System kwalifikowania do ochrony międzynarodowej w UE.. Rozporządzenie w sprawie standardów kwalifikowania obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców

(1)

W dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/95/UE ( 4 ) wprowadzono szereg istotnych zmian  . Aby zapewnić harmonizację i większą zbieżność decyzji azylowych oraz w odniesieniu do zakresu ochrony międzynarodowej, aby zmniejszyć zachęty do przemieszczania się w Unii, zachęcać beneficjentów ochrony międzynarodowej do pozostania w państwie członkowskim, które udzieliło im ochrony oraz zapewnić równe traktowanie beneficjentów ochrony międzynarodowej, dyrektywę tę należy uchylić i zastąpić rozporządzeniem.

(2)

Wspólna polityka w dziedzinie azylu, w tym wspólny europejski system azylowy (CEAS), oparta na pełnym i inkluzywnym stosowaniu Konwencji genewskiej dotyczącej statusu uchodźców z dnia 28 lipca 1951 r., uzupełnionej Protokołem nowojorskim z dnia 31 stycznia 1967 r. (tzw. „konwencja genewska”), stanowi część celu Unii, jakim jest stopniowe ustanawianie przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości otwartej dla tych, którzy zmuszeni przez okoliczności legalnie szukają ochrony w Unii. Polityka taka powinna kierować się zasadą solidarności i sprawiedliwego podziału odpowiedzialności, w tym jej konsekwencji finansowych, pomiędzy państwami członkowskimi. Konwencja Genewska jest kamieniem węgielnym międzynarodowego reżimu prawnego dotyczącego ochrony uchodźców.

(3)

CEAS opiera się na wspólnych standardach dotyczących procedur azylowych, uznawania i ochrony oferowanej na poziomie Unii, warunków przyjmowania oraz systemu ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o ochronę międzynarodową. Niezależnie od dotychczas osiągniętych postępów w stopniowym rozwoju wspólnego europejskiego systemu azylowego, pomiędzy państwami członkowskimi nadal istnieją znaczne rozbieżności w zakresie stosowanych procedur, wskaźników uznawania, rodzaju udzielanej ochrony, poziomu materialnych warunków przyjmowania oraz świadczeń udzielanych osobom ubiegającym się o stypendium i beneficjentom , ochrona międzynarodowa. Rozbieżności te mogłyby prowadzić do wtórnych przepływów i podważać cel, jakim jest zapewnienie wszystkim wnioskodawcom równego traktowania bez względu na to, gdzie w Unii składają wniosek.

(4)

W swoim komunikacie z dnia 6 kwietnia 2016 r. „W stronę reformy wspólnego europejskiego systemu azylowego i usprawnienia legalnych dróg do Europy” Komisja przedstawiła swoje możliwości ulepszenia wspólnego europejskiego systemu azylowego, a mianowicie ustanowienia trwałego i sprawiedliwego systemu ustalania odpowiedzialnego państwa członkowskiego rozpatrzenia wniosku o ochronę międzynarodową, wzmocnienie systemu Eurodac, osiągnięcie większej konwergencji w unijnym systemie azylowym, zapobieganie wtórnemu przemieszczaniu się w obrębie Unii oraz przekształcenie Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu w agencję. Komunikat ten jest zgodny z wezwaniami Rady Europejskiej, które odbyły się w dniach 18–19 lutego 2016 r., aby poczynić postępy w kierunku reformowania istniejących ram Unii, aby zapewnić humanitarną i skuteczną politykę azylową.

(5)

Ponieważ art. 78 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) wzywa do zapewnienia jednolitego statusu azylu i dobrego funkcjonowania wspólnego europejskiego systemu azylowego, należy poczynić znaczne postępy w zakresie konwergencji krajowych systemów azylowych, ze szczególnym uwzględnieniem różne wskaźniki uznawania i rodzaje statusu ochrony w państwach członkowskich. Ponadto należy doprecyzować i ujednolicić prawa przyznane beneficjentom ochrony międzynarodowej.

(6)

Rozporządzenie jest zatem konieczne, aby zapewnić bardziej spójny poziom harmonizacji w całej Unii oraz zapewnić wyższy stopień pewności prawa i przejrzystości.

(7)

Głównym celem niniejszego rozporządzenia jest z jednej strony zapewnienie, że państwa członkowskie stosują wspólne kryteria identyfikacji osób rzeczywiście potrzebujących ochrony międzynarodowej, a z drugiej strony zapewnienie, że wspólny zbiór praw będzie dostępny dla beneficjentów ochrony międzynarodowej we wszystkich państwach członkowskich.

(8)

Dalsze zbliżenie przepisów dotyczących uznawania i treści statusu uchodźcy i statusu ochrony uzupełniającej powinno ponadto pomóc w ograniczeniu wtórnego przepływu osób ubiegających się o ochronę międzynarodową i beneficjentów ochrony międzynarodowej między państwami członkowskimi.

(9)

Ochrony międzynarodowej należy udzielać obywatelom państw trzecich i bezpaństwowcom objętym zakresem niniejszego rozporządzenia i kwalifikującym się do ochrony międzynarodowej. Nie należy udzielać ochrony międzynarodowej tym obywatelom państw trzecich i bezpaństwowcom, którzy nie wchodzą w zakres niniejszego rozporządzenia. Krajowe statusy humanitarne, jeśli zostały przyznane, nie powinny wiązać się z ryzykiem pomylenia z ochroną międzynarodową.

(10)

Przepisy niniejszego rozporządzenia dotyczące treści ochrony międzynarodowej, w tym zasady zniechęcające do wtórnego przemieszczania się, powinny mieć zastosowanie do osób, którym przyznano ochronę międzynarodową w wyniku pozytywnego zakończenia procedury przesiedlenia lub przyjęcia ze względów humanitarnych zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2024/1350 Parlamentu Europejskiego i Rady  ( 5 ) .

(11)

Niniejsze rozporządzenie nie narusza praw podstawowych i jest zgodne z zasadami uznanymi w szczególności w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej („Karta”) oraz Europejskiej Konwencji praw człowieka (EKPC). W szczególności niniejsze rozporządzenie ma na celu zapewnienie pełnego poszanowania godności ludzkiej i prawa do azylu osób ubiegających się o azyl i towarzyszących im członków rodziny oraz wspieranie stosowania postanowień Karty dotyczących godności ludzkiej, poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, wolność wypowiedzi i informacji, prawo do nauki, wolność wyboru zawodu i prawo do podejmowania pracy, swoboda prowadzenia działalności gospodarczej, prawo do azylu, ochrona na wypadek wydalenia, wydalenia lub ekstradycji, równość wobec prawa , niedyskryminacja, prawa dziecka oraz prawa związane z zabezpieczeniem społecznym, pomocą społeczną i opieką zdrowotną. Przepisy te należy zatem odpowiednio wdrożyć.

(12)

W odniesieniu do traktowania osób objętych zakresem niniejszego rozporządzenia państwa członkowskie są związane zobowiązaniami wynikającymi z instrumentów prawa międzynarodowego, których są stronami, w tym w szczególności tych, które zakazują dyskryminacji.

(13)

Zasoby Funduszu Azylu, Migracji i Integracji ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1147  ( 6 ) powinny zostać wykorzystane w celu zapewnienia odpowiedniego wsparcia państwom członkowskim w ich wysiłkach na rzecz wdrożenia określonych standardów niniejszym rozporządzeniem, w szczególności do tych Państw Członkowskich, które stoją w obliczu szczególnej i nieproporcjonalnej presji na swoje systemy azylowe, w szczególności ze względu na ich sytuację geograficzną lub demograficzną. Chociaż należy przestrzegać ogólnej zasady zakazu podwójnego finansowania, państwa członkowskie powinny w pełni wykorzystywać, na wszystkich poziomach sprawowania rządów, możliwości oferowane przez fundusze niezwiązane bezpośrednio z polityką azylową i migracyjną, ale które można wykorzystać do finansowania działań w tym obszarze.

(14)

Agencja Unii Europejskiej ds. Azylu, ustanowiona rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2303  ( 7 ) („agencja ds. azylu”) powinna zapewniać odpowiednie wsparcie w stosowaniu niniejszego rozporządzenia, w szczególności poprzez zapewnienie , na wniosek lub za zgodą zainteresowanego państwa członkowskiego, ekspertów pomagających organom tego państwa członkowskiego w przyjmowaniu, rejestrowaniu i rozpatrywaniu wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej oraz poprzez dostarczanie aktualnych informacji dotyczących państw trzecich, w tym informacji o kraju pochodzenia, oraz odpowiednich wytycznych i narzędzia. Stosując niniejsze rozporządzenie, organy państw członkowskich powinny uwzględniać standardy operacyjne, wskaźniki, wytyczne i najlepsze praktyki opracowane przez Agencję ds. Azylu. Dokonując oceny wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej i bez uszczerbku dla indywidualnego charakteru tych ocen, organy państw członkowskich powinny uwzględniać informacje, sprawozdania, wspólne analizy dotyczące sytuacji w krajach pochodzenia oraz wytyczne opracowane w Unii poziomie przez Agencję Azylu i europejskie sieci informacji o państwach trzecich zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/2303.

(15)

Stosując niniejsze rozporządzenie, zgodnie z Konwencją Narodów Zjednoczonych o prawach dziecka z 1989 r. należy przede wszystkim uwzględnić dobro dziecka. Oceniając dobro dziecka, władze Państw Członkowskich powinny w szczególności należycie uwzględnić zasadę jedności rodziny, dobrostan i rozwój społeczny małoletniego, jego umiejętności językowe, bezpieczeństwo i ochronę oraz poglądy tego małoletniego z należytym uwzględnieniem wieku i dojrzałości małoletniego.

(16)

W celu ochrony najlepiej pojętego interesu dziecka i ogólnego dobra małoletniego oraz aby zachęcić do ciągłości pomocy i reprezentacji małoletnich bez opieki, Państwa członkowskie powinny w miarę możliwości dążyć do zapewnienia, aby te same naturalne osoba ta pozostaje odpowiedzialna za małoletniego bez opieki, w tym podczas procedury azylowej i po udzieleniu ochrony międzynarodowej.

(17)

Dorosłe dziecko należy uznać za zależne, na podstawie indywidualnej oceny, jedynie w przypadku, gdy dziecko nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać ze względu na stan fizyczny lub psychiczny związany z poważną, krótkotrwałą chorobą lub znaczną niepełnosprawnością.

(18)

Przepisy dotyczące jedności rodziny zawarte w niniejszym rozporządzeniu nie kolidują z wartościami i zasadami uznanymi przez państwa członkowskie. W przypadku małżeństwa poligamicznego do każdego państwa członkowskiego należy decyzja, czy chce stosować przepisy dotyczące jedności rodziny do gospodarstw domowych poligamicznych, w tym do małoletnich dzieci dalszego małżonka i beneficjenta ochrony międzynarodowej.

(19)

Stosowanie przepisów dotyczących jedności rodziny powinno zawsze opierać się na autentycznych stosunkach rodzinnych i nie powinno obejmować przymusowych małżeństw ani małżeństw lub związków partnerskich zawieranych wyłącznie w celu umożliwienia zainteresowanej osobie wjazdu lub pobytu w państwach członkowskich. Aby nie dyskryminować członków rodziny ze względu na miejsce założenia rodziny, pojęcie rodziny powinno obejmować także rodziny utworzone poza krajem pochodzenia, ale przed ich przybyciem na terytorium Unii.

(20)

Jeżeli państwo członkowskie zdecyduje, do celów jedności rodziny, że w najlepszym interesie małoletniego pozostającego w związku małżeńskim leżą rodzice tego małoletniego, małżonek tego małoletniego nie powinien wywodzić się z tego małżeństwa żadnych praw pobytu na mocy niniejszego rozporządzenia.

(21)

Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla Protokołu nr 24 w sprawie azylu dla obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) i TFUE.

(22)

Uznanie statusu uchodźcy jest aktem deklaratywnym.

(23)

Konsultacje z Wysokim Komisarzem Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR) mogłyby dostarczyć cennych wskazówek władzom państw członkowskich przy ustalaniu, czy wnioskodawca jest uchodźcą w rozumieniu art. 1 Konwencji Genewskiej.

(24)

Przy badaniu, czy wnioskodawcy mają uzasadnioną obawę przed prześladowaniem lub czy stoją w obliczu rzeczywistego ryzyka doznania poważnej krzywdy oraz czy stabilne, ugruntowane organy niepaństwowe, w tym organizacje międzynarodowe, kontrolują państwo lub znaczną część jego terytorium i zapewniają ochronę, oraz przy ocenie, czy wnioskodawcy mają dostęp do ochrony przed prześladowaniem lub poważną krzywdą w innej części kraju pochodzenia innej niż ich obszar pochodzenia („alternatywa w zakresie ochrony wewnętrznej”), organ rozpatrujący powinien wziąć pod uwagę między innymi odpowiednie informacje ogólne i zalecenia wydane przez UNHCR.

(25)

Należy ustanowić standardy definicji i treści statusu uchodźcy, które będą stanowić wytyczne dla właściwych organów krajowych Państw Członkowskich w zakresie stosowania Konwencji Genewskiej.

(26)

Konieczne jest wprowadzenie wspólnych kryteriów uznawania osób ubiegających się o azyl za uchodźców w rozumieniu art. 1 Konwencji Genewskiej.

(27)

W przypadku gdy co najmniej jeden konkretny aspekt oświadczeń wnioskodawcy nie jest poparty dokumentami lub innymi dowodami, należy rozstrzygnąć wątpliwości wnioskodawcy, pod warunkiem że wnioskodawca poczynił rzeczywiste starania, aby uzasadnić potrzebę ochrony międzynarodowej, wszystkie istotne elementy na złożono do dyspozycji wnioskodawcy i udzielono zadowalającego wyjaśnienia w zakresie braku innych istotnych elementów, oświadczenia wnioskodawcy uznano za spójne i wiarygodne, a ogólną wiarygodność ustalono, biorąc pod uwagę moment złożenia przez wnioskodawcę wniosku o ochronę międzynarodową oraz w stosownych przypadkach, powody, dla których nie złożono wniosku wcześniej.

(28)

Organ rozstrzygający nie powinien stwierdzać, że wnioskodawcy brakuje wiarygodności tylko dlatego, że wnioskodawca nie oparł się na swojej zadeklarowanej orientacji seksualnej przy pierwszej okazji, którą otrzymał, aby określić podstawę prześladowania, chyba że jest oczywiste, że wnioskodawca jedynie ma zamiar opóźnić lub udaremnić wykonanie decyzji skutkującej jego powrotem.

(29)

Należy uwzględnić przekonania, przekonania lub orientacje wnioskodawcy, powodujące działania mogące budzić uzasadnioną obawę przed prześladowaniem lub rzeczywiste ryzyko doznania poważnej krzywdy, nawet jeżeli były one w pełni lub częściowo ukrywane w trakcie pobytu kraj pochodzenia.

(30)

W przypadku gdy wnioskodawca nie jest dostępny w trakcie postępowania ze względu na okoliczności od niego niezależne, stosuje się odpowiednie przepisy i odpowiednie gwarancje określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1351  ( 8 ) , rozporządzeniu (UE) ) zastosowanie ma dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2024/1348  ( 9 ) oraz dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1346  ( 10 ) .

(31)

W szczególności konieczne jest wprowadzenie wspólnych koncepcji potrzeb ochrony powstających lokalnie, źródeł szkody i ochrony, ochrony wewnętrznej i prześladowania, w tym przyczyn prześladowania.

(32)

Ochronę może zapewnić państwo lub stabilne, ugruntowane władze niepaństwowe, w tym organizacje międzynarodowe, które kontrolują państwo lub znaczną część terytorium państwa i spełniają warunki określone w niniejszym rozporządzeniu, pod warunkiem że są w stanie i chcą zapewnić ochronę. Ochrona taka powinna być skuteczna i nietrwała.

(33)

Jeżeli państwo lub funkcjonariusze państwa nie są podmiotami prześladowania lub poważnej krzywdy, organ rozpatrujący powinien zbadać, w ramach oceny wniosku o ochronę międzynarodową, czy istnieje alternatywa w zakresie ochrony wewnętrznej, po ustaleniu, że kwalifikacja kryteria określone w niniejszym rozporządzeniu miałyby w przeciwnym razie zastosowanie do wnioskodawcy. Alternatywna ochrona wewnętrzna przed prześladowaniem lub poważną krzywdą powinna być skutecznie dostępna dla wnioskodawców w tej części kraju pochodzenia, do której mogą bezpiecznie i legalnie podróżować oraz uzyskać wstęp i w której można zasadnie oczekiwać, że się osiedlą. Ciężar wykazania dostępności alternatywnej ochrony wewnętrznej powinien spoczywać na organie rozstrzygającym. Jeżeli organ rozstrzygający wykaże, że dostępna jest alternatywa w zakresie ochrony wewnętrznej, wnioskodawcy powinni być uprawnieni do przedstawienia dowodów i przedstawienia elementów, którymi dysponują.

(34)

Rozważając, czy można zasadnie oczekiwać od wnioskodawców osiedlenia się w innej części ich kraju pochodzenia, organ rozpatrujący powinien również wziąć pod uwagę, czy wnioskodawcy byliby w stanie zaspokoić swoje własne podstawowe potrzeby w zakresie dostępu do żywności, higieny i schronienia w kontekście lokalnych warunków w kraju pochodzenia.

(35)

Jeżeli państwo lub przedstawiciele państwa są podmiotami prześladującymi lub wyrządzającymi poważną krzywdę, należy założyć, że wnioskodawca nie ma dostępu do skutecznej ochrony, a organ rozstrzygający nie musi badać, czy istnieje alternatywa w zakresie ochrony wewnętrznej. Organ rozstrzygający powinien mieć możliwość zbadania, czy istnieje alternatywa w zakresie ochrony wewnętrznej jedynie w przypadku wyraźnego ustalenia, że ​​ryzyko prześladowania lub poważnej krzywdy wynika z podmiotu, którego uprawnienia są wyraźnie ograniczone do określonego obszaru geograficznego lub nad którym samo państwo sprawuje kontrolę wyłącznie nad niektórymi częściami danego kraju.

(36)

Przy ocenie wniosku o zamianę miejsca fakt, że ryzyko prześladowania lub poważnej krzywdy opiera się na okolicznościach, które nie stanowią wyrazu ani kontynuacji przekonań lub orientacji wyznawanych w kraju pochodzenia, może służyć jako wskazówka, że ​​jedynym lub głównym celem wnioskodawcy było stworzenie warunków niezbędnych do ubiegania się o ochronę międzynarodową.

(37)

W zależności od okoliczności akty prześladowań ze względu na płeć lub dziecko mogą obejmować między innymi rekrutację nieletnich, okaleczanie narządów płciowych, przymusowe małżeństwa, handel dziećmi i pracę dzieci oraz handel w celu wykorzystywania seksualnego.

(38)

Akty prześladowania mogą przybierać formę nieproporcjonalnego lub dyskryminującego ścigania albo karania. Takie nieproporcjonalne lub dyskryminujące ściganie lub kara może mieć miejsce między innymi w sytuacjach, gdy osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową odmawia odbycia służby wojskowej ze względów moralnych, religijnych lub politycznych albo ze względu na przynależność do określonej grupy etnicznej lub posiadanie określonego obywatelstwa.

(39)

Jednym z warunków uzyskania statusu uchodźcy w rozumieniu art. 1 lit. A Konwencji Genewskiej jest istnienie związku przyczynowego pomiędzy przyczynami prześladowania, którymi są rasa, religia lub przekonania, narodowość, poglądy polityczne lub przynależność do grupy określonej grupy społecznej oraz aktów prześladowania lub braku ochrony przed takimi aktami.

(40)

Równie konieczne jest wprowadzenie wspólnego pojęcia podstawy prześladowania „przynależność do określonej grupy społecznej”. Na potrzeby określenia konkretnej grupy społecznej uwzględnia się kwestie wynikające z orientacji seksualnej lub płci wnioskodawcy, w tym tożsamości płciowej i ekspresji płciowej, które mogą mieć związek z określonymi tradycjami prawnymi i zwyczajami, skutkującymi np. okaleczeniem narządów płciowych, przymusową sterylizacją lub przymusowej aborcji, powinny zostać należycie rozważone w zakresie, w jakim są one związane z uzasadnioną obawą wnioskodawcy przed prześladowaniem. W zależności od okoliczności niepełnosprawność może być cechą na potrzeby zdefiniowania określonej grupy społecznej.

(41)

Okoliczności panujące w kraju pochodzenia, w tym na przykład istnienie i stosowanie przepisów prawa karnego skierowanych szczególnie przeciwko lesbijkom, gejom, osobom biseksualnym, transpłciowym i interseksualnym, mogą oznaczać, że osoby te należy uznać za tworzące określoną grupę społeczną.

(42)

Dokonując oceny wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej, właściwe organy państw członkowskich powinny stosować metody oceny wiarygodności osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową w sposób uwzględniający prawa tej osoby gwarantowane przez Kartę i EKPC, w szczególności prawo do godności ludzkiej i prawa do wolności poszanowanie życia prywatnego i rodzinnego. W szczególności w odniesieniu do orientacji seksualnej i tożsamości płciowej wnioskodawcy nie powinni być poddawani szczegółowym przesłuchaniom ani testom dotyczącym ich praktyk seksualnych.

(43)

Cele i zasady Organizacji Narodów Zjednoczonych są określone w Preambule oraz w artykułach 1 i 2 Karty Narodów Zjednoczonych i zawarte w jej uchwałach dotyczących środków zwalczania terroryzmu. W rezolucjach tych stwierdza się między innymi, że „akty, metody i praktyki terrorystyczne są sprzeczne z celami i zasadami Organizacji Narodów Zjednoczonych” oraz że „świadome finansowanie, planowanie i podżeganie do aktów terrorystycznych jest również sprzeczne z celami i zasadami Organizacji Narodów Zjednoczonych” Narodów”.

(44)

Do celów stosowania przepisów niniejszego rozporządzenia dotyczących wykluczenia z ochrony międzynarodowej, jeżeli istnieją uzasadnione podstawy, aby przypuszczać, że wnioskodawca dopuścił się czynu lub działa sprzecznie z celami i zasadami określonymi w art. 1 i 2 Karty Narodów Zjednoczonych Narodów Zjednoczonych, nie jest warunkiem wstępnym ustalenie, że taki wnioskodawca został skazany za jedno z przestępstw terrorystycznych, o których mowa w art. 3 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/541  ( 11 ) .

(45)

Do celów stosowania przepisów niniejszego rozporządzenia dotyczących wykluczenia z ochrony międzynarodowej w przypadku osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową z powodu popełnienia czynów stanowiących udział w działaniach grupy terrorystycznej fakt, że nie ustalono, że wnioskodawca ten popełnił, usiłował popełnić lub groził popełnieniem aktu terrorystycznego w rozumieniu rezolucji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych, nie stoi na przeszkodzie temu, aby władze państw członkowskich uznały zachowanie skarżącego za sprzeczne z celami i zasadami Organizacji Narodów Zjednoczonych.

(46)

Do celów indywidualnej oceny faktów, które mogą stanowić poważne podstawy do uznania, że ​​wnioskodawca dopuścił się czynów sprzecznych z celami i zasadami Organizacji Narodów Zjednoczonych, podżegał do takich czynów lub w inny sposób brał w nich udział, fakt, że wnioskodawca szczególne znaczenie ma stwierdzenie, że wnioskodawca został skazany przez sądy państwa członkowskiego za udział w działalności grupy terrorystycznej, podobnie jak stwierdzenie sądu, że wnioskodawca był członkiem kierownictwa takiej grupy, i nie powinno nie ma wymogu wykazania, że ​​wnioskodawca podżegał do aktu terrorystycznego lub w inny sposób w nim uczestniczył.

(47)

Popełnienie przestępstwa politycznego nie jest co do zasady podstawą pozbawienia statusu uchodźcy. Jednakże szczególnie okrutne czyny, w przypadku których są one nieproporcjonalne do rzekomego celu politycznego, oraz akty terrorystyczne charakteryzujące się przemocą, nawet jeśli zostały popełnione w rzekomo politycznym celu, należy uznać za poważne przestępstwa o charakterze niepolitycznym i w związku z tym mogą skutkować wykluczeniem ze statusu uchodźcy.

(48)

Należy również określić standardy dotyczące definicji i treści statusu ochrony uzupełniającej. Ochrona uzupełniająca powinna mieć charakter uzupełniający i dodatkowy w stosunku do ochrony uchodźców zapisanej w Konwencji Genewskiej. Choć podstawy ochrony różnią się w przypadku statusu uchodźcy i statusu ochrony uzupełniającej, ciągła potrzeba ochrony może trwać podobnie. Treść ochrony zapewnianej przez status uchodźcy lub status ochrony uzupełniającej może się różnić jedynie w przypadku, gdy zostało to wyraźnie przewidziane w niniejszym rozporządzeniu. Niniejsze rozporządzenie umożliwia jednak państwom członkowskim przyznanie tych samych praw i korzyści w ramach obu statusów.

(49)

Konieczne jest wprowadzenie wspólnych kryteriów, na podstawie których osoby ubiegające się o ochronę międzynarodową będą uznawane za beneficjentów ochrony uzupełniającej. Kryteria te należy zaczerpnąć z międzynarodowych zobowiązań wynikających z instrumentów i praktyk w zakresie praw człowieka istniejących w państwach członkowskich.

(50)

Do celów oceny poważnej krzywdy, która mogłaby kwalifikować wnioskodawców jako osoby kwalifikujące się do ochrony uzupełniającej, pojęcie masowej przemocy powinno obejmować przemoc, która może dotyczyć osób niezależnie od ich sytuacji osobistej.

(51)

Do celów oceny poważnej szkody sytuacje, w których siły zbrojne państwa trzeciego konfrontują się z jedną lub większą liczbą grup zbrojnych lub w których dwie lub więcej grup zbrojnych stają naprzeciw siebie, należy uznać za wewnętrzny konflikt zbrojny. Nie jest konieczne, aby konflikt ten kwalifikował się jako „konflikt zbrojny niemający charakteru międzynarodowego” w rozumieniu międzynarodowego prawa humanitarnego ani nie jest konieczne przeprowadzanie, poza oceną poziomu przemocy występującej na danym terytorium, odrębną ocenę intensywności konfrontacji zbrojnych, poziomu organizacji zaangażowanych sił zbrojnych czy czasu trwania konfliktu.

(52)

Jeżeli chodzi o dowód wymagany do ustalenia istnienia poważnego i indywidualnego zagrożenia dla życia lub osoby cywilnej, organy rozpatrujące nie powinny wymagać od wnioskodawców przedstawiania dowodów, że są oni szczególnie celem czynników związanych z ich sytuacją osobistą. Jednakże poziom masowej przemocy wymagany do uzasadnienia wniosku jest niższy, jeżeli wnioskodawcy są w stanie wykazać, że dotyka ich szczególnie ze względu na czynniki związane z ich sytuacją osobistą. Ponadto organ rozstrzygający powinien wyjątkowo rozważyć istnienie poważnego i indywidualnego zagrożenia, które należy ustalić w przypadku, gdy stopień masowej przemocy charakteryzującej konflikt zbrojny wzrasta do tak wysokiego poziomu, że istnieją istotne podstawy, aby sądzić, że ludność cywilna zawrócona do kraju do kraju pochodzenia lub do odpowiedniej części kraju pochodzenia, wyłącznie ze względu na swoją tam obecność byliby narażeni na rzeczywiste ryzyko doznania poważnej krzywdy.

(53)

W zależności od okoliczności, w tym długości i celu pobytu, podróż do kraju pochodzenia może służyć jako wskazówka, że ​​beneficjenci statusu uchodźcy ponownie skorzystali z ochrony kraju pochodzenia lub ponownie osiedlili się w swoim państwie pochodzenia kraju pochodzenia lub że w przypadku beneficjentów statusu ochrony uzupełniającej przestały istnieć podstawy do przyznania tego statusu.

(54)

Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2024/1348 państwa członkowskie powinny zapewnić wnioskodawcom dostęp do skutecznego środka odwoławczego przed sądem lub trybunałem od decyzji organów rozstrzygających o odrzuceniu wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej jako bezzasadnych lub od decyzji o cofnięciu ochrony międzynarodowej. W tym względzie powody, które skłoniły organ rozstrzygający do podjęcia decyzji o odrzuceniu wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej lub o cofnięciu ochrony międzynarodowej beneficjentowi, powinny podlegać dokładnej kontroli przez właściwy sąd lub trybunał w ramach wszelkich skarg wniesionych przeciwko temu odrzuceniu lub decyzję o wycofaniu.

(55)

Dokumenty podróży wydawane beneficjentom ochrony międzynarodowej po raz pierwszy lub odnawiane po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia powinny być zgodne z rozporządzeniem Rady (WE) nr 2252/2004  ( 12 ) lub z równoważnymi minimalnymi normami w zakresie zabezpieczeń i danych biometrycznych.

(56)

Zezwolenia na pobyt wydawane beneficjentom ochrony międzynarodowej po raz pierwszy lub odnawiane po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia powinny być zgodne z rozporządzeniem Rady (WE) nr 1030/2002  ( 13 ) .

(57)

W okresie pomiędzy udzieleniem ochrony międzynarodowej a wydaniem dokumentu pobytowego państwa członkowskie powinny zapewnić beneficjentom ochrony międzynarodowej skuteczny dostęp do wszystkich praw określonych w niniejszym rozporządzeniu, z wyjątkiem swobodnego przemieszczania się wewnątrz Unii oraz wydanie dokumentu podróży.

(58)

Członkowie rodziny, ze względu na ich bliskie powiązania z beneficjentami ochrony międzynarodowej, zwykle będą narażeni na akty prześladowania lub poważną krzywdę, które mogą stanowić podstawę do przyznania ochrony międzynarodowej. W celu utrzymania jedności rodziny, jeżeli członkowie rodziny przebywający na terytorium tego samego państwa członkowskiego nie kwalifikują się do ochrony międzynarodowej, powinni być uprawnieni do ubiegania się o zezwolenie na pobyt. Takie zezwolenia na pobyt powinny zostać przyznane, chyba że członkowie rodziny wchodzą w zakres podstawy wykluczenia lub jeżeli względy bezpieczeństwa narodowego lub porządku publicznego stanowią inaczej. Członkowie rodziny powinni także korzystać z praw przyznanych beneficjentowi ochrony międzynarodowej po udzieleniu ochrony międzynarodowej. Bez uszczerbku dla przepisów niniejszego rozporządzenia dotyczących utrzymania jedności rodziny, jeżeli sytuacja wchodzi w zakres dyrektywy Rady 2003/86/WE  ( 14 ) i warunki w niej określone dotyczące łączenia rodzin zostały spełnione, członkowie rodziny beneficjenta ochrony międzynarodowej, którzy indywidualnie nie kwalifikują się do takiej ochrony, powinni otrzymać zezwolenia na pobyt i prawa zgodnie ze wspomnianą dyrektywą. Niniejsze rozporządzenie należy stosować bez uszczerbku dla dyrektywy 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady  ( 15 ) .

(59)

Dokumenty podróży powinny być wydawane członkom rodzin beneficjentów ochrony międzynarodowej zgodnie z procedurami krajowymi.

(60)

Oceniając zmianę okoliczności w państwie trzecim, właściwe organy państw członkowskich powinny sprawdzić, uwzględniając indywidualną sytuację beneficjenta ochrony międzynarodowej, czy podmiot lub podmioty udzielające ochrony w tym państwie podjęły rozsądne kroki, aby zapobiec prześladowaniem lub poważną krzywdą, aby w związku z tym funkcjonowały między innymi skuteczny system prawny umożliwiający wykrywanie, ściganie i karanie czynów stanowiących prześladowanie lub poważną krzywdę oraz aby beneficjent ochrony międzynarodowej miał dostęp do takiej ochrony, jeżeli status uchodźcy lub cofnięto status ochrony uzupełniającej.

(61)

Oceniając, czy ustały podstawy udzielenia ochrony międzynarodowej, organ rozstrzygający powinien wziąć pod uwagę wszystkie odpowiednie i dostępne krajowe, unijne i międzynarodowe źródła informacji i wskazówek, w tym zalecenia wydane przez UNHCR.

(62)

W przypadku gdy wnioskodawca objęty jest zakresem art. 1 lit. D Konwencji genewskiej odnoszącego się do zapewniania ochrony lub pomocy przez organy lub agencje Organizacji Narodów Zjednoczonych inne niż UNHCR, przy rozpatrywaniu, czy ta ochrona lub pomoc przestała istnieć dla z powodów niezależnych od wnioskodawcy i niezależnych od jego woli organ rozstrzygający powinien sprawdzić, czy wnioskodawca został zmuszony do opuszczenia obszaru działania odpowiedniego organu lub agencji, czy bezpieczeństwo osobiste wnioskodawcy było poważnie zagrożone oraz czy właściwy organ lub agencja nie była w stanie zapewnić skarżącym warunków życia zgodnie ze swoimi uprawnieniami.

(63)

W przypadku wygaśnięcia statusu uchodźcy lub statusu ochrony uzupełniającej decyzja organu rozstrzygającego państwa członkowskiego o cofnięciu tego statusu nie uniemożliwia danemu obywatelowi państwa trzeciego lub bezpaństwowcowi ubiegania się o pobyt z powodów innych niż które uzasadniały udzielenie ochrony międzynarodowej lub z dalszego legalnego pobytu na terytorium tego państwa członkowskiego z innych powodów, w szczególności w przypadku posiadania ważnego unijnego zezwolenia na pobyt długoterminowy, zgodnie z właściwym prawem unijnym i krajowym.

(64)

Decyzja o zakończeniu ochrony międzynarodowej nie powinna mieć skutku wstecznego. Decyzja o cofnięciu ochrony międzynarodowej powinna mieć skutek wsteczny. Jeżeli decyzja opiera się na podstawie zaprzestania działalności, nie powinna ona mieć skutku wstecznego. W przypadku cofnięcia statusu uchodźcy lub statusu ochrony uzupełniającej na tej podstawie, że nigdy nie powinien był zostać przyznany, prawa nabyte mogą zostać zachowane lub utracone zgodnie z prawem krajowym.

(65)

Beneficjenci ochrony międzynarodowej powinni mieszkać w państwie członkowskim, które udzieliło im ochrony. Beneficjenci ochrony międzynarodowej, którzy posiadają ważny dokument podróży i zezwolenie na pobyt wydane przez państwo członkowskie stosujące w całości dorobek Schengen , powinni mieć możliwość swobodnego wjazdu i przemieszczania się na terytorium państw członkowskich stosujących w pełni dorobek Schengen , w dozwolonym okresie pobytu zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399  ( 16 ) oraz art. 21 Konwencji wykonawczej do Układu z Schengen  ( 17 ) . Beneficjenci ochrony międzynarodowej mogą również ubiegać się o zezwolenie na pobyt w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie, które przyznało im ochronę międzynarodową, zgodnie z odpowiednimi przepisami unijnymi i krajowymi. Nie oznacza to jednak przeniesienia statusu uchodźcy, statusu ochrony uzupełniającej i praw z tym związanych.

(66)

Aby zapewnić, że beneficjenci ochrony międzynarodowej przestrzegają dozwolonego okresu pobytu lub pobytu zgodnie z odpowiednim prawem krajowym, unijnym lub międzynarodowym, należy zmienić dyrektywę Rady 2003/109/WE  ( 18 ) w celu zapewnienia, że ​​pięcioletni okres po którym beneficjenci ochrony międzynarodowej kwalifikują się do statusu rezydenta długoterminowego Unii, powinien co do zasady rozpoczynać się od nowa za każdym razem, gdy beneficjent ochrony międzynarodowej zostanie znaleziony w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie, które udzieliło temu beneficjentowi ochrony międzynarodowej bez prawa do tam zostać lub zamieszkać.

(67)

Organy państw członkowskich zachowują pewną swobodę w odniesieniu do porządku publicznego i bezpieczeństwa narodowego, którą należy interpretować zgodnie z prawem krajowym, unijnym i międzynarodowym. Z zastrzeżeniem indywidualnej oceny konkretnych faktów, względy porządku publicznego i bezpieczeństwa narodowego mogą obejmować przypadki, w których obywatel państwa trzeciego należy do stowarzyszenia, które wspiera międzynarodowy terroryzm lub wspiera takie stowarzyszenie. Dokonując oceny, czy obywatel państwa trzeciego lub bezpaństwowiec stwarza ryzyko dla bezpieczeństwa narodowego państwa członkowskiego, jego organy są uprawnione do uwzględnienia między innymi informacji otrzymanych od innych państw członkowskich lub krajów trzecich.

(68)

Podejmując decyzję w sprawie uprawnienia do świadczeń przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu, właściwy organ powinien należycie uwzględnić dobro dziecka oraz szczególne okoliczności związane z zależnością bliskich krewnych, którzy już przebywają na terytorium państwa, od beneficjenta ochrony międzynarodowej zainteresowanego państwa członkowskiego i które nie są członkami rodziny. W wyjątkowych okolicznościach, gdy bliskim krewnym beneficjenta ochrony międzynarodowej jest małoletni pozostający w związku małżeńskim, ale któremu nie towarzyszy współmałżonek, można uznać, że dobro małoletniego leży w interesie jego pierwotnej rodziny.

(69)

Państwa członkowskie powinny mieć możliwość ograniczenia dostępu do pracy najemnej lub pracy na własny rachunek w przypadku stanowisk, które wiążą się ze sprawowaniem władzy publicznej i odpowiedzialnością za ochronę ogólnego interesu państwa lub innych władz publicznych. W kontekście korzystania z prawa do równego traktowania w zakresie członkostwa w organizacji reprezentującej pracowników lub wykonującej określony zawód powinna istnieć możliwość wykluczenia beneficjentów ochrony międzynarodowej z udziału w zarządzaniu podmiotami prawa publicznego i od pełnienia urzędu podlegającego prawu publicznemu.

(70)

Dodatki mieszkaniowe powinny stanowić świadczenie podstawowe w zakresie, w jakim można je uznać za pomoc społeczną.

(71)

Aby usprawnić skuteczne korzystanie przez beneficjentów ochrony międzynarodowej z praw i świadczeń określonych w niniejszym rozporządzeniu, konieczne jest uwzględnienie ich specyficznych potrzeb i szczególnych wyzwań integracyjnych, przed którymi stoją, oraz ułatwienie im dostępu do integracji -prawa pokrewne, w szczególności w zakresie możliwości kształcenia się i szkolenia zawodowego związanego z zatrudnieniem oraz dostępu do procedur uznawania zagranicznych dyplomów, świadectw i innych dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji, w szczególności w przypadku braku dokumentów potwierdzających lub niemożności ponieść koszty związane z procedurami uznawania.

(72)

Beneficjenci ochrony międzynarodowej powinni być traktowani na równi z obywatelami państwa członkowskiego, które udzieliło im ochrony międzynarodowej w zakresie zabezpieczenia społecznego.

(73)

Beneficjentom ochrony międzynarodowej należy zapewnić dostęp do opieki zdrowotnej, w tym opieki zdrowotnej w zakresie zdrowia fizycznego i psychicznego oraz opieki zdrowotnej w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, pod warunkiem że będzie on zapewniony także obywatelom państwa członkowskiego, które udzieliło im ochrony międzynarodowej.

(74)

Aby ułatwić integrację beneficjentów ochrony międzynarodowej ze społeczeństwem, powinni oni mieć dostęp do środków integracyjnych na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym, na warunkach określonych przez państwa członkowskie. Państwa członkowskie powinny rozważyć utrzymanie dostępu do kursów językowych dla beneficjentów ochrony międzynarodowej, w przypadku gdy mieli oni dostęp do kursów językowych jako osoby ubiegające się o ochronę międzynarodową.

(75)

Skuteczne monitorowanie stosowania niniejszego rozporządzenia wymaga jego regularnej oceny.

(76)

Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, a mianowicie ustanowienie standardów przyznawania ochrony międzynarodowej obywatelom państw trzecich i bezpaństwowcom przez państwa członkowskie, jednolitego statusu uchodźców lub osób kwalifikujących się do ochrony uzupełniającej oraz zakresu udzielanej ochrony , nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, ale raczej, ze względu na skalę i skutki niniejszego rozporządzenia, można go lepiej osiągnąć na poziomie Unii, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 TUE. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.

(77)

Zgodnie z art. 1 i 2 oraz art. 4a ust. 1 Protokołu nr 21 w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, załączonego do TUE i TFUE, i bez uszczerbku z art. 4 tego protokołu Irlandia nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego rozporządzenia i nie jest nim związana ani go nie stosuje.

(78)

Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 22 w sprawie stanowiska Danii, załączonego do TUE i TFUE, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego rozporządzenia i nie jest nim związana ani go nie stosuje,