach instrumentu o 485 mln euro, aby umożliwić przedłużenie do końca 2021 r. programów pomagających ponad 1,7 mln uchodźców w zaspokojeniu ich podstawowych potrzeb, a ponad 600 000 dzieci w uczęszczaniu do szkół .

(38)

     Wspólny komunikat „W kierunku kompleksowej strategii dla Afryki”, JOIN(2020) 4 final z dnia 9 marca 2020 r.

(39)

     Zwłaszcza z krajami Jedwabnego Szlaku: Afganistanem, Bangladeszem, Iranem, Irakiem i Pakistanem.

(40)

     Konkluzje Rady Europejskiej z 21 lipca 2020 r., pkt 19, 103, 105, 111 i 117.

(41)

     Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców podaje, że w 2018 r. przymusowo wysiedlono prawie 71 mln osób, w tym prawie 26 mln uchodźców i 3,5 mln osób ubiegających się o azyl (UNHCR Global Trends – Forced Displacement in 2018, https://www.unhcr.org /5d08d7ee7.pdf).

(42)

   W ostatnich latach większość budżetu UE na pomoc humanitarną (80% z 1,2 mld euro w 2018 r. i 1,6 mld euro w 2019 r.) przeznaczono na projekty pomagające zaspokoić najpilniejsze potrzeby osób przymusowo wysiedlonych i społeczności ich przyjmujących w celu zaspokojenia ich bezpośrednich, podstawowych potrzeb w konflikt, kryzys i przedłużające się przesiedlenia.

(43)

     Zobacz prace opracowane i wspierane przez Centrum Wiedzy Wspólnego Centrum Badawczego na temat migracji i demografii na temat międzynarodowych czynników migracyjnych (2018) oraz Atlas migracji (2019).

(44)

     To szeroko zakrojone podejście zostało w pełni potwierdzone w Sojuszu UE–Afryka (Nowy sojusz Afryka–Europa na rzecz zrównoważonych inwestycji i zatrudnienia, COM(2018) 643 z dnia 12 września 2018 r.).

(45)

     Patrz sekcja 5.

(46)

     W tym poprzez oddelegowanie europejskich oficerów łącznikowych ds. migracji, którzy obecnie stacjonują w 10 państwach trzecich, a kolejnych czterech będzie gotowych zostać oddelegowanych, gdy tylko pozwoli na to sytuacja związana z Covid-19.

(47)

   Porozumienia statusowe udało się wynegocjować ze wszystkimi krajami Bałkanów Zachodnich (z wyłączeniem Kosowa). Umowy statusowe z Albanią, Czarnogórą i Serbią zostały już podpisane i weszły w życie, natomiast na podpisanie umów z Macedonią Północną oraz Bośnią i Hercegowiną nadal oczekuje się.

(48)

     Patrz sekcja 2.5 powyżej.

(49)

     Rozporządzenie (WE) nr 810/2009 ze zmianami.

(50)

     Konkluzje Rady Europejskiej z dnia 18 października 2018 r.

(51)

     Pomoc humanitarna UE jest udzielana zgodnie z zasadami człowieczeństwa, bezstronności, neutralności i niezależności.

(52)

     Zalecenie Komisji w sprawie legalnych dróg uzyskania ochrony w UE: promowanie przesiedleń, przyjmowania ze względów humanitarnych i innych ścieżek uzupełniających, C(2020) 6467 z 23 września 2020 r.

(53)

     Osiem państw członkowskich uczestniczy obecnie w sześciu takich projektach wraz z Egiptem, Marokiem, Tunezją, Nigerią i Senegalem. Kluczowe tematy obejmują mobilność ekspertów w dziedzinie ICT, możliwości studiów i staży w Europie oraz zwiększanie zdolności krajów trzecich do zarządzania migracją i wspierania reintegracji.

(54)

     Byłoby to zgodne z Globalnymi Partnerstwami na rzecz Umiejętności, dwustronnymi umowami, poprzez które kraj docelowy bezpośrednio angażuje się w tworzenie kapitału ludzkiego wśród potencjalnych migrantów w kraju pochodzenia przed migracją.

(55)

   Rozporządzenie (WE) nr 810/2009 ze zmianami.

(56)

     Sprawozdanie w sprawie skutków zmian demograficznych, COM(2020) 241 z dnia 17 czerwca 2020 r.

(57)

   Europejski program na rzecz umiejętności na rzecz zrównoważonej konkurencyjności, sprawiedliwości społecznej i odporności, COM(2020) 274 z dnia 1 lipca 2020 r.

(58)

     Eurostat (kod danych online: migr_pop1ctz ). Liczba ta nie uwzględnia danych z Wielkiej Brytanii.

(59)

OECD (2018), „Wkład migracji w dynamikę siły roboczej w krajach OECD: 2005-2015”, Dokumenty robocze OECD dotyczące kwestii społecznych, zatrudnienia i migracji, nr 203, wydawnictwo OECD, Paryż.

(60)

Na przykład imigranci spoza UE reprezentowali w 2018 r. około 6% pracowników służby zdrowia w UE, 14% pracowników opieki osobistej, 10% śmieciarzy, 16% pracowników rolnych (nie licząc pracowników sezonowych), 25% sprzątaczek i pomocników oraz 27% asystentów przygotowywania posiłków.

(61)

      https://ec.europa.eu/home-affairs/sites/homeaffairs/files/what-we-do/policies/legal-migration-policy/joint-statement-commission-economic-social-partners-renewal-european- partnerstwo-integracja.pdf

(62)

     Zobacz na przykład: Rekrutacja pracowników-imigrantów: Europa, OECD i UE (2016), wydawnictwo OECD, Paryż.

(63)

     COM(2016) 378 z dnia 7 czerwca 2016 r.

(64)

   Dyrektywa (UE) 2016/801.

(65)

     Zob. ocena adekwatności unijnych przepisów dotyczących legalnej migracji (SWD(2019) 1055 z dnia 29 marca 2019 r.). W kwestiach demograficznych zob. także: Scenariusze demograficzne dla UE – migracja, populacja i edukacja (Komisja, 2019).

(66)

     Dyrektywa 2003 /109/WE.

(67)

     Dyrektywa 2011/98/UE.

(68)

     Zobacz prace wykonane przez OECD: Building an EU Talent Pool – A New Approach to Migration Management‎ for Europe, 2019.

(69)

     Źródło danych statystycznych w tym akapicie: Eurostat. Dane z Wielkiej Brytanii nie są uwzględnione.

(70)

     COM(2016) 377 final z dnia 7 czerwca 2016 r.

(71)

     Inicjatywy Europejskie Partnerstwo na rzecz Integracji  i Pracodawcy razem na rzecz integracji ; wsparcie dla inicjatywy Komitetu Regionów „ Miasta i Regiony na rzecz integracji” .

(72)

      https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_20_1561

KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, 23.9.2020

COM(2020) 609 final

ZAŁĄCZNIKI #

do

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW

w sprawie nowego paktu o migracji i azylu #