Decyzja ramowa w sprawie zwalczania przestępczości zorganizowanej z dnia 24 października 2008 r.

(1)

Celem programu haskiego jest zwiększenie wspólnego potencjału Unii i jej państw członkowskich, aby między innymi lepiej zwalczać przestępczość zorganizowaną o zasięgu ponadnarodowym. Cel ten powinien być realizowany w szczególności poprzez zbliżenie ustawodawstw. Potrzebna jest ściślejsza współpraca między państwami członkowskimi Unii Europejskiej w celu zwalczania niebezpieczeństw związanych z organizacjami przestępczymi i ich rozprzestrzeniania się oraz w celu skutecznego odpowiadania na oczekiwania obywateli i zaspokajania potrzeb państw członkowskich. W tym względzie pkt 14 konkluzji Rady Europejskiej z Brukseli z dnia 4 i 5 listopada 2004 r. stwierdza, że obywatele Europy oczekują od Unii Europejskiej, by przy jednoczesnym zapewnieniu poszanowania podstawowych wolności i praw przyjęła bardziej skuteczne, wspólne podejście do problemów ponadnarodowych, takich jak przestępczość zorganizowana.

(2)

W swoim komunikacie z dnia 29 marca 2004 r. w sprawie środków, jakie należy podjąć w dziedzinie zwalczania terroryzmu i innych niebezpiecznych form przestępczości, Komisja uznała, że środki zwalczania przestępczości zorganizowanej w Unii Europejskiej wymagają wzmocnienia i zapowiedziała sporządzenie decyzji ramowej mającej zastąpić wspólne działanie 1998/733/WSiSW z dnia 21 grudnia 1998 r. w sprawie uznawania za przestępstwa karne uczestnictwa w organizacji przestępczej w państwach członkowskich Unii Europejskiej (2).

(3)

W pkt 3.3.2 programu haskiego stwierdza się, że zbliżenie prawa karnego materialnego służy ułatwieniu wzajemnego uznawania wyroków i orzeczeń sądowych oraz współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych i dotyczy obszarów szczególnie poważnych przestępstw o wymiarze transgranicznym oraz że obszary przestępczości wyraźnie wymienione w traktatach powinny być potraktowane priorytetowo. Definicja przestępstw związanych z udziałem w organizacji przestępczej powinna więc być zbliżona we wszystkich państwach członkowskich. W związku z tym niniejsza decyzja ramowa powinna obejmować przestępstwa, które są zazwyczaj popełniane w ramach udziału w organizacji przestępczej. Ponadto powinna ona przewidywać nakładanie sankcji, odpowiadających powadze tych przestępstw, w stosunku do osób fizycznych i prawnych, które popełniły te przestępstwa lub są odpowiedzialne za ich popełnienie.

(4)

Zobowiązania wynikające z art. 2 lit. a) nie powinny stanowić uszczerbku dla swobody państw członkowskich w klasyfikowaniu innych grup osób jako organizacji przestępczych, na przykład grup, których celem nie jest zysk finansowy lub inny zysk materialny.

(5)

Zobowiązania wynikające z art. 2 lit. a) nie powinny stanowić uszczerbku dla swobody państw członkowskich w interpretowaniu pojęcia „działalność przestępcza” jako oznaczającego popełnianie czynów.

(6)

Unia Europejska powinna oprzeć się na znaczącej pracy, wykonanej przez organizacje międzynarodowe, w szczególności na Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej („konwencja z Palermo”), która została zawarta, w imieniu Wspólnoty Europejskiej, decyzją Rady 2004/579/WE(3).

(7)

W związku z tym, że cele niniejszej decyzji ramowej nie mogą być w wystarczającym stopniu osiągnięte przez państwa członkowskie, mogą natomiast, ze względu na skalę działania, być osiągnięte w lepszy sposób na poziomie Unii, Unia może przyjąć środki zgodne z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską zastosowaną zgodnie z art. 2 akapit drugi Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności niniejsza decyzja ramowa nie wykracza poza to, co jest niezbędne do osiągnięcia tych celów.

(8)

Niniejsza decyzja ramowa przestrzega praw podstawowych i zasad uznanych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności w jej art. 6 i 49. Żaden z przepisów niniejszej decyzji ramowej nie zmierza do zmniejszenia lub ograniczenia przepisów krajowych dotyczących podstawowych praw lub wolności, takich jak prawo do sprawiedliwego procesu sądowego, prawo do strajku, wolność zgromadzeń, zrzeszania się, prasy lub wypowiedzi, w tym prawo do tworzenia i do przyłączania się do związków zawodowych w obronie swoich interesów oraz związane z nim prawo do manifestacji.

(9)

Wspólne działanie 1998/733/WSiSW powinno zatem zostać uchylone,

1)

„organizacja przestępcza” oznacza zorganizowaną grupę, istniejącą przez pewien czas, składającą się z więcej niż dwóch osób, działających wspólnie w celu popełnienia przestępstw, których maksymalne zagrożenie karą przekracza co najmniej cztery lata pozbawienia wolności lub aresztu lub które podlegają surowszej karze, w celu osiągnięcia, bezpośrednio lub pośrednio, korzyści finansowej lub innej korzyści materialnej;

2)

„zorganizowana grupa” oznacza grupę, która nie jest przypadkowo utworzona w celu natychmiastowego popełnienia przestępstwa ani której członkowie nie muszą mieć formalnie określonych ról, w której nie musi istnieć ciągłość członkostwa ani rozwinięta struktura.

a)

zachowanie każdej osoby, która, w sposób zamierzony i mając świadomość celu i ogólnej działalności organizacji przestępczej lub zamiaru popełnienia przez nią danych przestępstw, aktywnie bierze udział w działalności przestępczej organizacji, w tym w dostarczaniu informacji lub środków materialnych, rekrutacji nowych członków oraz wszelkich formach finansowania jej działalności, ze świadomością, że udział taki przyczyni się do realizacji działalności przestępczej organizacji;

b)

zachowanie każdej osoby polegające na ustaleniu z jedną lub większą liczbą osób, że należy wykonać pewne działanie, którego wykonanie oznaczałoby popełnienie przestępstw, o których mowa w art. 1, nawet jeśli osoba ta nie bierze udziału w faktycznej realizacji działania.

a)

przestępstwo, o którym mowa w art. 2 lit. a), którego maksymalne zagrożenie karą pozbawienia wolności wynosi przynajmniej między dwa a pięć lat; lub

b)

przestępstwo, o którym mowa w art. 2 lit. b), którego maksymalne zagrożenie karą pozbawienia wolności jest takie samo jak przestępstwa, w celu popełnienia którego zawiązano porozumienie lub którego maksymalne zagrożenie karą pozbawienia wolności wynosi przynajmniej między dwa a pięć lat.

a)

rezygnuje z działalności przestępczej; oraz

b)

dostarcza organom administracyjnym i sądowym informacji, których uzyskanie przez wymienione organy w inny sposób byłoby niemożliwe, a które są pomocne przy:

a)

uprawnienia do reprezentowania osoby prawnej;

b)

uprawnienia do podejmowania decyzji w imieniu osoby prawnej; lub

c)

uprawnienia do sprawowania kontroli w ramach osoby prawnej.

a)

wyłączenie z uprawnienia do przywilejów lub pomocy publicznej;

b)

czasowy lub stały zakaz prowadzenia działalności gospodarczej;

c)

umieszczenie pod nadzorem sądowym;

d)

sądowy nakaz likwidacji;

e)

czasowe lub stałe zamknięcie przedsiębiorstw wykorzystanych w celu popełnienia przestępstwa.

a)

w całości lub części na jego terytorium, bez względu na miejsce, w którym organizacja przestępcza ma swoją siedzibę lub prowadzi działalność przestępczą;

b)

przez jednego z jego obywateli; lub

c)

na korzyść osoby prawnej ustanowionej na terytorium tego państwa członkowskiego.

a)

państwo członkowskie, na terytorium którego popełniono dane przestępstwa;

b)

państwo członkowskie, którego obywatelem jest sprawca lub w którym on przebywa;

c)

państwo członkowskie, z którego pochodzą ofiary;

d)

państwo członkowskie, na terytorium którego znaleziono sprawcę.